Tầm quan trọng của việc dạy trẻ tự kỷ kết bạn chơi với bạn

Table of Contents

Việc dạy trẻ tự kỷ kết bạn và chơi cùng bạn không chỉ giúp cải thiện kỹ năng xã hội mà còn tạo điều kiện để trẻ hòa nhập tốt trong cộng đồng. Vậy làm cách nào để hỗ trợ trẻ tự kỷ kết nối và chơi cùng bạn bè một cách hiệu quả? Bài viết sau đây của Mirai Care sẽ giúp phụ huynh nhận thức rõ hơn về tầm quan trọng của việc dạy trẻ tự kỷ cách kết bạn chơi với bạn.

1. Hiểu về trẻ tự kỷ và khó khăn trong việc kết bạn

Những khó khăn trong giao tiếp khiến trẻ tự kỷ dễ rơi vào tình trạng cô lập xã hội. Chúng thường không biết cách bắt đầu một cuộc trò chuyện, hiểu các tín hiệu phi ngôn ngữ hoặc duy trì mối quan hệ bạn bè. Một số trẻ có thể cảm thấy lo lắng hoặc sợ hãi khi tiếp xúc với người khác, trong khi một số khác không nhận thức được tầm quan trọng của việc kết nối với bạn bè.

1.1. Đặc điểm của trẻ tự kỷ

Mỗi đứa trẻ là một phiên bản đặc biệt, tuy nhiên nhìn chung trẻ tự kỷ đều có những đặc điểm chung như sau:

• Khó khăn trong giao tiếp phi ngôn ngữ

Giao tiếp không chỉ bằng lời nói mà còn thông qua nhiều hình thức khác như biểu cảm khuôn mặt, cử chỉ, ánh mắt,... Đối với trẻ tự kỷ, việc sử dụng và hiểu các tín hiệu phi ngôn ngữ này thường gặp nhiều khó khăn. Chúng có thể ít biểu lộ cảm xúc trên khuôn mặt, ít giao tiếp bằng mắt hoặc sử dụng ngôn ngữ cơ thể một cách cứng nhắc. Điều này khiến việc giao tiếp và tương tác xã hội trở nên khó khăn hơn rất nhiều.

Trẻ tự kỷ thường gặp khó khăn trong giao tiếp

• Khó hiểu và đáp ứng các tín hiệu xã hội

Trẻ tự kỷ thường không thể nhận ra và hiểu các cảm xúc của người khác qua biểu cảm khuôn mặt, giọng nói hoặc ngôn ngữ cơ thể. Điều này khiến chúng khó xây dựng mối quan hệ với người khác.

Bên cạnh đó, trẻ tự kỷ thường không thích tham gia vào các hoạt động chơi chung với các bạn cùng lứa hoặc có cách chơi khác biệt. Chúng có thể thích chơi một mình hoặc lặp đi lặp lại một hành động nào đó. Điều này tạo khoảng cách giữa chúng với những người bạn của mình bởi bản thân trẻ thiếu kỹ năng giao tiếp.

• Có sở thích đặc biệt và lặp đi lặp lại

Trẻ tự kỷ thường có những sở thích rất đặc biệt và tập trung vào chúng một cách sâu sắc. Ví dụ, trẻ có thể rất thích một loại đồ chơi nhất định, một con số cụ thể hoặc một hoạt động lặp đi lặp lại. Đôi khi trẻ tự kỷ thường có những hành vi lặp đi lặp lại như vỗ tay, xoay tròn hoặc lắc đầu,... Những hành vi này có thể giúp trẻ cảm thấy an tâm và kiểm soát hơn trong một môi trường xã hội phức tạp.

Trò chơi có tính lặp lại giúp trẻ tự kỷ có cảm giác an toàn

1.2. Nguyên nhân gây khó khăn trong việc kết bạn

Những hành vi của trẻ tự kỷ có thể gây khó khăn cho chính trẻ và những người xung quanh. Tuy nhiên, khi hiểu biết về nguyên nhân của những hành vi này thì cha mẹ và những người xung quanh có thể giúp trẻ thích ứng với cuộc sống một cách tích cực và biết cách kiểm soát tốt hơn hành vi của trẻ. Một số nguyên nhân chủ yếu:

• Thiếu kỹ năng giao tiếp xã hội

Trẻ tự kỷ thường gặp khó khăn trong việc hiểu và sử dụng các tín hiệu phi ngôn ngữ, khiến việc giao tiếp trở nên khó khăn và gây hiểu lầm. Chúng thường gặp khó khăn trong việc bắt đầu và duy trì một cuộc trò chuyện. Trẻ có thể lặp lại những câu hỏi hoặc chủ đề nhất định hoặc không biết cách thay đổi chủ đề một cách linh động.

• Khó chia sẻ và hợp tác

Trẻ tự kỷ thường không hiểu hoặc không muốn tuân thủ các quy tắc xã hội trong khi chơi chung cùng bạn bè. Đặc biệt, chúng không biết cách chia sẻ, tâm sự để gắn kết cùng bạn bè hoặc hợp tác với người khác.

• Sợ hãi trước những tình huống xã hội mới

Những đứa trẻ tự kỷ thường tìm cho mình cảm giác an toàn bởi khi thay đổi môi trường hay gặp những kích thích quá mức, chúng thường hay thu mình lại trong nỗi sợ hãi, lo âu. Nguyên nhân có thể do chúng cảm thấy quá tải khi phải đối mặt với nhiều kích thích trong một môi trường xã hội mới. Điều này có thể khiến chúng cảm thấy muốn rút lui.

Trẻ tự cô lập mình khỏi mối quan hệ xã hội

2. Tại sao tình bạn lại quan trọng đối với trẻ em tự kỷ?

Việc dạy trẻ tự kỷ kết bạn là điều vô cùng cần thiết vì tình bạn đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong sự phát triển toàn diện của mỗi đứa trẻ. Thông qua việc chơi đùa và giao tiếp với bạn bè, trẻ tự kỷ có cơ hội học hỏi và rèn luyện các kỹ năng xã hội quan trọng như chia sẻ, hợp tác, lắng nghe, thể hiện cảm xúc và học cách giải quyết khi có xung đột. Tương tác với bạn bè giúp trẻ tự kỷ mở rộng vốn từ vựng, cải thiện khả năng giao tiếp và sử dụng ngôn ngữ một cách linh hoạt hơn. 

Bên cạnh đó, tình bạn còn giúp trẻ tự kỷ giảm căng thẳng, lo âu và cải thiện tâm trạng. Việc xây dựng và duy trì tình bạn từ khi còn nhỏ sẽ giúp trẻ tự kỷ hình thành các kỹ năng cần thiết để xây dựng các mối quan hệ bền vững trong tương lai. Nó không chỉ giúp trẻ phát triển các kỹ năng xã hội mà còn giúp trẻ cảm thấy hạnh phúc, tự tin và có một cuộc sống ý nghĩa hơn.

Kết bạn rất quan trọng đối với trẻ tự kỷ

3. Các phương pháp dạy trẻ tự kỷ giao tiếp với bạn bè

Cha mẹ đóng vai trò quan trọng trong hành trình đồng hành cùng con bởi từ những kỹ năng nhỏ nhặt hằng ngày sẽ giúp chúng thích ứng và phát triển khả năng giao tiếp.

3.1. Rèn luyện kỹ năng xã hội

Việc rèn luyện kỹ năng xã hội cho trẻ tự kỷ là một quá trình đòi hỏi sự kiên nhẫn của cha mẹ cũng như chính bản thân trẻ. Bằng cách tập trung vào các kỹ năng giao tiếp cơ bản, trẻ sẽ tự tin hơn trong việc tương tác với người khác. Việc thực hành các tình huống xã hội trong cuộc sống hàng ngày sẽ giúp trẻ làm quen với những tình huống tương tác khác nhau và biết cách ứng xử phù hợp.

3.2. Tạo cơ hội tương tác

Tạo ra nhiều cơ hội cho trẻ tương tác với bạn bè là điều vô cùng quan trọng. Tham gia các hoạt động nhóm, tổ chức các buổi chơi chung không chỉ giúp trẻ làm quen với bạn bè mà còn giúp trẻ rèn luyện các kỹ năng xã hội. Bằng cách bắt đầu với các nhóm nhỏ và dần dần tăng số lượng người tham gia, chúng ta có thể giúp trẻ cảm thấy thoải mái hơn trong môi trường xã hội.

Cần sự hỗ trợ của giáo viên dạy trẻ tự kỷ kết bạn

3.3. Sử dụng các công cụ hỗ trợ

Các công cụ hỗ trợ như thẻ hình, ứng dụng trên điện thoại, đồ chơi có thể là những công cụ hữu ích để giúp trẻ hình dung và hiểu rõ hơn về các tình huống xã hội. Bằng cách sử dụng các công cụ này, chúng ta có thể giúp trẻ làm quen với các khái niệm xã hội một cách trực quan và dễ hiểu hơn.

3.4. Vai trò của gia đình

Gia đình đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc dạy trẻ tự kỷ kết bạn thông qua phát triển các kỹ năng xã hội. Cha mẹ nên làm gương cho con bằng cách thể hiện các kỹ năng giao tiếp tốt và xây dựng các mối quan hệ xã hội tích cực. Ngoài ra, việc tạo ra một môi trường gia đình ấm áp, yêu thương và an toàn sẽ giúp trẻ cảm thấy tự tin hơn khi tương tác với người khác. 

Việc giúp trẻ tự kỷ kết bạn đòi hỏi sự phối hợp của nhiều yếu tố, bao gồm cả việc rèn luyện kỹ năng xã hội, tạo cơ hội tương tác, sử dụng các công cụ hỗ trợ và vai trò của gia đình. Bằng cách kiên trì và áp dụng các phương pháp phù hợp, chúng ta có thể giúp trẻ tự kỷ xây dựng những mối quan hệ xã hội lành mạnh và có ý nghĩa.

4. Cải thiện khả năng giao tiếp giúp trẻ tự kỷ tự tin kết bạn

Cải thiện khả năng giao tiếp là một trong những mục tiêu quan trọng trong quá trình dạy trẻ tự kỷ kết bạn. Khi trẻ có thể giao tiếp hiệu quả, chúng sẽ tự tin hơn trong việc tương tác với người khác, từ đó dễ dàng xây dựng các mối quan hệ bạn bè.

Liệu pháp tế bào gốc là một phương pháp mới được nghiên cứu để điều trị tự kỷ, bao gồm cả việc cải thiện khả năng giao tiếp. Cơ chế hoạt động của liệu pháp này là sử dụng tế bào gốc để sửa chữa các tổn thương ở cấp độ tế bào, giúp cải thiện chức năng não bộ, từ đó hỗ trợ trẻ tự kỷ trong việc giao tiếp và tương tác xã hội. 

Liệu pháp tế bào gốc kết hợp phương pháp dạy trẻ tự kỷ kết bạn cải thiện khả năng giao tiếp

Tế bào gốc có khả năng biệt hóa thành nhiều loại tế bào khác nhau, bao gồm cả tế bào thần kinh. Khi được đưa vào cơ thể, tế bào gốc có thể thay thế hoặc sửa chữa các tế bào thần kinh bị tổn thương, giúp phục hồi các kết nối thần kinh bị gián đoạn.

Đồng thời tế bào gốc có thể kích thích sự phát triển của các tế bào thần kinh mới, tạo ra các kết nối thần kinh mới và tăng cường khả năng học hỏi cũng như ghi nhớ của não bộ. Điều này giúp trẻ tự kỷ tăng khả năng giao tiếp và tương tác xã hội hơn.

Việc dạy trẻ tự kỷ kết bạn là một hành trình dài đòi hỏi sự kiên nhẫn từ cả gia đình, nhà trường và các chuyên gia. Tuy nhiên, với những phương pháp phù hợp và sự hỗ trợ đúng đắn, trẻ tự kỷ hoàn toàn có thể xây dựng những mối quan hệ xã hội lành mạnh và có ý nghĩa. Mirai Care hy vọng cha mẹ sẽ hiểu rõ tầm quan trọng của việc dạy trẻ tự kỷ cách kết bạn và chơi với bạn để giúp con bước ra thế giới, hoà nhập với xã hội và có một tương lai tốt đẹp hơn.