Cách dạy trẻ tăng động giảm chú ý: Bí quyết từ chuyên gia

Table of Contents

Với những phương pháp giáo dục khoa học và sự hỗ trợ đúng mực, trường học và gia đình hoàn toàn có thể hỗ trợ được trẻ. Cùng Mirai Care khám phá 6 cách dạy trẻ tăng động giảm chú ý hiệu quả, giúp trẻ phát triển khả năng tập trung và kiểm soát cảm xúc một cách tối ưu. 

1. Hiểu về trẻ tăng động giảm chú ý

Trẻ tăng động giảm chú ý (ADHD) có thể được hình dung như một "động cơ siêu tốc" trong bộ não, luôn hoạt động không ngừng nghỉ nhưng lại thiếu "phanh" để kiểm soát tốc độ. Điều này khiến trẻ khó khăn trong việc duy trì sự tập trung vào một công việc, gặp vấn đề trong việc kiểm soát hành vi và dễ bị xao lãng, dẫn đến những hành động bốc đồng, thiếu suy nghĩ.

Dấu hiệu dễ nhận biết:

• Không tập trung dù chỉ 5 phút

Trẻ thường xuyên rơi vào tình trạng mất tập trung rất nhanh. Những hoạt động yêu cầu sự chú ý kéo dài như học bài, xem TV hoặc tham gia các trò chơi có quy tắc sẽ khiến trẻ dễ bị sao nhãng. Trẻ có thể nhảy từ công việc này sang công việc khác mà không hoàn thành được gì.

• Hành động bốc đồng

Một trong những dấu hiệu dễ nhận diện của ADHD là hành vi bốc đồng. Trẻ có thể chen vào cuộc trò chuyện của người khác, làm việc gì đó mà không suy nghĩ kỹ về hậu quả, hay đôi khi làm những hành động bất ngờ mà không thông báo trước. Hành động bốc đồng này không chỉ xảy ra trong môi trường gia đình mà còn ở trường lớp, trong các tình huống giao tiếp với bạn bè và thầy cô.

• Hiếu động quá mức

Trẻ mắc ADHD không thể ngồi yên trong một thời gian dài. Dù là trong lớp học, trên bàn ăn hay trong các hoạt động nhóm, trẻ luôn cảm thấy cần phải di chuyển, chạy nhảy, hoặc thay đổi tư thế. Việc luôn luôn cần phải vận động có thể khiến trẻ cảm thấy khó chịu, cáu kỉnh hoặc không thể tham gia vào các hoạt động cần tĩnh lặng như học tập.

Tác động của ADHD đến cuộc sống trẻ em

Khi không được nhận diện và can thiệp kịp thời, ADHD có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của trẻ. Trẻ có thể gặp khó khăn trong việc học bài, giao tiếp với bạn bè và thầy cô hoặc tham gia các hoạt động nhóm. 

Những hành vi như không nghe lời, nói chen vào cuộc trò chuyện, hay không hoàn thành bài tập có thể khiến trẻ bị các bạn và người lớn đánh giá tiêu cực, từ đó dẫn đến cảm giác tự ti, lo lắng và có thể ảnh hưởng đến sự phát triển tâm lý của trẻ. 

Để giúp trẻ vượt qua những khó khăn này, việc áp dụng cách dạy trẻ tăng động giảm chú ý một cách khoa học và phù hợp là vô cùng quan trọng, giúp trẻ cải thiện khả năng tập trung, kiểm soát hành vi và phát triển các kỹ năng xã hội

Trẻ mắc ADHD không thể ngồi yên trong một thời gian dài

2. Cách dạy trẻ tăng động giảm chú ý – Bí quyết từ chuyên gia

Dạy trẻ ADHD cần sự kiên nhẫn, phương pháp học tập khoa học và môi trường tích cực để giúp trẻ phát triển tốt hơn. Dưới đây là các cách dạy trẻ tăng động giảm chú ý hiệu quả từ chuyên gia.

2.1 Tạo không gian học tập lý tưởng

Một môi trường học tập phù hợp sẽ giúp trẻ giảm bớt xao nhãng và tăng khả năng tập trung. Gợi ý thiết lập không gian học tập:

Giảm tiếng ồn

• Chọn một không gian yên tĩnh, tránh xa TV, âm thanh xe cộ hoặc tiếng nói chuyện.
• Nếu cần, có thể cho trẻ đeo tai nghe chống ồn hoặc bật nhạc nhẹ không lời.

Ánh sáng dịu nhẹ

• Hạn chế ánh sáng quá gắt từ đèn huỳnh quang.
• Ưu tiên sử dụng ánh sáng tự nhiên hoặc đèn bàn có ánh sáng vàng nhẹ.

Sắp xếp bàn học gọn gàng

• Chỉ để lại các dụng cụ cần thiết như bút, vở, đồng hồ hẹn giờ. 
• Bàn học gọn gàng giúp trẻ không bị phân tâm bởi những vật dụng không cần thiết.

Ví dụ thực tế: Một góc học tập với bàn nhỏ, ghế ngồi thoải mái, kệ đựng sách ngăn nắp và một bảng trắng để trẻ ghi chú nhiệm vụ sẽ giúp trẻ duy trì sự tập trung tốt hơn. Bảng nhỏ còn có thể giúp trẻ ghi nhanh các ý tưởng hoặc từ khóa quan trọng trong quá trình học, tạo thói quen ghi chú hiệu quả.

2.2 Phương pháp dạy sáng tạo

Trẻ ADHD dễ mất tập trung khi học theo cách truyền thống. Vì vậy, việc áp dụng cách dạy trẻ tăng động giảm chú ý này có thể giúp trẻ tiếp thu tốt hơn. Chiến lược giảng dạy hiệu quả:

Chia nhỏ nhiệm vụ

• Thay vì bắt trẻ ngồi học liên tục 30–40 phút, hãy chia nhỏ thành các phiên 10 phút học – 5 phút nghỉ.
• Sử dụng đồng hồ hẹn giờ hoặc ứng dụng Pomodoro để trẻ quen với nhịp học tập này.

Kết hợp trò chơi và vận động

• Học toán: Dùng trò chơi nhảy lò cò để học phép tính, đếm số qua nhảy dây.
• Học từ vựng: Sử dụng thẻ ghép hình, trò chơi đoán từ hoặc tô màu chữ cái để tăng khả năng ghi nhớ.
• Học chính tả: Viết chữ bằng cát, bút màu hoặc trên bảng trắng thay vì chỉ viết trong vở.

Sử dụng công cụ hỗ trợ trực quan

• Bảng lịch trình có màu sắc giúp trẻ hình dung rõ hơn về kế hoạch học tập mỗi ngày.
• Video minh họa, ứng dụng giáo dục như Duolingo giúp trẻ tiếp thu kiến thức sinh động hơn.

Áp dụng phương pháp “học bằng hành động”

• Đối với môn khoa học, thay vì đọc lý thuyết khô khan, hãy cho trẻ làm thí nghiệm nhỏ để quan sát kết quả thực tế.
• Đối với môn lịch sử, sử dụng phim ảnh, truyện tranh để trẻ hiểu nội dung dễ dàng hơn.

Sử dụng thẻ ghép hình giúp tăng khả năng ghi nhớ của trẻ ADHD

2.3 Động viên thay vì trách mắng

Trẻ ADHD dễ bị tổn thương nếu bị chỉ trích quá nhiều. Thay vì nhắc nhở tiêu cực, hãy sử dụng lời khen và phần thưởng để tạo động lực. Cách dạy trẻ tăng động giảm chú ý đúng cách:

Khen cụ thể thay vì chung chung

• Trẻ ADHD cần sự động viên tích cực. Thay vì nói “Con giỏi lắm!”, hãy nói “Con đã viết được 3 chữ rất đẹp, mẹ thấy con cố gắng nhiều đấy!”.
• Điều này giúp trẻ cảm thấy tự tin hơn, hiểu rõ mình đã làm tốt điều gì để tiếp tục phát huy và cảm thấy tự tin hơn.

Sử dụng hệ thống khen thưởng

• Dán sticker vào bảng thành tích mỗi khi trẻ hoàn thành nhiệm vụ.
• Đổi 5 sticker thành một món quà nhỏ như kẹo, một quyển truyện tranh hoặc 10 phút chơi trò chơi yêu thích.
• Những phần thưởng này không chỉ khuyến khích trẻ mà còn tạo động lực để trẻ tiếp tục làm việc tốt hơn.

Khích lệ đúng lúc

• Động viên trẻ ngay lập tức khi trẻ hoàn thành một nhiệm vụ, dù là nhiệm vụ nhỏ. 
• Trẻ cảm nhận được sự công nhận và tiếp tục nỗ lực hơn trong các nhiệm vụ tiếp theo.

Tạo môi trường tích cực

• Tránh các hình thức phê bình nặng nề hoặc la mắng khi trẻ không hoàn thành công việc.
• Khi trẻ làm sai, thay vì trách mắng, hãy nhắc nhở nhẹ nhàng: “Mẹ biết con đang cố gắng, nhưng nếu con tập trung thêm một chút nữa thì bài tập này sẽ đẹp hơn đấy!”.

2.4 Luôn có kế hoạch và nguyên tắc rõ ràng

Trẻ ADHD thường gặp khó khăn trong việc tuân theo kỷ luật và hoàn thành công việc đúng hạn. Do đó, cha mẹ và giáo viên cần thiết lập kế hoạch và nguyên tắc rõ ràng.

Xây dựng thời gian biểu cố định

• Thiết lập kế hoạch học tập rõ ràng và có thời gian biểu cụ thể, đều đặn để trẻ hình thành thói quen. 
• Trẻ biết được mình cần làm gì và thời gian học kéo dài bao lâu, tránh việc trẻ cảm thấy lo lắng hay mất phương hướng.

Thiết lập quy tắc rõ ràng

• Việc có nguyên tắc giúp trẻ nhận diện được kỳ vọng và hành động của mình.
• Dùng đồng hồ báo thức hoặc ứng dụng hẹn giờ để trẻ quen với việc tuân theo lịch trình.
• Sử dụng hình ảnh minh họa để trẻ dễ ghi nhớ.
• Ví dụ: “Hoàn thành bài tập trước khi chơi game” hay “Không xem TV sau 8 giờ tối”. 

Điều chỉnh linh hoạt

• Cũng cần linh hoạt điều chỉnh kế hoạch cho phù hợp với tình trạng cảm xúc của trẻ trong ngày.
• Nếu trẻ cảm thấy căng thẳng, có thể kéo dài thời gian nghỉ ngơi hoặc thay đổi hoạt động học cho phù hợp hơn.

2.5 Cắt giảm kích thích tiêu cực

Cách dạy trẻ tăng động giảm chú ý này thực hiện bằng việc giảm tiếp xúc với màn hình và thay thế bằng các hoạt động khác giúp trẻ tập trung tốt hơn. 

Giới hạn thiết bị điện tử

• Trẻ ADHD dễ bị phân tâm bởi các thiết bị điện tử như TV, điện thoại hoặc máy tính bảng. 
• Hạn chế thời gian sử dụng các thiết bị này dưới 1 giờ mỗi ngày để trẻ có thể tập trung vào các hoạt động học tập.

Thay thế bằng hoạt động tích cực

• Khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động phát triển như đọc sách tranh, vẽ hoặc làm thủ công.
• Các hoạt động giúp trẻ thư giãn và phát triển khả năng sáng tạo.

Trò chơi ngoài trời

• Khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động thể thao hoặc chơi ngoài trời như đi bộ, đá bóng hoặc đạp xe. 
• Các trò chơi giúp trẻ giải tỏa năng lượng và tăng cường sức khỏe.

Ví dụ: Nếu trẻ muốn xem TV, hãy đưa ra lựa chọn: “Con có thể xem 30 phút hoặc chơi trò chơi xếp hình cùng mẹ trong 40 phút, con chọn cái nào?”.

Hạn chế trẻ sử dụng các thiết bị điện tử dưới 1 giờ mỗi ngày

2.6 Khuyến khích vận động có ích

Vận động giúp trẻ ADHD giải tỏa năng lượng dư thừa và cải thiện khả năng tập trung.

Thể thao và vận động

• Bơi lội: Giúp trẻ giảm căng thẳng, phát triển sự linh hoạt.
• Đá bóng, nhảy dây: Rèn luyện phản xạ và sự tập trung.
• Yoga, thiền nhẹ: Giúp trẻ học cách kiểm soát cảm xúc và duy trì sự bình tĩnh.

Khuyến khích vận động hàng ngày

• 30 phút vận động vào mỗi buổi sáng có thể giúp trẻ tỉnh táo và tập trung hơn trong giờ học. 
• Các bậc phụ huynh có thể tham gia cùng trẻ trong các hoạt động thể thao, tạo ra cơ hội gắn kết gia đình và tạo động lực cho trẻ.

3. Mirai Care - Đồng hành cùng các gia đình có con ADHD

Mirai Care tự hào là đơn vị độc quyền hợp tác với Viện Nghiên cứu điều trị cấy ghép tế bào gốc Tokyo (TSRI) - đơn vị nghiên cứu liệu pháp điều trị chuyên sâu về tế bào gốc tại Nhật Bản. Với quy trình được cá nhân hóa cho từng trẻ, Mirai Care và TSRI mang đến giải pháp toàn diện nhằm cải thiện khả năng tập trung, kiểm soát hành vi và thúc đẩy sự phát triển tối ưu.

Mirai Care hiểu rằng mỗi hành trình nuôi dạy một đứa trẻ ADHD đều đầy thử thách, từ việc giúp con học tập hiệu quả, kiểm soát cảm xúc đến xây dựng kỹ năng xã hội. Vì vậy, Mirai Care không chỉ tập trung vào phương pháp điều trị mà còn đồng hành cùng cha mẹ trong quá trình thấu hiểu và hỗ trợ con, tạo dựng một môi trường sống tích cực, bền vững.

​​​​​​​

Mirai Care đồng hành cùng các gia đình có con ADHD

Với sự tận tâm và cam kết mạnh mẽ, Mirai Care luôn nỗ lực để mang đến những giải pháp an toàn, hiệu quả, mở ra tương lai tươi sáng hơn cho trẻ ADHD và gia đình. Chúng tôi tin rằng, khi có cách dạy trẻ tăng động giảm chú ý phù hợp và sự đồng hành đúng đắn, mỗi trẻ đều có thể phát huy tối đa tiềm năng của mình.

Nuôi dạy trẻ ADHD là một hành trình đầy thử thách, đòi hỏi sự kiên nhẫn, thấu hiểu và phương pháp phù hợp. Mỗi trẻ đều có tiềm năng riêng, chỉ cần được hỗ trợ đúng cách, con sẽ dần kiểm soát hành vi, cải thiện sự tập trung hơn. Mirai Care luôn đồng hành cùng phụ huynh, mang đến những cách dạy trẻ tăng động giảm chú ý hiệu quả, giúp trẻ phát huy tối đa khả năng của mình.