Gợi ý 9 nhạc cụ nhịp điệu cho trẻ tự kỷ chuyên gia khuyên dùng

Tác giả: Ngô Thị Thúy An , bài viết được tư vấn chuyên môn bởi: BÁC SĨ TAKAHIRO HONDA (Pajili) Giám đốc Viện Nghiên cứu Điều trị Cấy ghép Tế bào Gốc Tokyo (TSRI)

Âm nhạc từ lâu đã được xem như một liệu pháp hỗ trợ hiệu quả trong quá trình can thiệp cho trẻ tự kỷ. Đặc biệt, các nhạc cụ nhịp điệu cho trẻ tự kỷ không chỉ giúp trẻ rèn luyện khả năng tập trung, cảm nhận âm thanh mà còn kích thích sự phối hợp vận động và biểu đạt cảm xúc. Nhiều chuyên gia khuyến khích phụ huynh cho trẻ tiếp xúc sớm với loại nhạc cụ này để tạo môi trường học tập vừa chơi vừa trị liệu. Bài viết dưới đây, Mirai Care sẽ gợi ý 9 lựa chọn phù hợp, dễ sử dụng và mang lại nhiều lợi ích thiết thực.

1. Công dụng của nhạc cụ nhịp điệu đối với trẻ tự kỷ

Không chỉ mang lại niềm vui trong quá trình vui chơi, nhạc cụ nhịp điệu cho trẻ tự kỷ còn được xem là một công cụ trị liệu hữu ích. Việc cho trẻ tiếp xúc thường xuyên với âm thanh và nhịp điệu có thể kích thích nhiều giác quan, từ đó hỗ trợ sự phát triển toàn diện.

1.1. Thúc đẩy khả năng tương tác xã hội

Khi cùng tham gia các hoạt động gõ trống, lắc xúc xắc hay vỗ nhịp, trẻ sẽ có cơ hội lắng nghe và phản hồi theo tín hiệu từ người khác. Đây là một bước quan trọng giúp trẻ hình thành kỹ năng chờ đợi, thay phiên và giao tiếp bằng hành động.

Ngoài ra, việc sử dụng nhạc cụ nhịp điệu cho trẻ tự kỷ trong các nhóm nhỏ còn khuyến khích trẻ hòa nhập và tìm thấy niềm vui trong sự tương tác. Trẻ dần học cách quan sát bạn bè, bắt chước nhịp điệu và cùng nhau tạo ra âm thanh hài hòa.

1.2. Hỗ trợ trẻ phát triển ngôn ngữ

Nhịp điệu và âm thanh là cầu nối tuyệt vời để kích thích khả năng phát âm và ghi nhớ từ vựng. Khi trẻ hát hoặc phát ra âm thanh theo nhạc cụ, hệ thống ngôn ngữ được kích hoạt một cách tự nhiên và không gò ép.

Các chuyên gia cho rằng việc kết hợp các nhạc cụ cùng lời ca ngắn gọn, dễ nhớ sẽ giúp trẻ tự kỷ cải thiện khả năng phát âm. Dần dần, trẻ có thể sử dụng ngôn ngữ để biểu đạt mong muốn và giao tiếp hiệu quả hơn.

Nhịp điệu và âm thanh là cầu nối tuyệt vời để kích thích khả năng phát âm và ghi nhớ

1.3. Cảm nhận và thể hiện cảm xúc

Âm nhạc có khả năng chạm đến thế giới nội tâm mà lời nói đôi khi khó diễn đạt. Khi gõ trống mạnh hay rung chuông nhẹ nhàng, trẻ có thể thể hiện cảm xúc đang chất chứa bên trong mà không cần lời nói.

Sự linh hoạt trong cách sử dụng nhạc cụ nhịp điệu cho trẻ tự kỷ giúp trẻ tự tin bộc lộ bản thân. Phụ huynh và giáo viên nên sử dụng cách này để nhận diện trạng thái cảm xúc của trẻ, từ đó hỗ trợ kịp thời và phù hợp hơn.

1.4. Cải thiện sự tập trung

Việc giữ nhịp, lắng nghe âm thanh và làm theo hướng dẫn đòi hỏi sự tập trung cao. Những hoạt động này giống như “bài tập nhỏ” giúp trẻ rèn luyện khả năng chú ý trong một khoảng thời gian nhất định.

Được biết, nhạc cụ có nhịp điệu đơn giản như trống tay hay song loan là lựa chọn lý tưởng. Khi được chơi thường xuyên, nhạc cụ nhịp điệu giúp trẻ tự kỷ cải thiện kỹ năng chú ý, giảm tình trạng xao nhãng.

1.5. Phát triển kỹ năng phối hợp và vận động

Để tạo ra âm thanh, trẻ phải kết hợp vận động tay, mắt và thính giác. Hoạt động này góp phần tăng cường sự khéo léo, phản xạ nhanh và khả năng phối hợp các bộ phận cơ thể.

Chẳng hạn, khi gõ nhịp theo bài hát, trẻ vừa phải lắng nghe, vừa điều khiển tay theo tiết tấu. Nhờ đó, nhạc cụ nhịp điệu cho trẻ tự kỷ trở thành công cụ hỗ trợ tuyệt vời trong việc phát triển vận động tinh và vận động thô.

Để tạo ra âm thanh, trẻ phải kết hợp vận động tay, mắt và thính giác

2. Top 9 các loại nhạc cụ nhịp điệu cho trẻ tự kỷ

Mỗi loại nhạc cụ đều có những đặc điểm riêng, phù hợp với từng lứa tuổi và khả năng của trẻ. Dưới đây là 9 gợi ý nhạc cụ nhịp điệu cho trẻ tự kỷ đơn giản, an toàn và dễ sử dụng mà phụ huynh có thể lựa chọn.

2.1. Trống tròn Sound Shapes 

Trống tròn Sound Shapes có thiết kế nhẹ, phẳng và dễ cầm nắm, phù hợp cho trẻ tự kỷ ở nhiều độ tuổi. Âm thanh từ loại trống này không quá lớn, tạo cảm giác an toàn khi trẻ mới bắt đầu làm quen.

Khi tham gia hoạt động nhóm, trẻ có thể gõ trống theo nhịp để phối hợp cùng bạn bè. Đây là một nhạc cụ nhịp điệu cho trẻ tự kỷ giúp phát triển cả khả năng nghe, vận động và sự hòa nhập xã hội.

2.2. Chuông tay 

Chuông tay nhỏ gọn, phát ra âm thanh trong trẻo và dễ sử dụng. Chỉ cần lắc nhẹ, trẻ đã có thể tạo ra tiếng chuông vui tai, nhờ đó khuyến khích trẻ tham gia nhiều hơn vào các hoạt động âm nhạc.

Ngoài việc tạo sự thích thú, chuông tay còn rèn luyện sự khéo léo và phối hợp tay – mắt. Đây là một trong những nhạc cụ nhịp điệu cho trẻ tự kỷ được chuyên gia khuyên dùng trong các lớp trị liệu.

2.3. Đàn piano 

Đàn piano mang lại âm thanh đa dạng, giúp trẻ vừa học giai điệu vừa cảm nhận nhịp điệu. Trẻ có thể tập nhấn phím theo bài hát quen thuộc, từ đó phát triển kỹ năng nghe - bắt chước.

Đặc biệt, piano điện tử mini dành cho trẻ là lựa chọn lý tưởng vì thiết kế nhỏ gọn, dễ thao tác. Loại nhạc cụ này còn giúp kích thích khả năng ngôn ngữ và sáng tạo âm nhạc.

Đàn piano giúp trẻ vừa học giai điệu vừa cảm nhận nhịp điệu

2.4. Cabasa

Cabasa tạo âm thanh đặc trưng nhờ các hạt kim loại cọ xát vào bề mặt. Khi trẻ xoay hoặc lắc, tiếng kêu vui tai sẽ giúp trẻ hứng thú và tập trung hơn.

Với thiết kế đơn giản, cabasa phù hợp để rèn luyện vận động tay và phản xạ nhanh. Đây là nhạc cụ nhịp điệu cho trẻ tự kỷ dễ sử dụng, thích hợp cho cả hoạt động cá nhân và nhóm.

2.5. Trống đại dương

Trống đại dương có màng trong suốt và bên trong chứa hạt nhỏ, tạo âm thanh như sóng biển. Âm thanh tự nhiên này giúp trẻ cảm thấy thư giãn và an toàn.

Không chỉ giúp trẻ khám phá âm nhạc, trống đại dương còn mang đến trải nghiệm thị giác thú vị. Bởi vậy, dụng cụ này được đánh giác có tác dụng kích thích nhiều giác quan cùng lúc.

2.6. Castanets

Castanets là nhạc cụ gõ nhỏ, dễ dàng kẹp trong lòng bàn tay. Khi bấm hai miếng gỗ vào nhau, trẻ sẽ tạo ra âm thanh vui nhộn và rõ ràng.

Trẻ tự kỷ có thể sử dụng castanets để luyện phản xạ tay và điều chỉnh lực bấm. Nhờ đó, đây được coi là nhạc cụ nhịp điệu cho trẻ tự kỷ vừa giúp giải trí, vừa rèn kỹ năng vận động tinh.

Castanets là nhạc cụ gõ nhỏ, dễ dàng kẹp trong lòng bàn tay giúp luyện phản xạ

2.7. Đàn melodica

Đàn melodica kết hợp giữa phím đàn và ống thổi, mang lại trải nghiệm đa dạng cho trẻ. Trẻ cần vừa thổi vừa nhấn phím để tạo giai điệu, giúp rèn khả năng phối hợp tay – miệng.

Đây là lựa chọn lý tưởng cho những trẻ đã quen với các nhạc cụ đơn giản. Bên cạnh đó, đàn melodica còn hỗ trợ phát triển nhịp thở và kiểm soát hơi thở tốt hơn.

2.8. Đàn xylophone 

Xylophone có các thanh kim loại hoặc gỗ phát ra âm thanh trong sáng khi gõ. Trẻ có thể dễ dàng tạo nhạc bằng cách dùng dùi gõ vào từng thanh.

Âm thanh đơn giản nhưng vui tươi từ xylophone giúp trẻ hứng thú hơn trong học tập. Đây là một nhạc cụ nhịp điệu cho trẻ tự kỷ vừa rèn luyện nhịp điệu, vừa hỗ trợ phát triển trí nhớ âm thanh.

Âm thanh đơn giản nhưng vui tươi từ xylophone giúp trẻ hứng thú hơn trong học tập

2.9. Boomwhackers

Boomwhackers là những ống nhựa màu sắc, mỗi ống tạo ra một nốt nhạc khác nhau khi gõ. Thiết kế nhẹ và an toàn khiến trẻ dễ dàng tham gia chơi nhạc.

Ngoài việc mang lại trải nghiệm vui nhộn, boomwhackers còn giúp trẻ rèn khả năng phối hợp và cảm nhận cao độ. Đây là nhạc cụ nhịp điệu cho trẻ tự kỷ rất được yêu thích trong các lớp học nhóm.

Kết luận

Trên đây là 9 nhạc cụ nhịp điệu cho trẻ tự kỷ đơn giản và an toàn để phụ huynh áp dụng cho con tại nhà. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tối ưu, các hoạt động âm nhạc nên được kết hợp cùng những chương trình trị liệu chuyên sâu. Hãy liên hệ với Mirai Care khi con bắt đầu có dấu hiệu của bệnh tự kỷ, đơn vị sẽ đồng hành cùng ba mẹ trong việc mang đến môi trường phát triển toàn diện và bền vững cho con.