Trẻ tự kỷ không biết nhai: Cách hỗ trợ hiệu quả cha mẹ nên biết

Tác giả: Ngô Thị Thúy An , bài viết được tư vấn chuyên môn bởi: BÁC SĨ TAKAHIRO HONDA (Pajili) Giám đốc Viện Nghiên cứu Điều trị Cấy ghép Tế bào Gốc Tokyo (TSRI)

Nội dung bài viết:

Trẻ tự kỷ không biết nhai là một trong những vấn đề gây khó khăn cho gia đình và các bậc phụ huynh. Những bé mắc chứng rối loạn phổ tự kỷ thường nuốt trực tiếp thức ăn vào dạ dày. Điều này gây ảnh hưởng đến sự phát triển, khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng của cơ thể. Để hiểu rõ hơn về tình trạng trên và cách khắc phục hiệu quả nhất, các bậc phụ huynh có thể tham khảo bài viết dưới đây của Mirai Care.

Có thể bạn chưa biết:

Một bước ngoặt đáng kể trong điều trị tự kỷ, mở ra cánh cửa hy vọng mới cho hàng triệu người bệnh trên toàn thế giới. Tại Việt Nam, Miracare tự hào là cầu nối đưa bệnh nhân mắc bệnh tự kỷ điều trị tại Viện nghiên cứu, điều trị cấy ghép tế bào gốc Tokyo (TSRI) - đơn vị tiên phong và duy nhất hiện tại điều trị bệnh tự kỷ bằng phương pháp này tại Nhật Bản.Tại TSRI có hơn 500 trẻ mắc bệnh tự kỷ đã điều trị bằng liệu pháp này, hơn 95% bệnh nhân cải thiện đáng kể sau điều trị. Cùng tìm hiểuchi phí cấy tế bào gốc cho trẻ tự kỷnhé

1. Tỷ lệ khó khăn trong việc ăn uống ở trẻ tự kỷ

Trẻ em mắc chứng rối loạn phổ tự kỷ thường có xu hướng mắc các vấn đề về ăn uống. Theo các nghiên cứu liên quan đến trẻ tự kỷ, có đến80 - 90% trẻ mắc chứng rối loạn phát triển gặp các vấn đề ăn uống. 

Trẻ tự kỷ không biết nhai, nuốt và chỉ ăn được rất ít loại thức ăn. Bên cạnh đó, những trẻ mắc chứng rối loạn phổ tự kỷ thường gặp nhiều khó khăn trong việc ăn uống, biểu hiện cụ thể như sau:

• Sự đa dạng thực phẩm bị giảm sút:Theo bác sĩ Hoàng Vũ Quỳnh Trang, Khoa Tâm lý Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP HCM) cho biết, trẻ tự kỷ thường chỉ ăn một số loại thức ăn nhất định.
• Yêu thích mạnh mẽ một nhóm thực phẩm:Có sở thích mạnh mẽ với những thức ăn có độ giòn, hạt hoặc nhóm thực phẩm giàu carbohydrate.
• Sợ hãi khi tiếp xúc với những thức ăn mới:Bé thường có triệu chứng nôn ọe, khóc lóc, sợ hãi khi thử những thức ăn mới.
• Chỉ chấp nhận một số loại thức ăn:Những trẻ mắc chứng tự kỷ thường chỉ chấp nhận ăn thức ăn xay nhuyễn, đồ ăn nhanh, đồ chiên hoặc xào,...
• Cần có yếu tố giải trí trong bữa ăn:Thường khó tập trung vào bữa ăn, bé cần sử dụng điện thoại hoặc ipad trong bữa ăn.
• Không có sự chủ động trong vấn đề ăn uống:Bé thường từ chối hoặc không có khả năng tự ăn. Bên cạnh đó, trẻ còn có xu hướng chỉ chấp nhận thức ăn từ một thành viên trong gia đình.

Trẻ tự kỷ gặp khó khăn trong việc chủ động ăn uống

2. Nguyên nhân trẻ tự kỷ không biết nhai

Trẻ tự kỷ không biết nhai là một trong những vấn đề khá phổ biến. Đa phần, bé mắc chứng rối loạn phổ tự kỷ thường có xu hướng nuốt trực tiếp thức ăn vào dạ dày. Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, tiêu biểu như:

• Giác quan ít nhạy cảm

Trẻ tự kỷ kém nhạy cảm còn được biết đến với thuật ngữ là hyposensitivity. Nhóm đối tượng này thường gặp nhiều vấn đề về vị giác, khứu giác. Điều này gây khó khăn cho trẻ trong việc tiếp nhận thức ăn, bé thường khó nhận biết sự xuất hiện của thức ăn trong miệng. Từ đó, gây khó khăn cho việc nhai, nuốt và xử lý thức ăn.

• Giác quan nhạy cảm quá mức

Một số trẻ tự kỷ có giác quan quá nhạy cảm (hypersensitivity). Bé thường có xu hướng nhạy cảm với mọi loại thức ăn, bao gồm mùi vị, kết cấu, nhiệt độ. Qua đó, gây khó chịu cho trẻ dẫn đến tình trạng từ chối nhai thức ăn.

• Gặp vấn đề về tương tác xã hội

Hầu hết trẻ tự kỷ không biết nhai đều bị rối loạn tương tác xã hội. Bé sẽ không tập trung vào hành động nhai của người khác, đặc biệt là cha mẹ, ảnh hưởng đến quá trình học nhai.

• Rối loạn về vận động cơ miệng

Có đến hơn 80% trẻ tự kỷ gặp khó khăn trong việc phối hợp các cơ miệng. Đa phần, trẻ tự kỷ thường khó điều chỉnh và điều khiển những cử động ở miệng, ảnh hưởng đến quá trình nhai thức ăn.

Trẻ tự kỷ gặp nhiều vấn đề về ăn uống do rối loạn vận động cơ miệng

3. Những khó khăn của trẻ tự kỷ không biết nhai

Việc nhai thức ăn đóng vai trò quan trọng đến quá trình tiêu hóa, hấp thụ chất dinh dưỡng của cơ thể. Trẻ tự kỷ không biết nhai gây nên nhiều khó khăn đến quá trình trình phát triển, tiêu biểu như:

3.1. Ảnh hưởng đến sự phát triển

Trẻ tự kỷ không biết nhai gây nên nhiều tác hại đối với quá trình ăn uống. Bên cạnh đó, biểu hiện này còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển, cụ thể sau:

• Thiếu chất dinh dưỡng cần thiết

Việc nhai thức ăn giúp tăng diện tích tiếp xúc với các enzyme tiêu hóa. Qua đó, giúp cơ thể hấp thu tối đa các chất dinh dưỡng, gia tăng khả năng tiêu hóa. Ngược lại, khi trẻ không nhai kỹ, thức ăn không được nghiền nhỏ, cơ thể khó hấp thụ các chất dinh dưỡng cần thiết như: Protein, vitamin, khoáng chất,... Hành động này dẫn đến khiến cơ thể thiếu chất dinh dưỡng cần thiết, trẻ dễ bị còi xương, chậm lớn, chậm phát triển,...

• Gây khó khăn trong việc giao tiếp xã hội

Trẻ tự kỷ không biết nhai thường giảm sự linh hoạt trong việc tiếp nhận các thức ăn mới. Bên cạnh đó, tình trạng này còn gây khó khăn cho bé trong các bữa ăn chung với gia đình hoặc bạn bè. Từ đó, khiến bé bị cô lập, tự ti, mất dần khả năng giao tiếp với xã hội.

• Ảnh hưởng đến sự phát triển ngôn ngữ

Việc nhai có tác dụng kích thích các vùng não liên quan đến cảm giác, vận động và ngôn ngữ. Khi các vùng não này được kích thích, khả năng xử lý thông tin và phát triển ngôn ngữ của trẻ sẽ được cải thiện. Đây chính là lý do trẻ tự kỷ không biết nhai thường chậm phát triển về ngôn ngữ.

Khả năng nhai ảnh hưởng đến sự phát triển của bé

3.2. Tạo ra căng thẳng cho trẻ và gia đình

Khả năng nhai của trẻ bị hạn chế dẫn đến bữa ăn kéo dài, lâu dần ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ. Việc trẻ tự kỷ không nhai kỹ, nuốt thẳng thức ăn vào dạ dày gây mắc nghẹn, ảnh hưởng đến việc ăn uống hàng ngày.

Bên cạnh đó, trẻ gặp tình trạng khó nhai thường có xu hướng nôn ọe, ném thức ăn, từ chối tiếp nhận những loại thức ăn mới. Hành vi này của trẻ gây nên nhiều căng thẳng, mệt mỏi cho người chăm sóc.

Việc chăm sóc trẻ tự kỷ không biết nhai đòi hỏi sự kiên nhẫn và kiên trì rất lớn từ phía phụ huynh. Sự căng thẳng kéo dài có thể ảnh hưởng đến mối quan hệ gia đình, gây ra mâu thuẫn và xung đột.

Trẻ không có khả năng nhai dẫn đến tâm lý căng thẳng ở mỗi bữa cơm

4. Làm thế nào để dạy trẻ tự kỷ nhai?

Việc dạy trẻ tự kỷ không biết nhai đòi hỏi sự kiên nhẫn, kiên trì từ các bậc phụ huynh. Để hỗ trợ trẻ tự kỷ cải thiện khả năng nhai, cha mẹ có thể kết hợp những cách dưới đây:

• Tạo môi trường ăn uống lành mạnh, thoải mái

Cha mẹ nên bắt đầu cải thiện từ môi trường ăn uống, nên tạo cho bé không gian bữa ăn yên tĩnh, thoải mái. Ngoài ra, nên hạn chế tối đa người lạ, âm thanh hoặc mùi khó chịu.

• Đảm bảo thức ăn phù hợp với trẻ

Trẻ tự kỷ thường có xu hướng chọn lọc thức ăn cao gấp trăm lần trẻ bình thường. Vì thế, cha mẹ nên tập cho bé nhai từ những món ăn có độ cứng vừa phải. Sau đó, chuyển sang các thức ăn có độ cứng cao hơn.

• Sử dụng dụng cụ hỗ trợ

Đa phần, trẻ tự kỷ không biết nhai là do không tìm kiếm được cảm giác khi nhai thức ăn. Để cải thiện cảm giác, các bậc phụ huynh có thể sử dụng Z-Vibe hoặc Z-Grabber (dụng cụ vận động răng miệng rung). Hai dụng cụ này hoạt động theo cơ chế chạm, vuốt và ấn nhẹ lên tất cả các vùng trong miệng. Qua đó, cải thiện cảm giác cho bé, gia tăng khả năng nhai cách hiệu quả.

Trên hành trình chăm sóc và tìm kiếm phương pháp điều trị có hiệu quả cho trẻ tự kỷ đầy thách thức. Với sứ mệnh giúp đỡ cộng đồng trẻ tự kỷ tại Việt Nam, Mirai care là cầu nối đồng hành cùng trẻ tự kỷ tiếp cận đến phương pháp điều trị hiệu quả nhất. 

"Sự chậm phát triển của trẻ tự kỷ không đồng nghĩa với việc chúng không có tiềm năng phát triển"

Hãy đểMiraicaređồng hành cùng bố mẹ trên hành trình này nhé!

Sử dụng dụng cụ Z-Vibe giúp cải thiện khả năng nhai

Trẻ tự kỷ không biết nhaigây ảnh hưởng đến vấn đề ăn uống, khả năng phát triển. Tình trạng này do nhiều nguyên nhân khác nhau gây nên. Để cải thiện khả năng nhai cho bé, các bậc phụ huynh cần có sự thấu hiểu, kiên nhẫn. Hy vọng qua những thông tin được Mirai Care chia sẻ ở trên, các bậc cha mẹ có thể hiểu rõ hơn về khả năng nhai của trẻ mắc chứng rối loạn phổ tự kỷ.