Điều trị thoái hoá điểm vàng bằng tế bào gốc

Tác giả: Ngô Thị Thúy An , bài viết được tư vấn chuyên môn bởi: TS.BS Takaaki Matsuoka Viện trưởng Trung tâm tế bào gốc Helene

Ứng dụng của tế bào gốc trong y học ngày càng nhiều, góp phần tích cực trong việc điều trị các căn bệnh khó chữa. Mới đây, các chuyên gia đã tiến hành điều trị thoái hóa điểm vàng bằng tế bào gốc và thu được các thành quả nhất định. Hãy cùng Mirai Care tìm hiểu ngay về căn bệnh này và phương pháp điều trị mới nhất nhé!

Nội dung bài viết

1. Tìm hiểu về bệnh thoái hóa điểm vàng

1.1 Thoái hóa điểm vàng là gì?

Điểm vàng hay còn được gọi là hoàng điểm là một bộ phận ở vùng trung tâm võng mạc, nơi tập trung nhiều tế bào cảm quan, đóng vai trò quan trọng trong việc thu nhận, phân biệt màu sắc và phân tích độ nét của hình ảnh.

Thóai hóa điểm vàng xảy ra chủ yếu ở người trên 60 tuổi

Thoái hóa điểm vàng tình trạng các tế bào tại vùng điểm vàng bị thoái hóa, làm mất khả năng nhìn rõ các chi tiết cụ thể ở vùng trung tâm thị giác. Thoái hóa điểm vàng tuy không gây mù hoàn toàn nhưng lại chiếm tới hơn 50% nguyên nhân gây mất thị lực hàng đầu trên thế giới, đặc biệt là ở những người trên 60 tuổi.

1.2 Nguyên nhân triệu chứng của thoái hóa điểm vàng

Dưới sự tác động của quá trình lão hóa do tuổi già cùng những ảnh hưởng xấu từ môi trường, không khí, khói bụi, chế độ ăn uống hàng ngày khiến điểm vàng bị tổn thương, thoái hóa dẫn đến thị lực bị suy giảm.

Một số triệu chứng của bệnh thoái hóa điểm vàng như:

• Giảm khả năng nhìn chi tiết, việc đọc sách, nhìn đường trở nên khó khăn hơn.
• Cần có ánh sáng mạnh khi nhìn ở cụ ly gần.
• Người bệnh nhìn đường thẳng thành đường cong hoặc hình lượn sóng.
• Giảm thị lực trung tâm, các vị trí trung tâm hình ảnh nhìn thấy bị biến dạng, méo mó, mờ nhòe.

1.3 Thoái hóa điểm vàng gồm những loại nào?

Có 2 loại thoái hóa điểm vàng đó là thoái hóa điểm vàng thể khô và thoái hóa điểm vàng thể ướt. Trong đó, cả hai loại này đều bắt đầu trong lớp tế bào nuôi dưỡng võng mạc.

Thoái hóa điểm vàng thể khô chiếm phần lớn khoảng 85 - 90 %

Thoái hóa điểm vàng thể khô: Là dạng phổ biến, chiếm khoảng 85 - 90% số trường hợp mắc bệnh. Ban đầu, các triệu chứng chỉ xuất hiện ở một mắt, người bệnh không cảm nhận thấy sự thay đổi rõ ràng. Sau đó, 5 - 10 năm sau, bệnh có thể phát triển thành suy giảm thị lực hoặc mất thị giác.
Thoái hóa điểm vàng thể ướt: Chỉ chiếm 10 - 15% khả năng bị bệnh nhưng tính chất bệnh nghiêm trọng hơn. Thị giác của bệnh nhân sẽ giảm đột ngột và nghiêm trọng trong thời gian ngắn và có thể xuất hiện điểm mù làm mất thị lực trung tâm.

2. Liệu pháp tế bào gốc điều trị thoái hóa điểm vàng có hữu ích không?

Những năm trước đây, phẫu thuật là cách duy nhất để điều trị bệnh thoái hóa điểm vàng. Cho đến khi tế bào gốc ra đời, điều trị thoái hóa điểm vàng bằng tế bào gốc ngày càng trở nên phổ biến và chứng minh được tính hữu ích của phương pháp này. 

Điều trị thoái hóa điểm vàng bằng tế bào gốc giúp thay thế tế bào cũ bị tổn thương

Nhờ khả năng biệt hoá để trở thành tế bào của các cơ quan khác nhau, tế bào gốc có thể thay thế tế bào cũ đã bị tổn thương, hư hỏng và thực hiện chức năng của chúng. Có hai loại tế bào chết trong điểm vàng là: tế bào biểu mô võng mạc (RPE) và các quang thụ thể. Trong đó, quá trình biệt hoá tế bào gốc để trở thành tế bào biểu mô võng mạc dễ dàng hơn so với quang thụ thể. 

Các bác sĩ sẽ tiến hành nuôi cấy và nhân giống tế bào gốc để trở thành các tế bào biểu mô võng mạc RPE. Sau đó, tiêm chúng vào khu vực mục tiêu và phát huy tác dụng ngay lập tức giúp cải thiện các triệu chứng của bệnh.

>>> Mời bạn đọc xem thêm tế bào gốc là gì? Vai trò và ứng dụng của tế bào gốc

3. Thử nghiệm lâm sàng về điều trị thoái hóa điểm vàng bằng tế bào gốc

Tại hai viện nghiên cứu lớn của Nhật Bản là Trung tâm Sinh học Phát triển- Riken và Tổ chức Nghiên cứu và Sáng tạo Y sinh ở Kobe vừa được cho phép thử nghiệm điều trị bệnh thoái hóa điểm vàng bằng tế bào gốc. 

Họ đã sử dụng tế bào gốc vạn năng cảm ứng (iPS) với đặc tính của tế bào gốc phôi thai là có thể phát triển thành bất kỳ bộ phận nào của cơ thể để điều trị thoái hóa điểm vàng. Đây là một phương pháp điều trị mới, hy vọng sẽ mang lại cơ hội nhìn thấy ánh sáng cho hàng triệu người mù trên thế giới.

4. Bệnh nhân điều trị thoái hóa điểm vàng bằng tế bào gốc thành công trên thế giới

Tại Viện Y tế Quốc gia của Hoa Kỳ, một nhóm chuyên gia đã phẫu thuật cấy ghép thành công một miếng mô làm từ tế bào của bệnh nhân nhằm điều trị thoái hóa điểm vàng thể khô. Đây là thử nghiệm đầu tiên ở Hoa Kỳ sử dụng các mô thay thế từ tế bào gốc vạn năng cảm ứng (iPS) tự thân. 

Hoa kỳ điều trị thoái hóa điểm vàng bằng tế bào gốc thành công

Cuộc phẫu thuật được thực hiện bởi Amir H. Kashani, MD, Ph.D., phó giáo sư nhãn khoa, Viện Mắt Wilmer, Trường Y Johns Hopkins với sự hỗ trợ của Shilpa Kodati, MD, bác sĩ lâm sàng nhân viên, NEI. Trước đó, liệu pháp có nguồn gốc từ tế bào iPS này được phát triển bởi Nhóm nghiên cứu chuyển dịch tế bào gốc và mắt do Tiến sĩ Kapil Bharti, nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Mắt Quốc gia (NEI) dẫn đầu, phối hợp với FUJIFILM Cellular Dynamics Inc. và Opsis Therapeutics. 

Ca phẫu thuật này là đỉnh cao của 10 năm nghiên cứu và phát triển tại NEI. Tế bào máu của bệnh nhân được chuyển đổi thành tế bào iPS để được lập trình trở thành tế bào biểu mô sắc tố võng mạc (RPE) giúp nuôi dưỡng và hỗ trợ các tế bào cảm quang cảm nhận ánh sáng trong võng mạc. 

Tổng kết

Điều trị thoái hóa điểm vàng bằng tế bào gốc là một phương pháp mới đem lại hy vọng hồi phục thị lực cho hàng triệu người trên toàn thế giới. Hãy liên hệ ngay với Mirai Care để nhận được những chia sẻ và tư vấn hữu ích về phương pháp trị liệu tế bào gốc ngay nhé!