Tại sao người tự kỷ thích tàu hỏa? - Mirai Care giải đáp

Tác giả: Ngô Thị Thúy An , bài viết được tư vấn chuyên môn bởi: BÁC SĨ TAKAHIRO HONDA (Pajili) Giám đốc Viện Nghiên cứu Điều trị Cấy ghép Tế bào Gốc Tokyo (TSRI)

Tại sao người tự kỷ thích tàu hỏa - câu hỏi tưởng chừng đơn giản nhưng lại ẩn chứa nhiều lý do thú vị phía sau. Không ít người tự kỷ có thể ngồi hàng giờ quan sát tàu chạy, ghi nhớ chi tiết từng đoàn tàu hay lặp đi lặp lại hành vi liên quan đến tàu hỏa mà không thấy chán. Vậy điều gì khiến tàu hỏa trở thành niềm say mê đặc biệt? Trong bài viết này, Mirai Care sẽ lý điều này, giúp bạn hiểu hơn về thế giới nội tâm của người tự kỷ.

1. Tại sao người tự kỷ thích tàu hỏa?

Tại sao người tự kỷ thích tàu hỏa là câu hỏi thường gặp khi quan sát sở thích đặc biệt của họ. Thực tế, sự yêu thích này không ngẫu nhiên mà liên quan chặt chẽ đến cách não bộ và giác quan của người tự kỷ tiếp nhận thế giới. Dưới đây là một vài lý do chính lý giải cho sở thích này của người tự kỷ: 

1.1. Trật tự và khả năng dự đoán

Người tự kỷ thường cảm thấy thoải mái với những thứ lặp lại và có quy luật rõ ràng. Tàu hỏa di chuyển theo tuyến đường cố định, có lịch trình cụ thể, âm thanh và nhịp điệu đều đặn. Sự ổn định này giúp họ dễ dàng dự đoán và hạn chế cảm giác bất an khi phải đối diện với sự thay đổi bất ngờ.

Bằng việc quan sát hay ghi nhớ hành trình của tàu hỏa, người tự kỷ có thể tìm thấy cảm giác an toàn và kiểm soát. Đây là một trong những lý do lý giải việc tại sao người tự kỷ thích tàu hỏa. 

1.2. Hệ thống phức tạp

Tàu hỏa không chỉ là phương tiện vận chuyển mà còn là một hệ thống kỹ thuật đa tầng, từ đầu máy, toa tàu, đường ray đến cơ chế vận hành. Với khả năng chú ý đến chi tiết và tư duy logic, người tự kỷ có thể say mê tìm hiểu, ghi nhớ và phân tích cấu trúc phức tạp này.

Việc nắm bắt hệ thống tàu hỏa mang lại cho họ cảm giác như đang giải mã một bài toán lớn nhưng có quy luật rõ ràng. Điều này vừa thỏa mãn trí tò mò, vừa giúp họ phát huy điểm mạnh về ghi nhớ và quan sát, tạo ra sự hứng thú lâu dài thay vì chỉ mang tính nhất thời. 

Nắm bắt hệ thống tàu hỏa tạo cảm giác như đang giải mã một bài toán có quy củ rõ ràng

1.3. Cảm quan hấp dẫn

Âm thanh bánh xe lăn trên đường ray, tiếng còi tàu hay nhịp điệu đều đặn khi tàu chạy là những yếu tố cảm quan đặc trưng. Với nhiều người tự kỷ, đây là những kích thích âm thanh dễ chịu, mang lại sự tập trung và thư giãn thay vì gây nhiễu loạn như nhiều loại âm thanh khác.

Không chỉ âm thanh, hình ảnh đoàn tàu di chuyển liên tục hoặc ánh sáng từ các toa tàu cũng tạo nên trải nghiệm thị giác cuốn hút. Chính sự kết hợp của các yếu tố cảm giác này khiến họ có thể xem đi xem lại cảnh tàu chạy mà không cảm thấy nhàm chán.

1.4. Ý nghĩa lịch sử và văn hóa

Tàu hỏa không chỉ tồn tại trong đời sống hàng ngày mà còn gắn liền với lịch sử và văn hóa. Hình ảnh đoàn tàu xuất hiện trong sách, phim, hay ký ức tập thể, mang theo nhiều giá trị biểu tượng. Với người tự kỷ, sự gắn bó với tàu hỏa cũng có thể là một cách để họ kết nối với những câu chuyện chung của xã hội.

Bên cạnh đó, việc chia sẻ kiến thức hay sở thích về tàu hỏa giúp họ tìm thấy điểm chung với cộng đồng. Điều này góp phần giảm bớt cảm giác cô lập, đồng thời khuyến khích họ giao tiếp và thể hiện bản thân trong môi trường xã hội rộng mở hơn.

Tàu hỏa tồn tại trong đời sống hàng ngày, gắn liền với lịch sử và văn hóa

2. Lợi ích khi người tự kỷ có sở thích đặc biệt

Khi tìm hiểu tại sao người tự kỷ thích tàu hỏa, chúng ta không chỉ dừng lại ở việc lý giải nguyên nhân, mà còn nhận thấy nhiều lợi ích tích cực từ sở thích đặc biệt này. Nếu được khuyến khích đúng cách thì sở thích này mang lại những lợi ích như:  

• Công cụ học tập hiệu quả: Khi gắn kiến thức mới với chủ đề họ yêu thích, việc học trở nên dễ tiếp nhận hơn. Ví dụ, niềm say mê tàu hỏa có thể giúp luyện toán, rèn ngôn ngữ hoặc phát triển kỹ năng giao tiếp khi chia sẻ với người khác.
• Giảm căng thẳng và lo âu: Việc tập trung vào sở thích mang lại cho người tự kỷ cảm giác ổn định, giúp họ cân bằng cảm xúc và tránh tình trạng quá tải giác quan.
• Tăng sự tự tin và giá trị bản thân: Khi sở hữu kiến thức sâu về một lĩnh vực, họ cảm thấy tự hào và dễ dàng thể hiện bản thân. Bên cạnh đó, được người khác công nhận cũng góp phần củng cố sự tự tin và giảm cảm giác bị tách biệt.
• Cầu nối xã hội: Sở thích đặc biệt có thể trở thành chủ đề khởi đầu cho giao tiếp. Khi chia sẻ điều mình am hiểu, người tự kỷ dễ dàng kết nối với người xung quanh hơn, từ đó dần cải thiện kỹ năng xã hội.

Tập trung vào sở thích mang lại cho người tự kỷ cảm giác ổn định

3. Ứng dụng của việc người tự kỷ thích tàu hỏa

Với những lợi ích kể trên, sở thích thích tàu hỏa của người tự kỷ có thể ứng dụng được vào nhiều lĩnh vực trong cuộc sống. Điều này cũng phần nào lý giải cho việc tại sao người tự kỷ thích tàu hỏa. Một vài ứng dụng điển hình phải kể đến như: 

3.1. Cơ hội học tập

Niềm say mê tàu hỏa có thể được biến thành cầu nối để người tự kỷ tiếp thu kiến thức một cách tự nhiên hơn. Ví dụ, toán học có thể gắn liền với việc tính tốc độ, khoảng cách hoặc thời gian di chuyển của tàu. Ngôn ngữ học cũng trở nên thú vị hơn khi họ đọc tên ga, tìm hiểu tuyến đường hoặc thậm chí là nghiên cứu sách báo về ngành đường sắt.

Việc lồng ghép sở thích này vào quá trình học tập giúp người tự kỷ duy trì sự tập trung và hứng thú lâu dài. Đây không chỉ là cách “dạy theo sở thích” mà còn là chiến lược giáo dục dựa trên thế mạnh, giúp họ phát huy tối đa tiềm năng.

3.2. Phát triển kỹ năng xã hội

Đam mê tàu hỏa cũng giúp nâng cao kỹ năng xã hội và cải thiện khả năng giao tiếp. Khi nói về chủ đề mình yêu thích, người tự kỷ thường dễ dàng mở lời, bày tỏ cảm xúc và chia sẻ kiến thức. Điều này giúp họ xây dựng mối liên hệ với người khác một cách tự nhiên hơn.

Ngoài ra, những hoạt động như tham quan bảo tàng đường sắt, đi tàu cùng bạn bè hoặc tham gia cộng đồng yêu thích tàu hỏa cũng tạo ra cơ hội giao lưu. Nhờ đó, họ rèn luyện được kỹ năng hợp tác, trao đổi và mở rộng mạng lưới xã hội, điều vốn thường là khó khăn đối với nhiều người tự kỷ.

3.3. Trị liệu

Tại sao người tự kỷ thích tàu hỏa? Thực tế, sở thích này mang lại nhiều lợi ích trong việc trị liệu và cải thiện các triệu chứng của bệnh tự kỷ, giúp hòa nhập với cuộc sống đời thường. Các chuyên gia có thể sử dụng hình ảnh, mô hình hoặc chuyến đi tàu như một công cụ để khuyến khích sự tập trung, giảm căng thẳng và tạo môi trường an toàn cho người tự kỷ.

Việc khai thác sở thích này trong trị liệu cũng giúp họ cảm thấy hứng thú và chủ động hơn, thay vì bị ép buộc tham gia vào những hoạt động xa lạ. Đây chính là nền tảng để xây dựng niềm tin, khuyến khích sự hợp tác và đạt hiệu quả cao trong quá trình can thiệp.

Sở thích thích tàu hỏa của người tự kỷ ứng dụng được vào nhiều lĩnh vực 

4. Một số sở thích đặc biệt khác của người tự kỷ

Bên cạnh việc tìm hiểu tại sao người tự kỷ thích tàu hỏa, nhiều nghiên cứu và quan sát thực tế cũng cho thấy họ thường có những sở thích đặc biệt khác, mang tính lặp đi lặp lại hoặc tập trung vào chi tiết. Những sở thích này có thể khác nhau ở mỗi người, nhưng thường xuất hiện dưới một số dạng phổ biến sau:

• Xe cộ và phương tiện giao thông: Không chỉ tàu hỏa, nhiều người tự kỷ còn đặc biệt quan tâm đến ô tô, xe buýt, máy bay,... Họ có thể ghi nhớ biển số, tuyến đường hoặc mô hình kỹ thuật của phương tiện.
• Động vật: Một số người tự kỷ dành sự chú ý đặc biệt cho loài động vật nhất định, chẳng hạn như mèo, cá hay chim. Sở thích này giúp họ cảm thấy gắn kết và có thể trở thành cách học tập sinh động.
• Đồ vật xoay hoặc chuyển động lặp lại: Quạt, bánh xe hay đồ chơi có vòng quay thường hấp dẫn vì mang lại cảm giác trực quan ổn định, dễ dự đoán.
• Âm nhạc: Nhiều người tự kỷ có khả năng ghi nhớ giai điệu, nhạc cụ hoặc thể hiện niềm yêu thích mạnh mẽ với một thể loại nhạc cụ thể.
• Con số, ký hiệu và ngôn ngữ: Có người bị cuốn hút bởi việc ghi nhớ dãy số, bảng chữ cái hoặc thậm chí là học nhiều ngôn ngữ khác nhau.
• Công nghệ và thiết bị điện tử: Máy tính, điện thoại hay các thiết bị có cơ chế hoạt động rõ ràng thường tạo ra sự tò mò và hứng thú khám phá.
• Chủ đề lịch sử, khoa học hay thiên văn: Một số người tự kỷ yêu thích việc nghiên cứu sâu về các lĩnh vực này, có thể ghi nhớ chi tiết về sự kiện, nhân vật hoặc hiện tượng.

Ngoài thích tàu hỏa, người tự kỷ còn có nhiều sở thích đặc biệt khác

Kết luận

Hiểu rõ tại sao người tự kỷ thích tàu hỏa giúp nhận ra những giá trị tích cực từ sở thích đặc biệt này. Tàu hỏa có thể trở thành công cụ hỗ trợ học tập, giao tiếp và thậm chí là trị liệu hiệu quả. Với cách tiếp cận đúng, sở thích ấy sẽ trở thành cầu nối giúp người tự kỷ phát huy thế mạnh và hòa nhập xã hội. Nếu bạn muốn tìm hiểu sâu hơn và nhận sự đồng hành chuyên môn, hãy kết nối cùng Mirai Care để được hỗ trợ toàn diện nhé!