Ứng dụng liệu pháp tế bào NK trong điều trị ung thư

Tác giả: Ngô Thị Thúy An , bài viết được tư vấn chuyên môn bởi: Giáo sư Hiroyuki Abe Chủ Tịch Hội Đồng Quản Trị Tokyo Cancer Clinic

Ung thư đang ngày càng trở thành gánh nặng của xã hội với số lượng ca bệnh không ngừng gia tăng sau mỗi năm. Tuy nhiên song hành với đó là những nỗ lực của giới y khoa trong việc tìm kiếm giải pháp điều trị hiệu quả, mang lại cho người bệnh nhiều hi vọng sống khoẻ. Liệu pháp tế bào NK trong điều trị ung thư là một trong số đó.

 

Table of Contents

---

1. Tìm hiểu về ung thư

1.1 Ung thư là gì?

Theo định nghĩa từ Hội đồng Ung thư Úc, ung thư là căn bệnh của các tế bào trong cơ thể. Thông thường, các tế bào sẽ phát triển và nhân lên một cách có kiểm soát. Ung thư xuất hiện khi tế bào bị lỗi phát triển một cách bất thường tạo thành một khối gọi là khối u.

Ung thư hình thành khi các tế bào bị lỗi

Ung thư là thuật ngữ dùng để mô tả tập hợp các tế bào ác tính, đang phát triển và có khả năng lây lan trong cơ thể. Vì tế bào ung thư có thể phát sinh từ hầu hết các loại tế bào mô nên số lượng bệnh ung thư thực sự lên đến khoảng 100 bệnh khác nhau.

1.2 Triệu chứng chung của bệnh ung thư

Với hơn 100 bệnh ung thư khác nhau, người bệnh rất khó khăn trong việc tự chẩn đoán bản thân đang mắc phải cụ thể bệnh ung thư nào. Tuy nhiên ung thư vẫn mang một số dấu hiệu chung mà chúng ta có thể nhận biết để xác định sức khoẻ bản thân có đang gặp vấn đề hay không.

• Đổ mồ hôi đêm rất nhiều hoặc sốt không rõ nguyên nhân
• Mệt mỏi thường xuyên mà không có lý do rõ ràng
• Chảy máu hoặc bầm tím 
• Đau hoặc nhức dai dẳng 
• Giảm cân không chủ đích
• Xuất hiện khối u hoặc sưng tấy bất thường ở bất cứ đâu trên cơ thể

1.3 Các căn bệnh ung thư phổ biến hiện nay

Theo thống kê của Globocan năm 2020, 10 loại ung thư phổ biến nhất tại Việt Nam năm 2020 gồm ung thư gan, ung thư phổi, ung thư vú, ung thư dạ dày, ung thư đại tràng, ung thư trực tràng, bệnh bạch cầu, ung thư tuyến tiền liệt, ung thư vòm họng và ung thư tuyến giáp.

Ung thư vú là bệnh ung thư phổ biến nhất ở nữ giới

Cùng năm, cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) cũng đã công bố các bệnh ung thư phổ biến ở nữ giới là ung thư vú, ung thư đại trực tràng, ung thư phổi, ung thư cổ tử cung và ung thư tuyến giáp. Về phía nam giới, ung thư phổi và ung thư tuyến tiền liệt là hai bệnh phổ biến nhất, chiếm gần một phần ba tổng số bệnh ung thư ở nam giới. 

2. Chức năng và cơ chế hoạt động của tế bào NK trong bệnh ung thư

Là thành phần quan trọng của hệ miễn dịch bẩm sinh, tế bào NK rất giàu tiềm năng ứng dụng trong thực hành lâm sàng. Những năm vừa qua, các nghiên cứu về liệu pháp tế bào NK ứng dụng điều trị bệnh đã phát triển nhanh chóng. Nghiên cứu mới nhất về dòng tế bào này tập trung vào các cytokine, kháng thể đơn dòng, đường dẫn tín hiệu bên trong, quy trình nuôi và kỹ thuật di truyền của tế bào NK. 

Các tế bào NK ở mỗi giai đoạn trưởng thành sẽ có những đặc tính và chức năng khác nhau dựa vào biểu hiện của từng thụ thể. Tế bào NK trong cơ thể người thường được phân làm hai loại là CD56-bright và CD56-dim. Chúng đều cùng tham gia vào hệ thống miễn dịch chống ung thư với các chức năng chuyên biệt.

Tế bào NK có khả năng gây độc lên tế bào ác tính

Hai chức năng quan trọng của tế bào NK thường được đề cập đến là tác dụng gây độc tế bào và ức chế miễn dịch. Khi phát hiện các yếu tố bất thường, tế bào NK sẽ nhận biết và phá huỷ chúng bằng việc phóng thích perforin và granzyme. Ngoài ra, vì là tế bào miễn dịch nên tế bào NK còn tạo ra một tập hợp các cytokine, chemokine đóng vai trò làm cầu nối giữa miễn dịch bẩm sinh và miễn dịch thích nghi. 

Không những vậy, thông qua khả năng nhận diện phân tử ngoại lai, MHC-I còn cho phép tế bào NK phát hiện “bản thân bị mất tích” bằng cách kích hoạt thụ thể tương tự với globulin miễn dịch và thụ thể đặc hiệu của chúng. Các thụ thể này được gọi chung là thụ thể gây độc tế bào tự nhiên. Đúng như tên gọi, chúng có khả năng phát hiện và tiêu diệt những tế bào virus, nấm và ung thư. 

3. Liệu pháp tế bào NK trong điều trị ung thư

Liệu pháp tế bào NK là một loại liệu pháp miễn dịch tế bào, tương tự như liệu pháp tế bào CAR T. Tuy nhiên điểm khác biệt nằm ở chỗ tế bào NK không cần tiếp xúc với tác nhân gây hại trước đó để “rèn quân” tiêu diệt. Thay vào đó, chúng đủ tinh nhạy để có thể phát hiện và tiêu diệt bất kỳ tế bào nào có vẻ bất thường trong cơ thể.

Mặc dù các tế bào NK có thể nhận biết và tấn công tế bào ung thư nhưng chúng không sống đủ lâu hoặc nhân lên đủ nhanh để tiêu diệt hoàn toàn. Đó là lúc các nhà khoa học nghiên cứu đến việc tăng cường số lượng tế bào NK trong cơ thể người bệnh bằng cách xử lý chúng với các protein của hệ thống miễn dịch. Điều này giúp tế bào NK phản ứng tốt với các tế bào ung thư, đồng thời cải thiện sức chịu đựng cũng như tuổi thọ của chúng. Đôi khi, tế bào NK cũng được tăng cường thụ thể kháng nguyên chimeric (hoặc CARS) để chúng hòa hợp hơn với tế bào ung thư.

Liệu pháp tế bào NK đã được ứng dụng rộng rãi trong điều trị ung thư

Với những đặc tính trên, liệu pháp tế bào NK đã giúp sức khoẻ người bệnh đạt được kết quả khả quan khi áp dụng đơn lẻ hoặc khi kết hợp với các liệu pháp khác như hoá trị, xạ trị, phẫu thuật.

4. Mirai Care - Kết nối liệu pháp NK điều trị ung thư tại Nhật Bản

Liệu pháp tế bào NK đang cho thấy nhiều tiềm năng trong điều trị ung thư. Tuy nhiên vấn đề đặt ra tiếp theo chính là làm thế nào để người bệnh được điều trị đúng phương pháp tại đúng nơi có chuyên môn về tế bào NK? Tại Mirai Care, chúng tôi tin rằng với nguồn lực sẵn có về các đối tác liên kết tại Nhật Bản sẽ mang lại cho bạn giải pháp hữu hiệu về vấn đề này.

Đến với Mirai Care, khách hàng sẽ được lắng nghe, tiếp nhận hồ sơ chi tiết từ đội ngũ chuyên viên. Các hồ sơ sức khoẻ này tiếp đó sẽ được đọc trực tiếp bởi đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm. Với bảng phân tích kết quả, Mirai Care tư vấn chi tiết giải pháp cho khách hàng phù hợp với điều kiện điều trị. Nếu khách hàng đồng ý với phương pháp được khuyến cáo, Mirai Care tiếp tục là người đồng hành hỗ trợ khách hàng sang Nhật thực hiện với đầy đủ sự thuận tiện và thoải mái trong suốt quá trình.

Như vậy với những ai đang quan tâm về liệu pháp tế bào NK trong điều trị ung thư, các thông tin trong bài viết đã giúp bạn có thêm nhiều gợi ý trong việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Điều quan trọng, bạn cần chọn nơi điều trị uy tín để đạt được hiệu quả sức khoẻ như kỳ vọng.

Tham khảo:

https://www.cancer.org.au/cancer-information/what-is-cancer

https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/cancer-symptoms

https://tamanhhospital.vn/cac-benh-ung-thu-thuong-gap-o-viet-nam/

https://dantri.com.vn/suc-khoe/benh-ung-thu-pho-bien-nhat-tren-the-gioi-nam-2020-20210113104856176.htm