phone

Hướng dẫn chi tiết chế độ ăn kiêng GAPS dành cho người tự kỷ

Tác giả:

Nội dung bài viết: 


Chế độ ăn kiêng GAPS dành cho người tự kỷ ngày càng được chú ý đến như một giải pháp hỗ trợ cải thiện hệ tiêu hóa và hành vi cho trẻ nhỏ. GAPS sẽ loại bỏ các thực phẩm gây viêm và nuôi dưỡng hệ vi sinh đường ruột. Vậy nguyên lý hoạt động của chế độ ăn này là gì, lợi ích ra sao? Bài viết của Mirai Care sẽ giúp bạn tìm hiểu chi tiết hơn ngay sau đây. 

1. GAPS là gì? Nguồn gốc, tác động lên hệ đường ruột và thần kinh

GAPS viết tắt từ “Gut and Psychology Syndrome”, tạm dịch là hội chứng ruột và tâm lý. Phương pháp này được phát triển bởi Dr. Natasha Campbell‑McBride, dựa trên giả thuyết ruột “rò rỉ” ảnh hưởng đến hệ thần kinh. Và hiện nay, chế độ ăn này đã trở thành 1 phương pháp can thiệp dinh dưỡng được nhiều gia đình quan tâm đến hiện nay. 

Nền tảng của chế độ ăn kiêng GAPS dựa trên giả thuyết về hội chứng ruột "rò rỉ" (leaky gut syndrome). Theo lý thuyết này, khi thành ruột bị tổn thương, các độc tố và protein chưa được tiêu hóa hoàn toàn có thể thẩm thấu qua thành ruột vào máu, từ đó ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương và gây ra các triệu chứng tâm lý, hành vi.

Về đối tượng, chế độ ăn kiêng GAPS hướng đến nhiều đối tượng khác nhau như người bị tự kỷ, người bị rối loạn tăng động giảm chú ý, người trầm cảm, rối loạn lo âu, động kinh, có vấn đề về tiêu hóa mãn tính… 

Mục tiêu chính của chế độ ăn kiêng GAPS là loại bỏ hoàn toàn các thực phẩm khó tiêu hóa, đồng thời tăng cường cung cấp các chất dinh dưỡng lành mạnh để phục hồi sức khỏe đường ruột. Chế độ ăn này không chỉ hướng đến người tự kỷ mà còn được áp dụng cho các trường hợp ADHD, chứng khó đọc, rối loạn tiêu hóa, động kinh, trầm cảm và nhiều vấn đề sức khỏe tâm thần khác.

2. Lợi ích tiềm năng của chế độ ăn GAPS nếu áp dụng đúng cách

Chế độ ăn kiêng GAPS không chỉ tác động đến hệ tiêu hóa mà còn được nhiều phụ huynh kỳ vọng trong việc cải thiện hành vi và tâm lý của trẻ tự kỷ. Vậy nếu áp dụng đúng cách, chế độ ăn này mang lại những lợi ích gì? 

2.1. Nâng cao sức khỏe đường ruột

Một trong những lợi ích được báo cáo nhiều nhất của chế độ ăn kiêng GAPS dành cho người tự kỷ là cải thiện đáng kể các vấn đề về tiêu hóa. Nhiều gia đình cho biết trẻ bị táo bón mãn tính hoặc tiêu chảy thường xuyên đã có sự cải thiện rõ rệt sau khi áp dụng chế độ ăn này. Khi hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn, khả năng hấp thu dinh dưỡng cũng được tăng cường, giúp trẻ phát triển tốt hơn về mặt thể chất.

Hệ tiêu hóa hoạt động tốt, hấp thu dưỡng chất tốt hơn

Hệ tiêu hóa hoạt động tốt, hấp thu dưỡng chất tốt hơn

Đặc biệt, việc giảm các triệu chứng đau bụng, đầy hơi giúp trẻ tự kỷ bớt khó chịu, từ đó giảm thiểu các hành vi kích động, khóc thét không rõ nguyên nhân. Điều này tạo ra một vòng tròn tích cực trong việc cải thiện chất lượng cuộc sống cho cả trẻ và gia đình.

2.2. Kiểm soát một vài tình trạng tâm lý và hành vi

Nghiên cứu khoa học hiện đại đã chứng minh mối liên hệ chặt chẽ giữa hệ vi sinh vật đường ruột và chức năng não bộ, được gọi là trục ruột-não (gut-brain axis). Các vi khuẩn có lợi trong ruột có thể sản sinh ra các chất dẫn truyền thần kinh như serotonin, dopamine, ảnh hưởng trực tiếp đến tâm trạng và hành vi.

Nhiều gia đình áp dụng chế độ ăn kiêng GAPS dành cho người tự kỷ báo cáo về những cải thiện tích cực trong giao tiếp, tương tác xã hội và khả năng tập trung của trẻ. 

Chế độ ăn GAPS giúp trẻ có nhiều cải thiện tích cực trong giao tiếp

Chế độ ăn GAPS giúp trẻ có nhiều cải thiện tích cực trong giao tiếp

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng hiện tại vẫn chưa có bằng chứng khoa học mạnh mẽ từ các nghiên cứu quy mô lớn để khẳng định chắc chắn rằng chế độ ăn kiêng GAPS dành cho người tự kỷ có thể điều trị hiệu quả phổ tự kỷ (ASD). Các cải thiện có thể do nhiều yếu tố kết hợp, bao gồm cả sự chăm sóc tăng cường từ gia đình.

3. Những khó khăn thường gặp khi bắt đầu chế độ ăn GAPS

Việc bắt đầu chế độ ăn kiêng GAPS dành cho người tự kỷ không hề dễ dàng, nhất là với những trẻ kén ăn hoặc gia đình chưa quen với cách ăn uống hoàn toàn tự nhiên. Dưới đây là 3 thách thức phổ biến mà phụ huynh thường gặp phải khi mới áp dụng GAPS – hãy cùng tìm hiểu để chuẩn bị kỹ lưỡng hơn.

3.1. Trẻ kén ăn 

Một trong những trở ngại lớn nhất khi bắt đầu chế độ ăn kiêng GAPS dành cho người tự kỷ là việc trẻ cực kỳ kén ăn và phản ứng mạnh với bất kỳ sự thay đổi nào trong khẩu phần. Nhiều trẻ chỉ ăn một vài món quen thuộc trong thời gian dài như bánh mì trắng, cơm trắng, mì gói hoặc sữa hộp – vốn đều nằm trong danh sách “cấm” của GAPS.

Không ít phụ huynh mô tả con mình có thể la hét, nôn trớ, từ chối hoàn toàn bữa ăn nếu thức ăn có mùi vị, màu sắc hoặc kết cấu lạ. Chỉ cần một thay đổi nhỏ – như đổi loại thìa, thay cách nấu – cũng có thể khiến trẻ không chịu ăn. 

Trẻ kén ăn là một trong những trải nghiệm lớn cho chế độ ăn gaps

Trẻ kén ăn là một trong những trải nghiệm lớn cho chế độ ăn gaps

Việc thay thế hoàn toàn thực phẩm chế biến sẵn bằng nước hầm xương, rau củ ninh nhừ, sữa chua tự làm… là điều quá sức chịu đựng đối với trẻ trong giai đoạn đầu.

Việc đối mặt với cơn ăn vạ, khóc lóc, nhịn ăn kéo dài của trẻ khiến nhiều phụ huynh cảm thấy bất lực, mệt mỏi, thậm chí có cảm giác tội lỗi vì lo lắng con bị đói hoặc thiếu chất khi từ chối bữa ăn

3.2. Thiếu hụt dinh dưỡng nếu áp dụng sai

Chế độ ăn kiêng GAPS dành cho người tự kỷ loại bỏ hoàn toàn các nhóm thực phẩm phổ biến như ngũ cốc, sữa công nghiệp, đậu, đường tinh luyện và cả rau sống trong giai đoạn đầu. Nếu phụ huynh không hiểu rõ cách kết hợp và thay thế dinh dưỡng, trẻ có thể đối mặt với nguy cơ thiếu hụt nghiêm trọng về vitamin B, sắt, kẽm, canxi và chất xơ.

Hơn nữa, bản thân việc loại bỏ chất xơ thô trong giai đoạn đầu – để làm dịu ruột – cũng khiến trẻ dễ bị táo bón nếu phụ huynh không hiểu rõ bản chất của quá trình chuyển hóa. Có những trường hợp trẻ bị sút cân nghiêm trọng, kém phát triển chiều cao hoặc giảm vận động do không được cung cấp đủ năng lượng.

Thiếu hụt dưỡng chất khiến trẻ dễ gặp các vấn đề về sức khỏe

Thiếu hụt dưỡng chất khiến trẻ dễ gặp các vấn đề về sức khỏe

Một số phụ huynh, vì quá lo sợ sai, đã áp dụng GAPS một cách cứng nhắc, không linh hoạt theo thể trạng của con. Điều này đôi khi dẫn đến hệ quả ngược lại với mong đợi ban đầu.

3.3. Gia đình cần chuẩn bị kỹ 

Khác với những chế độ ăn đơn giản như low-carb hay eat clean, GAPS yêu cầu toàn bộ thực phẩm phải được nấu tại nhà, từ nguyên liệu sạch, không qua chế biến sẵn, không có phụ gia hay chất bảo quản. Điều này có nghĩa: không thể mua thức ăn ngoài, không thể dùng thực phẩm đóng gói, không thể dựa vào tiện lợi.

Việc hầm xương từ 8 – 12 tiếng, làm sữa chua hoặc rau củ lên men tại nhà, chọn mua nguyên liệu tươi sống mỗi ngày… là quá trình tiêu tốn rất nhiều thời gian, năng lượng và cả chi phí. Phụ huynh gần như phải dành toàn bộ buổi sáng cho việc chuẩn bị đồ ăn, buổi chiều cho việc theo dõi phản ứng, buổi tối để rửa dụng cụ và chuẩn bị cho hôm sau.

Thực hiện chế độ ăn gaps đòi hỏi cần phải có nhiều thời gian

Thực hiện chế độ ăn gaps đòi hỏi cần phải có nhiều thời gian

Với các gia đình có cha mẹ đi làm toàn thời gian, không có người hỗ trợ, đây là một thử thách tưởng chừng không thể vượt qua.

4. Nguyên lý của chế độ ăn GAPS – Làm sạch ruột, bảo vệ não bộ

Chế độ ăn kiêng GAPS không chỉ đơn thuần là thay đổi khẩu phần ăn mà còn dựa trên nguyên lý sâu xa về mối liên hệ giữa ruột và não bộ. Thông tin cụ thể hơn về nguyên lý của phương pháp này, bạn có thể xem thêm thông tin sau: 

4.1. Loại bỏ hoàn toàn: gluten, casein, đường tinh luyện, thực phẩm công nghiệp

Chế độ ăn GAPS (Gut and Psychology Syndrome) được xây dựng trên nguyên tắc loại bỏ hoàn toàn các chất gây kích ứng và tổn thương hệ tiêu hóa. Việc này tạo điều kiện cho ruột non và ruột già được nghỉ ngơi, phục hồi và chữa lành.

  • Gluten có trong lúa mì, lúa mạch, lúa mạch đen - được loại bỏ vì khả năng gây viêm niêm mạc ruột, làm tăng tính thấm ruột và kích hoạt phản ứng miễn dịch. Ngay cả những người không mắc bệnh celiac cũng có thể gặp phải tình trạng nhạy cảm gluten, dẫn đến các triệu chứng tiêu hóa và thần kinh.
  • Casein chủ yếu trong sữa bò - bị loại trừ do cấu trúc phân tử tương tự gluten và khả năng gây viêm. Nhiều người bị thiếu enzyme lactase không thể phân giải lactose, dẫn đến lên men bất thường trong ruột và nuôi dưỡng vi khuẩn có hại.
  • Đường tinh luyện và chất ngọt nhân tạo bị cấm hoàn toàn vì chúng nuôi dưỡng nấm candida, vi khuẩn có hại và làm mất cân bằng đường huyết. Thay vào đó, chỉ sử dụng mật ong nguyên chất, mật ong trái cây tự nhiên trong giai đoạn sau.
  • Thực phẩm công nghiệp bao gồm thực phẩm đóng hộp, chế biến sẵn, chứa chất bảo quản, phẩm màu, hương liệu nhân tạo đều bị loại bỏ. Những chất này gây độc tính cho gan, phá hủy vi khuẩn có ích và làm tổn thương niêm mạc ruột.

Chế độ ăn gaps cần tránh các loại thực phẩm đóng hộp

Chế độ ăn gaps cần tránh các loại thực phẩm đóng hộp

4.2. Tăng cường thực phẩm dễ tiêu, giàu men vi sinh và collagen

Sau khi loại bỏ các chất độc hại, GAPS tập trung vào việc cung cấp dinh dưỡng dễ hấp thu và chữa lành ruột. Ví dụ như:

  • Thực phẩm dễ tiêu bao gồm rau củ nấu chín, thịt hầm nhừ, cá nước ngọt, trứng. Những thực phẩm này đã được "tiền tiêu hóa" qua quá trình nấu nướng, giúp hệ tiêu hóa yếu không phải làm việc quá sức. Rau sống và trái cây tươi chỉ được thêm vào từ từ khi ruột đã mạnh hơn.
  • Thực phẩm giàu men vi sinh tự nhiên đóng vai trò then chốt trong việc tái tạo hệ vi sinh đường ruột. Dưa chua tự ủ, kim chi, kefir từ nước dừa, sauerkraut cung cấp hàng tỷ vi khuẩn có ích sống. Khác với probiotic dạng viên, men vi sinh từ thực phẩm lên men có độ đa dạng cao và khả năng sống sót trong môi trường axit dạ dày tốt hơn.
  • Collagen và gelatin từ xương hầm, da gà, chân giò cung cấp amino acid cần thiết để sửa chữa niêm mạc ruột bị tổn thương. Glycine trong collagen có tác dụng chống viêm mạnh, hỗ trợ gan giải độc và cải thiện chất lượng giấc ngủ. Nước dùng xương hầm từ 12-24 giờ là nguồn collagen sinh học cao nhất.

Nên tăng cường bổ sung các loại thực phẩm chứa nhiều collagen, men vi sinh tự nhiên

Nên tăng cường bổ sung các loại thực phẩm chứa nhiều collagen, men vi sinh tự nhiên

4.3. Giai đoạn khởi đầu (Intro Diet) và giai đoạn toàn phần (Full GAPS Diet)

Tiếp đến chính là nguyên tắc áp dụng đúng chế độ ăn GAPS được thiết kế theo hai giai đoạn chính, mỗi giai đoạn có mục tiêu và thực đơn riêng biệt.

Trong giai đoạn khởi đầu (Intro Diet) kéo dài từ 3 tuần đến 18 tháng. Đây được xem là giai đoạn nghiêm ngặt nhất sẽ được phân chia thành 6 bước từ dễ đến khó. Thời gian thực hiện phụ thuộc vào mức độ tổn thương ruột của từng người. Các bước để bạn tham khảo bao gồm có: 

  • Bước 1-2: Chỉ uống nước dùng xương, trà thảo mộc, nước ép rau lên men. Giai đoạn này giúp ruột nghỉ ngơi hoàn toàn và bắt đầu quá trình chữa lành.
  • Bước 3-4: Thêm rau củ nấu nhừ, thịt hầm, trứng. Mỗi thực phẩm mới được thử trong 3-5 ngày để quan sát phản ứng.
  • Bước 5-6: Bổ sung thêm cá, rau sống, trái cây nướng. Nếu không có triệu chứng tiêu hóa bất thường, có thể chuyển sang giai đoạn toàn phần.

Khi giai đoạn Intro Diet kết thúc, người thực hiện sẽ có những dấu hiệu như: Đi tiêu đều đặn 1-3 lần/ngày, không đầy hơi, không đau bụng, tâm trạng ổn định, ngủ ngon.

Bước sang giai đoạn toàn phần (Full GAPS Diet), thời gian thực hiện lúc này sẽ kéo dài từ 18 tháng đến 2 năm. Thực đơn ăn uống được mở rộng nhưng vẫn dựa trên top. 

Nắm rõ nguyên lý của chế độ gaps để đảm bảo hiệu quả khi áp dụng

Nắm rõ nguyên lý của chế độ gaps để đảm bảo hiệu quả khi áp dụng

Giai đoạn này mở rộng thực đơn nhưng vẫn duy trì các nguyên tắc cơ bản của GAPS như: 

  • Thực phẩm được phép: Tất cả loại thịt tự nhiên, cá biển, trứng, rau củ (trừ khoai tây), trái cây, các loại hạt và hạt giống đã ngâm nảy mầm, sữa chua và phô mai từ sữa thô, mật ong nguyên chất.
  • Nguyên tắc 20/80: Sau khi ruột đã lành hoàn toàn, có thể áp dụng quy tắc 80% thời gian tuân thủ nghiêm ngặt, 20% thời gian linh hoạt cho các dịp đặc biệt.
  • Theo dõi và điều chỉnh: Thường xuyên đánh giá tình trạng tiêu hóa, tâm trạng, năng lượng để điều chỉnh thực đơn cho phù hợp. Một số người có thể cần duy trì GAPS lâu dài, số khác có thể từ từ thêm lại một số thực phẩm đã bị loại trừ.

Thành công của chế độ ăn GAPS phụ thuộc vào sự kiên trì, theo dõi cẩn thận và điều chỉnh phù hợp với nhu cầu cá nhân. Việc có sự hỗ trợ của chuyên gia dinh dưỡng hiểu biết về GAPS sẽ giúp quá trình thực hiện hiệu quả và an toàn hơn.

5. Giai đoạn 1–6 trong chế độ GAPS: Bắt đầu từ súp xương đến đa dạng thực phẩm

Trong phác đồ ăn kiêng GAPS, quá trình hồi phục được thiết kế qua nhiều cấp độ. Mỗi giai đoạn là một bước chuyển hóa về cả sinh lý tiêu hóa lẫn hành vi ăn uống của trẻ. Với trẻ tự kỷ, việc chuyển tiếp từ giai đoạn này sang giai đoạn khác cần sự theo dõi sát sao, kiên nhẫn và hiểu rõ bản chất từng giai đoạn để tránh áp lực lên hệ tiêu hóa còn yếu.

5.1. Giai đoạn 1: Nước hầm xương – rau ninh nhừ – tránh hoàn toàn chất xơ

Đây là bước khởi đầu bắt buộc của chế độ ăn GAPS, với mục tiêu làm dịu hệ tiêu hóa và phục hồi lớp niêm mạc ruột bị tổn thương. Trong giai đoạn này, trẻ sẽ chỉ sử dụng những món ăn có độ “lỏng – mềm – dễ tiêu” nhất có thể.

Thực phẩm chủ đạo gồm:

  • Nước hầm xương: từ xương ống, sụn gà, xương cá… được hầm kỹ trong nhiều giờ để chiết xuất collagen, gelatin, amino acid giúp làm lành ruột.
  • Rau ninh nhừ: như bí đỏ, cà rốt, hành tây, củ cải trắng… được đun đến mức nhuyễn mịn, gần như hòa tan.
  • Chất béo lành mạnh: như bơ động vật, dầu dừa nguyên chất có thể được thêm nhỏ giọt vào nước súp để hỗ trợ tiêu hóa chất béo và hấp thụ vitamin tan trong dầu.
  • Chất xơ thô – kể cả từ rau củ – bị loại bỏ hoàn toàn ở giai đoạn này do có thể gây tổn thương niêm mạc ruột đang yếu. Mọi món ăn đều được lọc, xay hoặc nấu kỹ để đạt độ nhuyễn mịn nhất.

Giai đoạn 1 nên tập ăn nước hầm xương, các loại rau củ được hầm nhừ

Giai đoạn 1 nên tập ăn nước hầm xương, các loại rau củ được hầm nhừ

Giai đoạn này thường kéo dài từ vài ngày đến hơn một tuần tùy theo phản ứng cơ thể. Phụ huynh cần quan sát sát sao tình trạng phân, bụng chướng, nôn trớ hoặc hành vi kích động của trẻ để quyết định khi nào có thể chuyển sang giai đoạn tiếp theo.

5.2. Giai đoạn 2–3: Thêm lòng đỏ trứng, sữa chua tự làm, bơ động vật

Khi trẻ đã quen với nước hầm xương và rau ninh nhừ, bước tiếp theo là bắt đầu đưa vào những thực phẩm giàu dinh dưỡng và hỗ trợ vi sinh đường ruột, nhưng vẫn đảm bảo độ an toàn, dễ hấp thụ.

Ở giai đoạn 2, phụ huynh có thể cho lòng đỏ trứng gà đã nấu chín hoặc lòng đỏ sống vào súp để tăng protein và chất béo lành mạnh. Ngoài ra, bạn có thể dùng bơ động vật để tăng khả năng làm mềm ruột, cung cấp năng lượng và hỗ trợ hấp thu thêm vitamin A, D, E, K. Bên cạnh đó, bạn vẫn nên áp dụng duy trì sử dụng nước xương và rau nhừ như trong giai đoạn 1.

Sang giai đoạn 3, bạn có thể bổ sung thêm sữa chua tự làm từ sữa tươi không tiệt trùng hoặc sữa hạt lên men để bắt đầu nuôi dưỡng lợi khuẩn ruột, các món ăn bắt đầu có kết cấu đặc hơn, như thịt hầm nhừ, trứng chưng kỹ.

Bổ sung lòng đỏ trứng để tăng hàm lượng đạm vào cơ thể

Bổ sung lòng đỏ trứng để tăng hàm lượng đạm vào cơ thể

Tất cả nguyên liệu mới đều phải được đưa vào từ từ, từng phần nhỏ để kiểm tra phản ứng tiêu hóa: đầy bụng, tiêu chảy, nổi mẩn, thay đổi hành vi. Nếu có phản ứng bất thường, cần tạm dừng món mới và duy trì thực đơn cũ thêm một thời gian.

5.3. Giai đoạn 4–6: Dần bổ sung rau hấp, thịt nướng, bánh GAPS không gluten

Khi hệ tiêu hóa đã ổn định và có khả năng tiếp nhận lượng thực phẩm đa dạng hơn, trẻ bước vào giai đoạn mở rộng khẩu phần ăn. Mục tiêu là đưa cơ thể về trạng thái hấp thu và trao đổi chất bình thường, nhưng vẫn đảm bảo nguyên tắc GAPS.

Trong giai đoạn 4, bạn có thể bắt đầu bổ sung rau hấp như cải xoăn, bông cải xanh, mồng tơi – được nấu vừa chín, mềm nhưng vẫn giữ dinh dưỡng. Bên cạnh đó, bữa ăn hàng ngày có thể có thịt nướng (gà, cá, bò…) chế biến đơn giản, không tẩm ướp phụ gia hay nước sốt và tiếp tục các món om, hầm từ giai đoạn trước.

Rau hấp là một trong những món ăn mềm, dễ ăn đối với người tự kỷ

Rau hấp là một trong những món ăn mềm, dễ ăn đối với người tự kỷ

Thực đơn ăn uống trong giai đoạn thứ 5 được mở rộng hơn so với giai đoạn trước. Bạn có thể tham khảo thêm: 

  • Có thể thử bánh GAPS không chứa gluten: làm từ bột hạnh nhân, bột dừa, trứng và chất béo lành mạnh.
  • Trái cây chín mềm như chuối, lê hấp, táo hầm nhỏ lượng.

Giai đoạn 6 là giai đoạn cuối cùng trong quy trình GAPS. Chế độ ăn lúc này đã có nhiều thay đổi, đa dạng hơn trước. Ví dụ như: 

  • Ăn rau sống (rửa sạch, bào nhỏ hoặc trộn lên men), tăng lượng chất xơ có lợi.
  • Tiếp tục đa dạng thực phẩm như cá béo, gan động vật, các món trứng nhưng vẫn không dùng gluten, sữa công nghiệp hay đường tinh luyện.

Đây là giai đoạn quan trọng giúp để ổn định khẩu phần ăn về lâu dài. Tuy nhiên, dù khẩu phần đã phong phú hơn, việc quan sát phản ứng tiêu hóa và hành vivẫn cần duy trì liên tục, vì hệ vi sinh đường ruột vẫn đang trong quá trình hoàn thiện.

6. Danh sách thực phẩm trong chế độ ăn kiêng GAPS cho người tự kỷ 

Việc lựa chọn thực phẩm phù hợp đóng vai trò quyết định trong hiệu quả của chế độ ăn kiêng GAPS dành cho người tự kỷ. Để hỗ trợ quá trình phục hồi hệ tiêu hóa và cân bằng vi sinh đường ruột, phụ huynh cần nắm rõ những thực phẩm nên sử dụng và tuyệt đối tránh trong suốt quá trình sử dụng. 

6.1. Thực phẩm nên sử dụng trong chế độ ăn kiêng GAPS

Nước hầm xương từ xương gà, bò, cá 

Nước hầm xương từ xương gà, bò, cá 

Thịt, cá, gia cầm tự nhiên

Thịt, cá, gia cầm tự nhiên

Ưu tiên sử dụng trứng gà ta

Ưu tiên sử dụng trứng gà ta

Rau củ nấu chín mềm: cà rốt, bí đỏ, củ cải, hành tây, bông cải xanh, mồng tơi…

Rau củ nấu chín mềm: cà rốt, bí đỏ, củ cải, hành tây, bông cải xanh, mồng tơi…

Trái cây chín mềm: chuối, táo hấp, lê, đu đủ (sử dụng ở giai đoạn sau)

Trái cây chín mềm: chuối, táo hấp, lê, đu đủ (sử dụng ở giai đoạn sau)

Các món rau củ lên men: dưa cải, kim chi không đường, sauerkraut

Các món rau củ lên men: dưa cải, kim chi không đường, sauerkraut

Men vi sinh tự nhiên: kefir từ nước dừa, sữa chua tự làm

Men vi sinh tự nhiên: kefir từ nước dừa, sữa chua tự làm

Chất béo lành mạnh: bơ động vật (ghee), dầu dừa, mỡ lợn sạch

Chất béo lành mạnh: bơ động vật (ghee), dầu dừa, mỡ lợn sạch

Collagen, gelatin: từ da gà, chân giò, nước dùng xương

Collagen, gelatin: từ da gà, chân giò, nước dùng xương

Gia vị tự nhiên: muối biển, tiêu, nghệ, gừng tươi (không chứa phụ gia)

Gia vị tự nhiên: muối biển, tiêu, nghệ, gừng tươi (không chứa phụ gia)

6.2. Thực phẩm nên tránh khi áp dụng chế độ ăn kiêng GAPS

Thực phẩm chứa gluten: bánh mì, mì gói, bánh quy, ngũ cốc nguyên hạt

Thực phẩm chứa gluten: bánh mì, mì gói, bánh quy, ngũ cốc nguyên hạt

Sữa và các sản phẩm từ sữa công nghiệp: sữa tươi tiệt trùng, phô mai chế biến

Sữa và các sản phẩm từ sữa công nghiệp: sữa tươi tiệt trùng, phô mai chế biến

Đường tinh luyện và các chất tạo ngọt nhân tạo: đường trắng, siro ngô, aspartame

Đường tinh luyện và các chất tạo ngọt nhân tạo: đường trắng, siro ngô, aspartame

Rau sống và trái cây sống (trong giai đoạn đầu)

Rau sống và trái cây sống (trong giai đoạn đầu)

Các loại đậu và sản phẩm từ đậu: đậu nành, đậu xanh, sữa đậu nành

Các loại đậu và sản phẩm từ đậu: đậu nành, đậu xanh, sữa đậu nành

Thực phẩm đóng hộp, chế biến sẵn: xúc xích, chả lụa, thịt nguội

Thực phẩm đóng hộp, chế biến sẵn: xúc xích, chả lụa, thịt nguội

Đồ ăn nhanh: khoai tây chiên, pizza, gà rán

Đồ ăn nhanh: khoai tây chiên, pizza, gà rán

Đồ uống công nghiệp: nước ngọt, nước tăng lực, nước trái cây đóng chai

Đồ uống công nghiệp: nước ngọt, nước tăng lực, nước trái cây đóng chai

Dầu công nghiệp: dầu đậu nành, dầu ngô, dầu cải

Dầu công nghiệp: dầu đậu nành, dầu ngô, dầu cải

Gia vị đóng gói chứa bột ngọt, phẩm màu, chất bảo quản

Gia vị đóng gói chứa bột ngọt, phẩm màu, chất bảo quản

Việc áp dụng chế độ ăn kiêng GAPS dành cho người tự kỷ đồi hỏi nhiều về sự kiên trì và hiểu biết. Khi chế độ ăn được áp dụng đúng cách, nó không chỉ hỗ trợ phục hồi hệ tiêu hóa mà còn góp phần cải thiện tâm trạng, hành vi và chất lượng sống. Chính vì vậy, bạn hãy tìm hiểu kỹ để cùng trẻ thay đổi tích cực từng ngày trong từng bữa ăn nhé.

TRẮC NGHIỆM

ĐÁNH GIÁ PHÁT TRIỂN CHỨC NĂNG CỦA TRẺ

TRẮC NGHIỆM:

ĐÁNH GIÁ PHÁT TRIỂN CHỨC NĂNG CỦA TRẺ
Câu 1/10

Câu 1.
Ít giao tiếp bằng mắt hoặc nhìn vật từ góc độ không bình thường?

Vui lòng chọn một đáp án!

Câu 2.
Phớt lờ khi được gọi, phớt lờ một cách thường xuyên, không quay đầu về phía có tiếng nói?

Vui lòng chọn một đáp án!

Câu 3.
Sợ hãi quá mức với tiếng ồn (như máy hút bụi); thường xuyên bịt tai?

Vui lòng chọn một đáp án!

Câu 4.
Bộc phát cơn giận dữ hoặc phản ứng thái quá khi không được như ý muốn

Vui lòng chọn một đáp án!

Câu 5.
Không thích được chạm vào hoặc ôm (ví dụ: xoa đầu, nắm tay…)

Vui lòng chọn một đáp án!

Câu 6.
Trẻ có bị mất khả năng ngôn ngữ đã từng có không?

Vui lòng chọn một đáp án!

Câu 7.
Khi muốn điều gì đó, trẻ có kéo tay cha mẹ hoặc dẫn cha mẹ đi không?

Vui lòng chọn một đáp án!

Câu 8.
Trẻ có lặp lại những từ đã nghe, một phần của câu nói hoặc quảng cáo trên TV không?

Vui lòng chọn một đáp án!

Câu 9.
Trẻ có thói quen xếp đồ chơi thành hàng không?

Vui lòng chọn một đáp án!

Câu 10.
Trẻ có sở thích bị giới hạn (như xem đi xem lại cùng một video) không?

Vui lòng chọn một đáp án!

(Hãy chọn mức độ phù hợp với trẻ)

[0]. Không có biểu hiện triệu chứng

[1]. Có biểu hiện triệu chứng mức bình thường

[2]. Biểu hiện triệu chứng ở mức nặng

KẾT QUẢ ĐÁNH GIÁ