Vì sao người béo phì dễ bị đột quỵ? Hiểu để bảo vệ sức khoẻ

Table of Contents

Đột quỵ là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, đặc biệt nguy cơ mắc bệnh này càng cao ở những người thừa cân, béo phì. Vậy vì sao người béo phì dễ bị đột quỵ? Đâu là cách hiệu quả để phòng tránh? Hãy cùng Mirai Care tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

1. Nguyên nhân khiến người béo phì dễ bị đột quỵ

Béo phì không chỉ ảnh hưởng đến ngoại hình mà còn gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng đối với sức khỏe, đặc biệt làlàm tăng nguy cơ đột quỵ. Dưới đây là các nguyên nhân chính lý giải vì sao người béo phì dễ bị đột quỵ.

1.1 Ảnh hưởng của mỡ thừa đến mạch máu và tim mạch

Mỡ thừa trong cơ thể không chỉ tích tụ dưới da mà còn bám vào thành mạch máu, gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng cho hệ tim mạch.

Khi lượng mỡ dư thừa tích tụ quá nhiều, chúng có thể bám vào thành mạch máu, tạo thành các mảng xơ vữa động mạch. Những mảng xơ vữa này làm giảm độ đàn hồi của mạch máu, khiến máu lưu thông kém và tăng nguy cơ hình thành cục máu đông. Một khi cục máu đông di chuyển đến não, nó có thể gây tắc nghẽn động mạch, dẫn đến đột quỵ.

Người béo phì dễ bị đột quỵ do họ thường có huyết áp cao. Khi cân nặng dư thừa, tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu qua các mạch máu bị thu hẹp bởi mỡ thừa. Huyết áp cao làm tăng áp lực lên thành mạch, dễ dẫn đến vỡ mạch máu não – nguyên nhân chính của đột quỵ xuất huyết.

Huyết áp cao – “kẻ thù số 1” dẫn đến đột quỵ

1.2 Mỡ nội tạng và nguy cơ tắc nghẽn mạch máu não

Không chỉ có mỡ dưới da, mỡ nội tạng – loại mỡ tích tụ xung quanh các cơ quan bên trong như gan, tim, ruột – cũng là một yếu tố nguy hiểm gây đột quỵ.

• Do lượng mỡ nội tạng cao làm tăng mức cholesterol LDL (cholesterol xấu) và giảm cholesterol HDL (cholesterol tốt), dẫn đến sự hình thành các mảng bám trong động mạch. Những mảng bám này có thể bong ra, tạo thành cục máu đông di chuyển lên não, gây đột quỵ do thiếu máu cục bộ.
• Động mạch não bị hẹp hoặc tắc nghẽn là nguyên nhân chính gây đột quỵ. Khi các mảng xơ vữa phát triển, đường kính của động mạch não bị thu hẹp đáng kể, khiến lượng máu và oxy cung cấp cho não giảm sút. Nếu mạch máu bị tắc hoàn toàn, não sẽ không nhận đủ oxy, dẫn đến tổn thương não và đột quỵ.

1.3 Béo phì và bệnh tiểu đường 

Béo phì không chỉ liên quan đến bệnh tim mạch mà còn là nguyên nhân chính gây ra bệnh tiểu đường tuýp 2 – một yếu tố làm tăng nguy cơ đột quỵ.

• Khi cơ thể có quá nhiều mỡ, đặc biệt là mỡ nội tạng, nó làm giảm khả năng sử dụng insulin, gây ra tình trạng kháng insulin và dẫn đến bệnh tiểu đường. Lượng đường trong máu cao có thể làm tổn thương các mạch máu, khiến chúng trở nên giòn, dễ vỡ hoặc bị thu hẹp, làm tăng nguy cơ đột quỵ.
• Tiểu đường kết hợp với béo phì đẩy nguy cơ đột quỵ lên gấp nhiều lần. Tiểu đường không chỉ làm hỏng mạch máu mà còn làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông, gây tắc nghẽn động mạch não. Ngoài ra, những người này còn có xu hướng mắc huyết áp cao và rối loạn mỡ máu, khiến nguy cơ đột quỵ càng tăng cao.

Béo phì là nguyên nhân chính gây ra bệnh tiểu đường tuýp 2

2. Dấu hiệu cảnh báo đột quỵ ở người béo phì

Nhận biết sớm các dấu hiệu đột quỵ là vô cùng quan trọng để kịp thời cấp cứu, giảm nguy cơ tử vong và di chứng nặng nề. Dưới đây là những dấu hiệu cảnh báo đột quỵ ở người béo phì và cách xử lý khi gặp tình huống nguy cấp.

Cách nhận biết sớm qua dấu hiệu FAST 

Phương pháp FASTlà cách đơn giản, hiệu quả để nhận diện đột quỵ sớm. Nếu phát hiện người béo phì có dấu hiệu đột quỵ, cần kiểm tra ngay theo các bước sau:

• F (Face – Mặt méo): Quan sát khuôn mặt xem có bị lệch, méo sang một bên hay không. Yêu cầu người đó cười, nếu miệng bị lệch hoặc một bên mặt không cử động được, đây là dấu hiệu đột quỵ.
• A (Arms – Tay yếu): Đề nghị họ giơ cả hai tay lên. Nếu một bên tay bị yếu, không thể nâng lên hoặc bị rơi xuống nhanh chóng, rất có thể là dấu hiệu của đột quỵ.
• S (Speech – Lời nói khó): Kiểm tra khả năng nói bằng cách yêu cầu lặp lại một câu đơn giản. Nếu người đó nói lắp, khó nói hoặc giọng bị méo, đây là dấu hiệu đáng báo động.
• T (Time – Thời gian cấp cứu): Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào kể trên, cần gọi cấp cứu 115 ngay lập tức. Thời gian là yếu tố quyết định trong điều trị đột quỵ, càng cấp cứu sớm, cơ hội phục hồi càng cao.

Phương pháp FAST giúp nhận diện sớm các dấu hiệu đột quỵ

Những dấu hiệu nguy hiểm thường bị bỏ qua

Ngoài dấu hiệu FAST, một số triệu chứng đột quỵ khác có thể xuất hiện sớm nhưng dễ bị nhầm lẫn hoặc bỏ qua, đặc biệt ở người béo phì dễ bị đột quỵ

• Đau đầu dữ dội: Cơn đau đầu xuất hiện đột ngột, không rõ nguyên nhân, có thể kèm theo buồn nôn hoặc nôn. Đây là dấu hiệu thường gặp của đột quỵ xuất huyết.
• Chóng mặt, mất thăng bằng: Cảm giác choáng váng, mất kiểm soát cơ thể, không thể đi lại bình thường. Nếu người đột nhiên chóng mặt, cần cảnh giác với nguy cơ đột quỵ.
• Mờ mắt hoặc mất thị lực tạm thời: Một bên mắt hoặc cả hai mắt bị mờ, nhìn đôi hoặc mất thị lực trong thời gian ngắn là dấu hiệu của thiếu máu lên não.
• Tê bì chân tay: Cảm giác tê bì, mất cảm giác hoặc yếu hẳn một bên cơ thể là dấu hiệu rõ ràng của đột quỵ nhưng dễ bị nhầm lẫn với mệt mỏi thông thường.

Hành động khẩn cấp khi nghi ngờ đột quỵ.

Khi phát hiện người béo phì có dấu hiệu đột quỵ, cần thực hiện ngay các bước sau để tăng cơ hội sống và hạn chế di chứng.

• Gọi cấp cứu ngay lập tức (115): Không tự ý đưa bệnh nhân đến bệnh viện bằng xe cá nhân vì có thể làm chậm thời gian cấp cứu hoặc gây nguy hiểm nếu bệnh nhân mất ý thức.
• Giữ bệnh nhân nằm yên: Để người bệnh nằm nghiêng, đầu hơi nâng cao để tránh nguy cơ sặc nếu có nôn mửa.
• Không cho ăn uống: Khi bị đột quỵ, khả năng nuốt của bệnh nhân có thể bị ảnh hưởng, nếu cố gắng ăn hoặc uống nước có thể gây sặc.
• Quan sát và ghi nhớ thời gian phát bệnh: Thời gian khởi phát triệu chứng rất quan trọng trong việc quyết định phương pháp điều trị. Nếu có thể, hãy ghi lại thời điểm bệnh nhân có dấu hiệu đột quỵ đầu tiên.
• Không tự ý dùng thuốc hạ huyết áp hoặc aspirin: Một số loại đột quỵ là do xuất huyết não, nếu dùng aspirin có thể làm tình trạng trầm trọng hơn. Chỉ bác sĩ mới có thể xác định loại đột quỵ và chỉ định thuốc phù hợp.

Không tự ý dùng thuốc khi nghi ngờ đột quỵ

3. Giải pháp phòng tránh đột quỵ cho người béo phì

Mặc dù người béo phì dễ bị đột quỵ, nhưng nguy cơ này có thể giảm đáng kể nếu áp dụng lối sống lành mạnh, kiểm soát cân nặng và duy trì sức khỏe tim mạch.

3.1 Giảm cân khoa học – Không chỉ vì ngoại hình mà còn vì tính mạng

Giảm cân không chỉ giúp cải thiện ngoại hình mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc giảm nguy cơ đột quỵ. Người béo phì dễ bị đột quỵ vì cân nặng dư thừa làm tăng áp lực lên tim, mạch máu và thúc đẩy các bệnh lý nguy hiểm. Vì vậy, kiểm soát cân nặng là biện pháp hàng đầu để phòng tránh đột quỵ.

Chế độ ăn uống lành mạnh

• Cắt giảm đường, tinh bột và chất béo xấu (đồ ăn nhanh, mỡ động vật, thực phẩm chế biến sẵn).
• Tăng cường rau xanh, chất xơ, protein lành mạnh (cá, thịt trắng, các loại hạt, đậu phụ).
• Uống đủ nước, hạn chế nước ngọt có ga và đồ uống chứa nhiều đường.

Giảm cân khoa học với chế độ ăn uống lành mạnh

Tập thể dục đều đặn

• Duy trì ít nhất 30 phút vận động mỗi ngày giúp đốt cháy mỡ nội tạng, cải thiện tuần hoàn máu và giảm cholesterol xấu.
• Các bài tập phù hợp cho người béo phì: đi bộ, bơi lội, đạp xe, yoga, thể dục nhịp điệu cường độ nhẹ.

Kiểm soát cân nặng định kỳ 

• Cân nặng nên được kiểm tra thường xuyên để theo dõi tiến trình giảm cân.
• Nếu chỉ số BMI vượt mức bình thường (≥23), cần có kế hoạch giảm cân an toàn dưới sự tư vấn của bác sĩ dinh dưỡng.

3.2 Kiểm soát huyết áp, cholesterol và đường huyết

Người béo phì dễ bị đột quỵ một phần do các bệnh lý liên quan như cao huyết áp, mỡ máu cao và tiểu đường. Do đó, việc kiểm soát các chỉ số sức khỏe này đóng vai trò quan trọng trong phòng ngừa đột quỵ.

Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm nguy cơ

• Kiểm tra huyết áp thường xuyên, đặc biệt nếu đã có tiền sử cao huyết áp.
• Xét nghiệm mỡ máu và đường huyết để phát hiện sớm nguy cơ xơ vữa động mạch và tiểu đường.
• Nếu có dấu hiệu bất thường, cần tham khảo ý kiến bác sĩ để có phương án điều trị kịp thời.

Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các nguy cơ

Sử dụng thuốc nếu cần thiết theo chỉ định của bác sĩ

• Một số người béo phì có thể cần dùng thuốc để kiểm soát huyết áp, cholesterol hoặc đường huyết.
• Không tự ý ngưng thuốc hoặc thay đổi liều lượng nếu chưa có sự hướng dẫn của bác sĩ.

3.3 Thay đổi lối sống – Tạo hàng rào bảo vệ cơ thể

Lối sống lành mạnh đóng vai trò quan trọng trong việc phòng tránh đột quỵ. Người béo phì dễ bị đột quỵ hơn nếu có thói quen sinh hoạt không điều độ, thường xuyên căng thẳng hoặc lạm dụng chất kích thích.

Ngủ đủ giấc, tránh căng thẳng

• Thiếu ngủ và stress kéo dài có thể làm tăng huyết áp và thúc đẩy quá trình viêm trong cơ thể, làm tăng nguy cơ đột quỵ.
• Cố gắng ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm, tránh thức khuya và sử dụng thiết bị điện tử trước khi ngủ.

Giữ tinh thần thoải mái, tránh stress – yếu tố kích thích đột quỵ

• Căng thẳng kéo dài có thể gây rối loạn huyết áp, tác động tiêu cực đến hệ thần kinh và tim mạch.
• Thực hành các kỹ thuật thư giãn như thiền, yoga, hít thở sâu hoặc tham gia các hoạt động giải trí giúp giảm stress hiệu quả.

Hạn chế rượu bia và thuốc lá

• Rượu bia có thể làm tăng huyết áp và gây rối loạn nhịp tim, một yếu tố nguy cơ dẫn đến đột quỵ.
• Thuốc lá làm tổn thương thành mạch máu, đẩy nhanh quá trình xơ vữa động mạch, làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông.

Tập Yoga giúp giữ tinh thần thoải mái, tránh stress

4. Phòng ngừa đột quỵ bằng liệu pháp tế bào gốc Nhật Bản

Liệu pháp tế bào gốc đang mở ra những hướng đi đột phá trong y học hiện đại, đặc biệt trong việc phòng ngừa và điều trị đột quỵ. Các quốc gia tiên tiến như Mỹ, Nhật Bản, Anh, Đức, Hàn Quốc, Úc, Canada, Singapore đã và đang đầu tư mạnh mẽ vào nghiên cứu, ứng dụng công nghệ này. Trong đó, Nhật Bản là nước tiên phong, với nhiều thành tựu quan trọng trong việc phục hồi chức năng thần kinh và điều trị các tổn thương não do đột quỵ.

Tại Việt Nam, Mirai Care tự hào là đơn vị tiên phong hợp tác với Helene Clinic – trung tâm tế bào gốc hàng đầu Nhật Bản. Trung tâm quy tụ đội ngũ chuyên gia hàng đầu và nhận được sự cố vấn từ ngài Hosokawa Ritsuo – Nguyên Bộ trưởng Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản.

Sự hợp tác chiến lược giữa Mirai Care và Helene Clinic mang đến cơ hội tiếp cận liệu pháp tế bào gốc tiên tiến, giúp phòng ngừa và điều trị đột quỵ một cách an toàn, hiệu quả. Bệnh nhân tại Việt Nam không chỉ được tiếp cận công nghệ hiện đại từ Nhật Bản, mà còn có cơ hội nâng cao chất lượng cuộc sống, giảm nguy cơ tàn tật sau đột quỵ và phục hồi sức khỏe toàn diện.

Phòng ngừa đột quỵ bằng tế bào gốc Nhật Bản tại Helene Clinic

Tóm lại, người béo phì dễ bị đột quỵ do các vấn đề về tim mạch, huyết áp và mỡ máu. Để giảm thiểu rủi ro, mỗi người cần duy trì lối sống lành mạnh, kiểm soát cân nặng và thường xuyên kiểm tra sức khỏe. Hãy chủ động bảo vệ bản thân ngay từ hôm nay để tránh những hậu quả nghiêm trọng trong tương lai. Đừng quên theo dõi Mirai Care để cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích về sức khỏe.