[Giải đáp thắc mắc] Phương pháp điều trị oxy cao áp cho trẻ tự kỷ

Tác giả: Ngô Thị Thúy An , bài viết được tư vấn chuyên môn bởi: BÁC SĨ TAKAHIRO HONDA (Pajili) Giám đốc Viện Nghiên cứu Điều trị Cấy ghép Tế bào Gốc Tokyo (TSRI)

Phương pháp điều trị oxy cao áp cho trẻ tự kỷ đang được nhiều phụ huynh và chuyên gia quan tâm nhờ tiềm năng hỗ trợ cải thiện hành vi, ngôn ngữ và khả năng giao tiếp. Nhiều nghiên cứu và báo cáo lâm sàng đã ghi nhận những thay đổi tích cực ở trẻ tự kỷ sau khi áp dụng oxy cao áp, đặc biệt khi kết hợp cùng các liệu pháp can thiệp khác. Vậy phương pháp này hoạt động như thế nào và có thật sự hiệu quả? Cùng Mirai Care tìm hiểu trong bài viết này nhé!

1. Phương pháp điều trị oxy cao áp cho trẻ tự kỷ là gì?

Phương pháp điều trị oxy cao áp (Hyperbaric Oxygen Therapy - HBOT) là liệu pháp sử dụng buồng oxy áp suất cao để cung cấp nguồn oxy tinh khiết cho người bệnh. Oxy đóng vai trò sống còn trong mọi hoạt động chuyển hóa của cơ thể, từ cấp độ phân tử, tế bào cho đến các cơ quan quan trọng. Khi thiếu hụt oxy, cơ thể có thể xuất hiện hàng loạt vấn đề sức khỏe, đây cũng là nguyên nhân gây nên hàng loạt các bệnh lý khác. 

Trong liệu pháp oxy cao áp, người bệnh ở đây là trẻ tự kỷ sẽ được đặt trong buồng chuyên dụng chứa oxy tinh khiết ở áp suất cao. Lượng oxy này thẩm thấu qua da, hòa tan vào huyết tương và làm tăng nồng độ oxy trong máu, từ đó cải thiện khả năng vận chuyển oxy đến từng tế bào và các cơ quan. Điều này giúp hỗ trợ phục hồi chức năng thần kinh, thúc đẩy quá trình tái tạo mô và cải thiện sức khỏe tổng thể.

Liệu pháp này đã được ứng dụng rộng rãi tại nhiều quốc gia và được đánh giá cao về tính an toàn. Ở Việt Nam, oxy cao áp ngày càng được áp dụng cho nhiều nhóm bệnh nhân, bao gồm cả trẻ em bị tự kỷ, nhờ đặc điểm không xâm lấn, ít tác dụng phụ và mang lại cảm giác thoải mái như đang thư giãn. Trong quá trình điều trị, trẻ không phải chịu đau đớn, cũng không sử dụng hoá chất hay thuốc nên cha mẹ hoàn toàn có thể an tâm khi lựa chọn phương pháp này.

Với trẻ tự kỷ, việc tăng cường oxy trong máu có thể hỗ trợ cải thiện chức năng não, giảm viêm, tăng khả năng tập trung và hỗ trợ các liệu pháp can thiệp khác đạt hiệu quả cao hơn. Đây là một hướng điều trị bổ trợ được nhiều chuyên gia khuyến khích áp dụng sớm, kết hợp với các phương pháp trị liệu hành vi, ngôn ngữ và giáo dục chuyên biệt.

Phương pháp điều trị oxy cao áp đang là một hướng điều trị bổ trợ được nhiều chuyên gia khuyến khích áp dụng 

2. Phương pháp điều trị oxy cao áp có hiệu quả như thế nào?

HBOT là phương pháp đưa trẻ vào buồng kín, hít thở oxy nguyên chất ở áp suất cao hơn áp suất khí quyển. Với trẻ tự kỷ, HBOT được kỳ vọng cải thiện các chức năng não và hành vi thông qua việc cung cấp lượng oxy tối đa đến các tế bào.

Nhiều nghiên cứu và báo cáo lâm sàng cho thấy, phương pháp điều trị oxy cao áp cho trẻ tự kỷ có thể mang lại những tác động tích cực như:

• Tăng lượng oxy lên não: Buồng oxy cao áp giúp tăng áp suất oxy hòa tan trong máu, cải thiện lưu thông máu đến não. Điều này hỗ trợ phục hồi và kích thích hoạt động của các vùng não bị thiếu oxy hoặc hoạt động kém.
• Giảm viêm và sưng ở não: Trẻ tự kỷ thường có tình trạng viêm nhẹ ở hệ thần kinh trung ương. Liệu pháp oxy cao áp giúp giảm phản ứng viêm, cải thiện môi trường hoạt động của tế bào thần kinh.
• Kích thích quá trình tái tạo tế bào thần kinh: Nguồn oxy dồi dào giúp tăng sản xuất tế bào mới, hỗ trợ tái tạo mô và cải thiện kết nối giữa các tế bào thần kinh, từ đó có thể cải thiện khả năng học hỏi và giao tiếp.
• Hỗ trợ cải thiện hành vi và kỹ năng giao tiếp: Một số phụ huynh ghi nhận sau khi áp dụng phương pháp này, trẻ có xu hướng tập trung hơn, phản ứng nhanh hơn với lời gọi và cải thiện trong tương tác xã hội.

Tuy nhiên, hiệu quả của HBOT ở trẻ tự kỷ vẫn đang được nghiên cứu và có thể xảy ra các phản ứng khác nhau ở từng trường hợp. Phụ huynh nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để xác định liệu pháp này có phù hợp với tình trạng của con hay không, đồng thời kết hợp cùng các phương pháp trị liệu khác để tối ưu hiệu quả.

Phương pháp điều trị oxy cao áp mang lại những tác động tích cực cho trẻ tự kỷ 

3. Liệu pháp oxy cao áp có an toàn cho trẻ tự kỷ không?

Các nghiên cứu về việc áp dụng phương pháp điều trị oxy cao áp cho trẻ tự kỷ để điều trị các triệu chứng viêm ở não và đường ruột đã cho thấy những kết quả đáng khích lệ.

Khi trẻ tham gia các hoạt động đòi hỏi sự tập trung cao, lưu lượng máu lên não sẽ tăng vì não phải hoạt động nhiều hơn. Việc cung cấp nhiều oxy hơn đến các tế bào não sẽ giúp não thực hiện các nhiệm vụ này hiệu quả hơn.

Nhiều nghiên cứu cho thấy trẻ tự kỷ thường có lưu lượng máu não thấp hơn so với bình thường. Điều này đồng nghĩa với việc não không nhận đủ oxy khi trẻ cần chú ý, học tập hoặc thậm chí khi giao tiếp. Tình trạng này được gọi là giảm tưới máu não (cerebral hypoperfusion).

Từ các dữ liệu nghiên cứu này, các nhà khoa học nhận định rằng liệu pháp oxy cao áp có thể hỗ trợ cải thiện lưu lượng máu và cung cấp oxy cho não, từ đó giúp nâng cao chức năng nhận thức và hành vi ở trẻ tự kỷ.

Liệu pháp oxy cao áp hỗ trợ cải thiện lưu lượng máu và cung cấp oxy cho não 

4. Một số hạn chế của phương pháp điều trị oxy cao áp cho trẻ tự kỷ

Mặc dù phương pháp oxy cao áp (HBOT) được nhiều nghiên cứu ghi nhận là có thể hỗ trợ cải thiện lưu lượng máu não, tăng cường oxy tới tế bào và giảm viêm ở trẻ tự kỷ, nhưng vẫn tồn tại một số hạn chế nhất định cần cân nhắc:

• Hiệu quả không đồng đều: Mức độ cải thiện sau khi áp dụng HBOT phụ thuộc nhiều vào tình trạng sức khỏe, mức độ tự kỷ, cơ địa và khả năng đáp ứng của từng trẻ. Một số trẻ có tiến triển rõ rệt, trong khi những trẻ khác chỉ thay đổi ở mức hạn chế hoặc không đáng kể.
• Chi phí điều trị cao: HBOT yêu cầu thiết bị buồng oxy chuyên dụng, bác sĩ theo dõi và nhiều buổi điều trị liên tiếp. Điều này khiến tổng chi phí điều trị khá cao, có thể trở thành gánh nặng với nhiều gia đình.
• Cần thực hiện trong môi trường y tế chuyên nghiệp:Không thể tự áp dụng tại nhà mà phải thực hiện tại các cơ sở y tế có đầy đủ máy móc và đội ngũ chuyên môn. Điều này hạn chế khả năng tiếp cận của những gia đình ở xa các trung tâm y tế.
• Nguy cơ tác dụng phụ:Một số trẻ có thể gặp tác dụng phụ như đau tai, mệt mỏi, chóng mặt hoặc thay đổi tâm trạng trong thời gian đầu điều trị. Dù hầu hết các triệu chứng này là tạm thời, phụ huynh vẫn cần theo dõi sát sao.
• Chưa có kết luận khoa học tuyệt đối: Dù nhiều nghiên cứu cho kết quả khả quan, nhưng vẫn còn tranh luận trong giới y khoa về mức độ hiệu quả lâu dài của phương pháp này. Do đó, HBOT thường được xem là liệu pháp hỗ trợ, chứ không thay thế các phương pháp can thiệp hành vi hay trị liệu ngôn ngữ.

HBOT phải được thực hiện nghiêm ngặt theo sự theo dõi của bác sĩ và chuyên gia 

5. Trị liệu bằng tế bào gốc - Hướng điều trị mới cho trẻ tự kỷ

Trị liệu bằng tế bào gốc là phương pháp y học tiên tiến, sử dụng khả năng tự tái tạo và biệt hóa của tế bào gốc để sửa chữa hoặc thay thế các tế bào bị tổn thương trong cơ thể. Trong điều trị trẻ tự kỷ, tế bào gốc (thường là tế bào gốc trung mô - Mesenchymal Stem Cells) được kỳ vọng có thể giúp cải thiện chức năng não bộ, giảm viêm thần kinh và hỗ trợ các kết nối thần kinh tốt hơn.

Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng trẻ tự kỷ thường có tình trạng viêm mạn tính ở não và rối loạn hệ miễn dịch. Tế bào gốc có thể giúp hỗ trợ, cải thiện tình trạng ở trẻ tự kỷ: 

• Giảm viêm thần kinh: Ức chế phản ứng viêm bất thường, giúp môi trường não bộ ổn định hơn.
• Kích thích tái tạo tế bào thần kinh: Thúc đẩy hình thành các kết nối synap mới, hỗ trợ cải thiện kỹ năng ngôn ngữ, giao tiếp và hành vi xã hội.
• Điều hòa miễn dịch:Giảm sự tấn công bất thường của hệ miễn dịch lên tế bào thần kinh.

Trong những năm gần đây, trị liệu bằng tế bào gốc đã trở thành một trong những hướng tiếp cận mới đầy tiềm năng trong việc hỗ trợ trẻ tự kỷ. Phương pháp này tận dụng khả năng tái tạo và sửa chữa của tế bào gốc nhằm cải thiện chức năng thần kinh, giảm viêm và hỗ trợ sự phát triển của não bộ.

Mirai Care là đơn vị tiên phong tại Việt Nam trong lĩnh vực chăm sóc và hỗ trợ trẻ tự kỷ, luôn nhanh chóng cập nhật và nghiên cứu áp dụng các phương pháp trị liệu tiên tiến trên thế giới. 

Tại Mirai Care, liệu pháp tế bào gốc được triển khai dựa trên quy trình an toàn, hiện đại, đồng thời kết hợp cùng hệ thống can thiệp cá nhân hóa, giúp trẻ phát triển toàn diện về nhận thức, ngôn ngữ và kỹ năng xã hội. Với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm và sự đồng hành chặt chẽ cùng gia đình, Mirai Care mang đến cho trẻ cơ hội tiếp cận các phương pháp điều trị mới nhất, mở ra một tương lai tươi sáng hơn.

Đặc biệt, tại Việt Nam, Mirai Care là đơn vị tư vấn - kết nối điều trị duy nhất của TSRI Nhật Bản. Các dịch vụ hỗ trợ của Mirai Care bao gồm:

• Tiếp nhận thông tin tình trạng của trẻ và đăng ký tư vấn 1-1 trực tiếp với bác sĩ Nhật.
• Hỗ trợ chuẩn bị hồ sơ, dịch thuật, phiên dịch và đồng hành cùng gia đình trong suốt quá trình điều trị tại Nhật.
• Theo sát trẻ trong cả ba giai đoạn: trước - trong - sau khi điều trị.
• Hướng dẫn chi tiết về hồ sơ, dịch thuật và lịch trình điều trị để gia đình yên tâm đồng hành.

Mirai Care cam kết trở thành cầu nối uy tín, giúp các gia đình có con tự kỷ tiếp cận các phương pháp tiên tiến quốc tế, đặc biệt là liệu pháp tế bào gốc tại Nhật Bản.

Trị liệu bằng tế bào gốc hướng điều trị mới cho trẻ tự kỷ

Theo Mirai Care, phương pháp điều trị oxy cao áp cho trẻ tự kỷ mang đến một hướng tiếp cận mới, giúp hỗ trợ cải thiện nhiều khía cạnh trong sự phát triển của trẻ. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tối ưu và đảm bảo an toàn, phụ huynh cần tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa, đồng thời kết hợp liệu pháp này với các phương pháp can thiệp phù hợp. Việc tìm hiểu kỹ lưỡng về quy trình, chi phí và cơ sở y tế uy tín sẽ giúp gia đình đưa ra quyết định đúng đắn, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và khả năng hòa nhập xã hội cho trẻ.