Liệu pháp tế bào nk trong điều trị viêm màng bồ đào:

Tác giả: Ngô Thị Thúy An , bài viết được tư vấn chuyên môn bởi: TS.BS Amane Sasada Giám đốc Tokyo Cancer Clinic

Viêm màng bồ đào có thể khiến người bệnh bị mù lòa hoặc gặp các biến chứng nguy hiểm liên quan đến thị thực. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng ứng dụng tế bào NK trong điều trị viêm màng bồ đào mang lại hiệu quả tương đối tốt và có tiềm năng ứng dụng lâu dài. Trong bài viết dưới đây, Mirai Care sẽ giới thiệu chi tiết cho bạn đọc về liệu pháp trên, cùng tham khảo nhé!

Table of Contents

1. Tìm hiểu về bệnh viêm màng bồ đào

Trước khi chia sẻ về liệu pháp tế bào NK trong điều trị viêm màng bồ đào, chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn đọc một vài thông tin chung về bệnh viêm màng bồ đào. Cụ thể: 

1.1 Viêm màng bồ đào là gì?

Viêm màng bồ đào là tình trạng viêm ở bất kỳ vị trí nào trong lớp có sắc tố bên trong mắt (màng bồ đào), gây ảnh hưởng đến thủy tinh thể, võng mạc hoặc các dây thần kinh thị giác. Bệnh này dễ để lại nhiều biến chứng và tái phát, thậm chí gây mù lòa. 

Có 3 loại viêm màng bồ đào gồm: 

• Viêm màng bồ đào trước tức viêm thể mi và viêm mống mắt. 
• Viêm màng bồ đào trung gian.
• Viêm màng bồ đào sau gồm viêm hắc mạc hoặc viêm hắc võng mạc. 

Viêm màng bồ đào dễ để lại nhiều biến chứng và tái phát

1.2 Nguyên nhân viêm màng bồ đào

Viêm màng bồ đào là một bệnh lý có căn nguyên rất phức tạo. Những nguyên nhân phổ biến dẫn đến viêm màng bồ đào phổ biến phải kể đến: 

• Vi khuẩn, virus, nấm hoặc ký sinh trùng tấn công vào màng bồ đào gây hoặc nhiễm trùng thứ phát sau phẫu thuật nhãn khoa. 
• Viêm nhiễm do độc tố từ hóa chất, thức ăn,.... 
• Do tự miễn hoặc chấn thương trực tiếp vào mắt. 
• Viêm thứ phát sau khi mắc những bệnh lý toàn thân như bệnh Behcet, bệnh da liễu, collagenose, sarcoidose, bệnh máu.
• Còn có trường hợp viêm màng bồ đào chưa rõ nguyên nhân. 
• Do sử dụng các thuốc toàn thân như sulfonamid, bisphosphonat, cidofovir, rifabutin hoặc các chất ức chế điểm kiểm soát như ipilimumab, nivolumab.

1.3 Triệu chứng viêm màng bồ đào

Các triệu chứng của viêm màng bồ đào nặng hoặc nhẹ tùy thuộc vào việc phần nào của màng bồ đào bị tổn thương. Cụ thể: 

• Viêm màng bồ đào trước:Triệu chứng điển hình là mắt đỏ kèm đau dữ dội, đau hơn khi tiếp xúc với ánh sáng chói và thị lực bị suy giảm. Khi đi thăm khám, bác sĩ có thể nhìn thấy các mạch máu nổi rõ trên bề mặt của mắt gần khu vực rìa giác mạc. Đồng thời, các tế bào trôi nổi ở thủy dịch (phần trước của mắt) và lắng đọng trên bề mặt bên trong của giác mạc. 
• Viêm màng bồ đào trung gian:Mặc dù không gây đau nhức nhưng thị lực sẽ bị giảm và người bệnh sẽ nhìn thấy các đốm đen bất thường. 
• Viêm màng bồ đào sau:Thị lực suy giảm, có ruồi bay, dây thần kinh thị giác bị viêm, thậm chí có thể thay đổi từ một điểm mù nhỏ đến mù toàn bộ. 

Như vậy, viêm màng bồ đào gây ra các biến chứng nguy hiểm kéo dài, đe dọa đến thị lực nên cần phát hiện và chữa trị sớm. Nhiều người chỉ bị một đợt viêm màng bồ đào nhưng có một vài trường hợp tái phát định kỳ trong nhiều tháng, nhiều năm hoặc mãn tính.  

Viêm màng bồ đào gây ra các biến chứng nguy hiểm kéo dài

2. Liệu pháp tế bào NK trong điều trị viêm màng bồ đào

Các tế bào NK là một thành phần của hệ thống miễn dịch bẩm sinh, đại diện cho tuyến phòng thủ đầu tiên chống lại tình trạng nhiễm trùng và điều tiết các bệnh tự miễn thông qua việc điều chỉnh sự tiết ra các cytokine hoặc tương tác với các tế bào khác. Khi các tế bào NK được kích hoạt làm gia tăng đáng kể biểu hiện của IFN- y trong bệnh Behcet - một loại viêm màng bồ đào tự miễn. 

Bất kỳ sự ngăn chặn nào trong việc tiết IFN-y từ các tế bào NK cũng có khả năng giảm viêm màng bồ đào. Bên cạnh đó, thay đổi trạng thái của các tế bào NK cũng góp phần vào phục hồi bệnh viêm màng bồ đào. Tế bào NK cạn kiệt sẽ làm giảm triệu chứng của bệnh viêm màng bồ đào tự miễn thực nghiệm (EAU). 

Ngoài ra, những phát hiện đã chứng minh rằng các tế bào đuôi gai trưởng thành (DC) trong EAU còn thúc đẩy kích hoạt tế bài NK gây bệnh, cho thấy một cơ chế bệnh lý mới của các DC trong EAU. Các DC kích hoạt và di chuyển đến các hạch bạch huyết để kích thích các tế bào T hoặc quần thể tế bào NK cư trú nhỏ hoạt động để tạo ra IFN-y, từ đó kích thích tiết các DC tạo ra IL-18. Trong mắt bị viêm, các DC được kích hoạt cũng có thể tiết ra IL-18 nhằm tạo ra các tế bào CD83+ CCR7+ NK, các tế bào này tiết ra IFN-y lần lượt tác động đến DC. 

Chính vì thế, liệu pháp tế bào NK trong điều trị viêm màng bồ đào giúp sức khỏe người bệnh ngày càng được cải thiện. Tuy nhiên, để đạt được kết quả khả quan hơn, các bác sĩ sẽ tiến hành kết hợp sử dụng tế bào NK với các liệu pháp khác. 

Ứng dụng liệu pháp tế bào NK trong điều trị viêm màng bồ đào

3. Thử nghiệm lâm sàng về điều trị viêm màng bồ đào bằng tế bào nk

Liệu pháp tế bào NK trong điều trị viêm màng bồ đào đã mang lại nhiều kết quả tích cực, cải thiện sức khỏe hiệu quả. Trong nghiên cứu của Letko et al, bệnh nhân bị viêm màng bồ đào được điều trị bằng secukinumab tiêm dưới da hoặc tiêm tĩnh mạch có tỷ lệ cải thiện điểm mù mờ thủy tinh thể cao hơn và tình trạng bệnh thuyên giảm đáng kể. 

Các tác giả kết luận việc tiêm dưới da có thể không tạo ra nồng độ thuốc hiệu quả trên lâm sàng do hầu hết các thử nghiệm INSURE, ENDURE và SHIELD đều tiêm dưới da. Điều này đóng vai trò quyết định đến sự thành công hay thất bại của các thử nghiệm này trong việc chứng minh hiệu quả trên người bị viêm màng bồ đào. 

Việc điều trị viêm màng bồ đào đầy thách thức và là một trong những vấn đề cần được nghiên cứu tích cực hơn nữa. Liệu pháp thông thường sử dụng corticosteriod như liệu pháp đầu tay cho người bệnh nhưng lâu dài sẽ gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng ở mắt và toàn thân. Chính vì thế, nhiều chuyên gia dự đoán rằng sự phát triển của các liệu pháp điều hòa miễn dịch mới và ứng dụng tế bào NK sẽ nâng cao hiệu quả điều trị viêm màng bồ đào trong tương lai.

Tổng kết

Liệu pháp tế bào NK trong điều trị viêm màng bồ đào là một phương pháp điều trị tiềm năng. Tuy nhiên, cần có thêm nhiều nghiên cứu để xác định hiệu quả và độ an toàn lâu dài của liệu pháp này. Bệnh nhân nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn về việc điều trị viêm màng bồ đào phù hợp với tình trạng của mình. Đừng quên thường xuyên theo dõi MiraiCare để khám phá thêm nhiều tin tức hữu ích liên quan đến sức khỏe mỗi ngày nhé!

Tài liệu tham khảo: 

1. https://fclinicglobal.com/lieu-phap-te-bao-nk-trong-dieu-tri-benh-viem-mang-bo-dao-uveitis/
2. https://www.vinmec.com/vi/tin-tuc/thong-tin-suc-khoe/suc-khoe-tong-quat/benh-viem-mang-bo-dao-phan-loai-va-trieu-chung-thuong-gap/
3. https://tamanhhospital.vn/viem-mang-bo-dao/