phone

Các bài tập bắt chước cho trẻ tự kỷ dễ thực hiện và hiệu quả tại nhà

Tác giả: , bài viết được tư vấn chuyên môn bởi: BÁC SĨ TAKAHIRO HONDA (Pajili) Giám đốc Viện Nghiên cứu Điều trị Cấy ghép Tế bào Gốc Tokyo (TSRI)

Nội dung bài viết:


Bắt chước là một kỹ năng quan trọng giúp trẻ tự kỷ học hỏi và phát triển khả năng giao tiếp, tương tác xã hội. Việc áp dụng các bài tập bắt chước cho trẻ tự kỷ là một phương pháp hiệu quả để cải thiện khả năng học tập và giao tiếp của trẻ. Trong bài viết này, Mirai Care sẽ giới thiệu những bài tập đơn giản, dễ thực hiện tại nhà giúp trẻ nâng cao kỹ năng bắt chước một cách tự nhiên.

1. Nguyên tắc khi thực hiện bài tập bắt chước cho trẻ tự kỷ

1.1 Bắt đầu từ những hành động đơn giản, dễ thực hiện

  • Lựa chọn các động tác cơ bản như vỗ tay, vẫy tay, đưa tay lên cao, chạm vào mũi.
  • Ưu tiên các động tác liên quan đến sinh hoạt hàng ngày như cầm thìa, đánh răng, chào tạm biệt.
  • Lặp lại nhiều lần để trẻ ghi nhớ và quen dần với việc bắt chước.
  • Tăng dần mức độ khó theo khả năng của trẻ, tránh tạo cảm giác quá sức.

1.2 Sử dụng hình ảnh trực quan, âm thanh vui nhộn để thu hút sự chú ý

  • Dùng tranh ảnh, video mô phỏng động tác để trẻ dễ hình dung hơn.
  • Kết hợp âm thanh, nhạc nền vui nhộn để tăng hứng thú khi luyện tập.
  • Sử dụng gương để trẻ nhìn thấy hành động của mình và đối chiếu với người hướng dẫn.
  • Áp dụng đồ chơi, dụng cụ trực quan như búp bê, thú nhồi bông để minh họa các động tác.

Sử dụng các âm thanh vui nhộn trong bài tập bắt chước cho trẻ tự kỷ

Sử dụng các âm thanh vui nhộn trong bài tập bắt chước cho trẻ tự kỷ

1.3 Tạo môi trường thoải mái, không gây áp lực cho trẻ

  • Chọn không gian yên tĩnh, quen thuộc để trẻ cảm thấy an toàn.
  • Tránh ép buộc, thay vào đó hãy biến bài tập thành một trò chơi vui vẻ.
  • Để trẻ có thời gian quan sát trước khi thực hiện, không vội vàng.
  • Chấp nhận rằng mỗi trẻ có tốc độ học tập khác nhau, cần kiên nhẫn và linh hoạt.

1.4 Khen ngợi, khuyến khích mỗi khi trẻ làm đúng để tăng động lực

  • Dùng lời khen như “Con làm rất tốt!”, “Con giỏi lắm!” để trẻ cảm thấy tự tin.
  • Kết hợp phần thưởng nhỏ như sticker, đồ chơi yêu thích, hoặc thời gian chơi nhiều hơn.
  • Khen ngợi ngay lập tức sau khi trẻ thực hiện đúng để trẻ hiểu mình đang làm tốt.
  • Nếu trẻ làm chưa đúng, hãy hướng dẫn lại nhẹ nhàng mà không trách mắng.

Đừng tiếc lời khen ngợi hoặc khuyến khích trẻ khi bé làm tốt nhiệm vụ 

Đừng tiếc lời khen ngợi hoặc khuyến khích trẻ khi bé làm tốt nhiệm vụ 

2. Tác dụng của các bài tập bắt chước cho trẻ tự kỷ

2.1 Cải thiện kỹ năng giao tiếp và tương tác xã hội

  • Giúp trẻ học cách quan sát và phản hồi với người xung quanh.
  • Tăng khả năng duy trì giao tiếp bằng mắt khi thực hiện bài tập.
  • Hỗ trợ trẻ hiểu và bắt chước cử chỉ, nét mặt của người khác, từ đó phát triển kỹ năng giao tiếp phi ngôn ngữ.
  • Giúp trẻ dần hình thành khả năng đáp lại lời nói, mệnh lệnh đơn giản.

2.2 Phát triển khả năng ngôn ngữ và tư duy

  • Học từ mới thông qua việc bắt chước khẩu hình miệng và âm thanh của người hướng dẫn.
  • Bài tập bắt chước cho trẻ tự kỷ giúp trẻ cải thiện khả năng phát âm và kết nối từ thành câu đơn giản.
  • Tăng khả năng tư duy khi trẻ liên kết hành động với ý nghĩa của nó.
  • Giúp trẻ mở rộng vốn từ và diễn đạt tốt hơn trong giao tiếp hàng ngày.

2.3 Hỗ trợ rèn luyện kỹ năng vận động

  • Tăng khả năng điều khiển và phối hợp tay, chân, cơ thể thông qua các bài tập.
  • Cải thiện khả năng vận động tinh (cử động tay, ngón tay) thông qua các hoạt động như cầm nắm đồ vật, vẽ tranh.
  • Giúp trẻ làm quen với các hoạt động hàng ngày như mặc quần áo, tự xúc ăn, đánh răng, giúp trẻ tự lập hơn.
  • Hỗ trợ phát triển khả năng cân bằng và nhận thức không gian tốt hơn.

Các bài luyện tập rèn luyện tay chân giúp trẻ tự kỷ cải thiện khả năng vận động

Các bài luyện tập rèn luyện tay chân giúp trẻ tự kỷ cải thiện khả năng vận động

2.4 Tăng khả năng tập trung và ghi nhớ

  • Bài tập bắt chước cho trẻ tự kỷ giúp trẻ chú ý quan sát hành động của người khác và ghi nhớ để thực hiện lại.
  • Nâng cao khả năng tập trung vào một hoạt động trong thời gian dài hơn.
  • Cải thiện trí nhớ thông qua việc lặp lại và thực hành nhiều lần.
  • Hình thành phản xạ tự nhiên với các hoạt động quen thuộc, giúp trẻ dần tiếp thu kiến thức mới dễ dàng hơn.

2.5 Giúp trẻ kiểm soát cảm xúc và hành vi

  • Học cách thể hiện cảm xúc phù hợp thông qua bắt chước biểu cảm gương mặt.
  • Tạo cơ hội để trẻ rèn luyện cách thể hiện nhu cầu và mong muốn của mình.
  • Giúp trẻ thư giãn và giảm căng thẳng thông qua các hoạt động vui nhộn.
  • Hỗ trợ trẻ dần thích nghi với các tình huống xã hội và giảm hành vi tiêu cực.

3. Top 5 các bài tập bắt chước cho trẻ tự kỷ

3.1 Bắt chước vận động thô

Bài tập

Mục tiêu 

Cách chơi

Vỗ tay

- Giúp trẻ rèn luyện kỹ năng vận động tay.

- Cải thiện sự tập trung và khả năng phản xạ.

- Người hướng dẫn vỗ tay và khuyến khích trẻ làm theo.

- Có thể kết hợp với bài hát hoặc nhịp điệu để tăng sự hứng thú.

Vẫy tay chào

- Hỗ trợ trẻ học cách chào hỏi, cải thiện kỹ năng giao tiếp xã hội.

- Rèn luyện sự phối hợp giữa mắt và tay.

- Người hướng dẫn vẫy tay chào trẻ và nói “Chào con!”

- Khuyến khích trẻ vẫy tay lại, có thể cầm tay trẻ để hướng dẫn nếu cần.

Xoay vòng

- Giúp trẻ rèn luyện khả năng giữ thăng bằng và điều chỉnh cơ thể.

- Cải thiện khả năng nhận biết không gian.

- Người hướng dẫn đứng trước mặt trẻ, xoay một vòng và khuyến khích trẻ làm theo.

- Có thể thêm nhạc để tăng tính vui nhộn.

Dậm chân

- Hỗ trợ trẻ kiểm soát lực và chuyển động của đôi chân.

- Giúp giải tỏa năng lượng và tăng khả năng phối hợp cơ thể.

- Người hướng dẫn dậm chân mạnh xuống đất và khuyến khích trẻ làm theo.

- Có thể kết hợp đếm số hoặc dùng nhạc nền để tạo hứng thú.

Bài tập bắt chước cho trẻ tự kỷ vận động thô

Bài tập bắt chước cho trẻ tự kỷ vận động thô

3.2 Bắt chước vận động tinh

Bài tập

Mục tiêu 

Cách chơi

Chơi với đất nặn

- Cải thiện sự khéo léo của ngón tay và bàn tay.

- Phát triển khả năng sáng tạo và nhận thức về hình dạng.

- Người hướng dẫn nặn một hình đơn giản (quả bóng, hình vuông, con vật…) và khuyến khích trẻ làm theo.

- Ban đầu, có thể hỗ trợ bằng cách cầm tay trẻ hoặc đưa ra hướng dẫn bằng hình ảnh.

Vẽ nét nguệch ngoạc

- Rèn luyện kỹ năng cầm bút và điều khiển tay.

- Giúp trẻ làm quen với các nét vẽ cơ bản, chuẩn bị cho việc viết chữ sau này.

- Người hướng dẫn dùng bút vẽ một đường đơn giản (đường thẳng, lượn sóng, vòng tròn…) và khuyến khích trẻ làm theo.

- Có thể sử dụng bút màu để tăng sự hứng thú và khen ngợi trẻ khi hoàn thành.

Bài tập bắt chước cho trẻ tự kỷ áp dụng phương pháp vận động tinh

Bài tập bắt chước cho trẻ tự kỷ áp dụng phương pháp vận động tinh 

3.3 Bắt chước biểu cảm khuôn mặt

Bài tập

Mục tiêu 

Cách chơi

Bắt chước nụ cười

Giúp trẻ nhận biết cảm xúc vui vẻ và phản ứng phù hợp khi giao tiếp

- Người hướng dẫn cười tươi và khuyến khích trẻ làm theo.

- Nếu trẻ chưa phản ứng, có thể sử dụng gương để trẻ quan sát chính mình.

Nhăn mặt khi giận dữ

Hỗ trợ trẻ hiểu và nhận biết cảm xúc tiêu cực.

- Người hướng dẫn nhăn mặt, cau mày thể hiện sự giận dữ.

- Yêu cầu trẻ làm theo và giải thích ngữ cảnh khi biểu cảm này xuất hiện.

Bài tập bắt chước biểu cảm khuôn mặt cho trẻ tự kỷ

Bài tập bắt chước biểu cảm khuôn mặt cho trẻ tự kỷ

3.4 Bắt chước âm thanh

Bài tập

Mục tiêu 

Cách chơi

Bắt chước tiếng động vật

- Giúp trẻ nhận diện âm thanh quen thuộc.

- Tăng cường khả năng phản xạ âm thanh.

- Người hướng dẫn tạo âm thanh như tiếng chó sủa, mèo kêu, vịt kêu,… và yêu cầu trẻ làm theo.

- Có thể sử dụng hình ảnh hoặc video để tăng tính trực quan.

Bắt chước tiếng đồ vật

- Giúp trẻ liên kết âm thanh với sự vật xung quanh.

- Người hướng dẫn tạo âm thanh mô phỏng tiếng xe chạy, tiếng còi, tiếng gió,…

- Khuyến khích trẻ thử tạo lại âm thanh và nhận diện đúng nguồn phát.

Bài tập bắt chước âm thanh cho trẻ tự kỷ

Bài tập bắt chước âm thanh cho trẻ tự kỷ

3.5 Bắt chước hành động

Bài tập

Mục tiêu 

Cách chơi

Bắt chước động tác đánh răng

- Giúp trẻ hình thành thói quen tự lập trong sinh hoạt cá nhân.

- Người hướng dẫn giả vờ đánh răng, mô tả từng bước và khuyến khích trẻ làm theo.

- Có thể sử dụng bàn chải đồ chơi hoặc bàn chải thật để tăng tính thực tế.

Bắt chước động tác cầm cốc uống nước

- Rèn luyện kỹ năng cầm nắm và vận động tay.

- Người hướng dẫn cầm cốc, giả vờ uống nước và yêu cầu trẻ làm theo.

- Có thể sử dụng cốc có tay cầm để trẻ dễ thao tác hơn.

Bài tập bắt chước hành động cho trẻ tự kỷ

Bài tập bắt chước hành động cho trẻ tự kỷ

4. Chiến lược bắt chước cho trẻ tự kỷ CHA MẸ NÊN BIẾT

Để giúp trẻ phát triển kỹ năng bắt chước một cách hiệu quả, cha mẹ có thể áp dụng các chiến lược bài tập bắt chước cho trẻ tự kỷ sau:

4.1 Bắt đầu từ những hành động đơn giản

  • Chọn các động tác dễ thực hiện như vỗ tay, vẫy tay, gật đầu.
  • Thực hiện chậm rãi và lặp đi lặp lại nhiều lần để trẻ có thời gian quan sát.
  • Dùng đồ chơi hoặc hình ảnh minh họa để hỗ trợ.

4.2 Sử dụng hình ảnh và âm thanh trực quan

  • Sử dụng gương để trẻ quan sát chính mình khi bắt chước.
  • Dùng âm thanh sinh động như bài hát, nhạc điệu để thu hút trẻ.
  • Kết hợp ánh sáng, màu sắc để giúp trẻ ghi nhớ tốt hơn.

4.3 Tạo môi trường học tập thoải mái

  • Không ép buộc trẻ, để trẻ bắt chước theo nhịp độ riêng của mình.
  • Lựa chọn không gian yên tĩnh, ít tiếng ồn để trẻ tập trung.
  • Kết hợp bài tập vào các hoạt động vui chơi hằng ngày.

4.4 Khen ngợi và khuyến khích trẻ

  • Khi trẻ bắt chước đúng, hãy khen ngợi bằng lời nói như “Con làm rất tốt!”
  • Dùng phần thưởng nhỏ như sticker, đồ chơi yêu thích để tạo động lực.
  • Tránh trách mắng khi trẻ chưa làm đúng, thay vào đó là khuyến khích thử lại.

4.5 Kiên trì và thực hiện thường xuyên

  • Lặp lại các bài tập mỗi ngày để giúp trẻ ghi nhớ và hình thành phản xạ.
  • Khi trẻ đã quen với bài tập đơn giản, dần nâng cao độ khó.
  • Đan xen nhiều hoạt động khác nhau để tránh sự nhàm chán.

Chiến lược khi thực hiện bài tập bắt chước cho trẻ tự kỷ

Chiến lược khi thực hiện bài tập bắt chước cho trẻ tự kỷ

Các bài tập bắt chước cho trẻ tự kỷ không chỉ giúp trẻ cải thiện khả năng quan sát và mô phỏng hành động mà còn tạo tiền đề cho sự phát triển ngôn ngữ và kỹ năng giao tiếp xã hội. Kiên nhẫn, nhất quán và thực hành thường xuyên là chìa khóa giúp trẻ tiến bộ từng ngày. Mirai Care tin rằng nếu cha mẹ và giáo viên áp dụng đúng phương pháp, trẻ sẽ có cơ hội hòa nhập tốt hơn với môi trường xung quanh.

Liên hệ Miraicare ngay hôm nay để được tư vấn miễn phí!
Website: https://miraicare.vn/
Hotline: 18008144

TRẮC NGHIỆM

ĐÁNH GIÁ PHÁT TRIỂN CHỨC NĂNG CỦA TRẺ

TRẮC NGHIỆM:

ĐÁNH GIÁ PHÁT TRIỂN CHỨC NĂNG CỦA TRẺ
Câu 1/10

Câu 1.
Ít giao tiếp bằng mắt hoặc nhìn vật từ góc độ không bình thường?

Vui lòng chọn một đáp án!

Câu 2.
Phớt lờ khi được gọi, phớt lờ một cách thường xuyên, không quay đầu về phía có tiếng nói?

Vui lòng chọn một đáp án!

Câu 3.
Sợ hãi quá mức với tiếng ồn (như máy hút bụi); thường xuyên bịt tai?

Vui lòng chọn một đáp án!

Câu 4.
Bộc phát cơn giận dữ hoặc phản ứng thái quá khi không được như ý muốn

Vui lòng chọn một đáp án!

Câu 5.
Không thích được chạm vào hoặc ôm (ví dụ: xoa đầu, nắm tay…)

Vui lòng chọn một đáp án!

Câu 6.
Trẻ có bị mất khả năng ngôn ngữ đã từng có không?

Vui lòng chọn một đáp án!

Câu 7.
Khi muốn điều gì đó, trẻ có kéo tay cha mẹ hoặc dẫn cha mẹ đi không?

Vui lòng chọn một đáp án!

Câu 8.
Trẻ có lặp lại những từ đã nghe, một phần của câu nói hoặc quảng cáo trên TV không?

Vui lòng chọn một đáp án!

Câu 9.
Trẻ có thói quen xếp đồ chơi thành hàng không?

Vui lòng chọn một đáp án!

Câu 10.
Trẻ có sở thích bị giới hạn (như xem đi xem lại cùng một video) không?

Vui lòng chọn một đáp án!

(Hãy chọn mức độ phù hợp với trẻ)

[0]. Không có biểu hiện triệu chứng

[1]. Có biểu hiện triệu chứng mức bình thường

[2]. Biểu hiện triệu chứng ở mức nặng

KẾT QUẢ ĐÁNH GIÁ