phone

Tự kỷ chức năng cao là gì? Có gì khác với loại tự kỷ bình thường?

Tự kỷ chức năng cao là gì? Có gì khác với loại tự kỷ bình thường?

Table of Contents


Trẻ tự kỷ chức năng cao thường được ví như những “viên ngọc thô” bởi trí tuệ bình thường thậm chí vượt trội, nhưng lại gặp không ít khó khăn trong giao tiếp và cảm xúc. Vậy làm thế nào để chúng ta thấu hiểu, hỗ trợ và tạo điều kiện tốt nhất cho các em?  Bài viết dưới đây, Mirai Care sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này và đưa ra giải pháp hữu ích. 

1. Tự kỷ chức năng cao là gì?

Để trả lời câu hỏi “Tự kỷ chức năng cao là gì?”, các bậc phụ huynh cần hiểu rõ về phổ tự kỷ (ASD). Đây là một khái niệm rộng bao gồm nhiều mức độ và các dạng rối loạn khác nhau. Từ những khó khăn nhẹ trong giao tiếp xã hội cho đến những biểu hiện nghiêm trọng ảnh hưởng đến khả năng học hỏi và phát triển. 

Trong đó, Tự kỷ chức năng cao (HFA) là một dạng đặc biệt của ASD. Nơi trẻ có trí tuệ bình thường hoặc thậm chí vượt trội hơn so với bạn đồng trang lứa. Tuy nhiên những trẻ HFA này lại gặp không ít khó khăn trong việc giao tiếp và tương tác xã hội. Các em có thể thiếu khả năng đọc hiểu cảm xúc, duy trì cuộc trò chuyện, hoặc thể hiện sự tương tác xã hội một cách phù hợp.

Hiểu rõ về trẻ tự kỷ chức năng cao là “chìa khóa” để tạo ra môi trường hỗ trợ và can thiệp hiệu quả. Việc nhận diện sớm các dấu hiệu của HFA giúp gia đình, nhà trường và cộng đồng có thể hỗ trợ và can thiệp. Qua đó đưa ra được các chiến lược phù hợp, giúp trẻ phát triển được tối đa tiềm năng của mình. 

Hiểu rõ về trẻ tự kỷ chức năng cao

Hiểu rõ về trẻ tự kỷ chức năng cao

2. Dấu hiệu nhận biết trẻ tự kỷ chức năng cao

Trẻ tự kỷ chức năng cao có thể xuất hiện với nhiều biểu hiện đa dạng. Tuy nhiên, một vài dấu hiệu và triệu chứng cần đặc biệt chú ý, bao gồm:

2.1 Khó khăn trong giao tiếp xã hội

Một trong những dấu hiệu rõ rệt của trẻ tự kỷ chức năng cao là sự hạn chế trong giao tiếp xã hội. Trẻ có thể gặp khó khăn trong việc duy trì cuộc trò chuyện, không thể hiểu hết những tín hiệu xã hội hoặc không biết cách đáp lại phù hợp. 

Thay vì tham gia vào những cuộc trò chuyện, trẻ thường chọn cách lánh xa, tránh các tương tác xã hội. Thế giới xung quanh dường như quá ồn ào và khó hiểu, khiến chúng cảm thấy mệt mỏi và căng thẳng. 

Một ví dụ khác là trẻ có thể không nhận ra các tín hiệu xã hội, như khi người khác thể hiện sự không thoải mái hoặc không muốn tiếp tục trò chuyện. Trẻ có thể không hiểu khi người khác đang muốn kết thúc cuộc trò chuyện và tiếp tục nói mà không chú ý đến cảm xúc của đối phương.

Trẻ tự kỷ chức năng cao khó khăn trong giao tiếp xã hội

Trẻ tự kỷ chức năng cao khó khăn trong giao tiếp xã hội

2.2 Hành vi, sở thích hạn hẹp và lặp đi lặp lại

Trẻ tự kỷ chức năng cao thường có hành vi, sở thích hạn hẹp và lặp đi lặp lại. Điều này có thể thể hiện qua việc trẻ chỉ quan tâm đến một số chủ đề nhất định hoặc tham gia vào các hoạt động đặc thù một cách liên tục. Chẳng hạn như, thể hiện sự yêu thích mạnh mẽ với một món đồ, một hoạt động và không muốn thay đổi. 

Những hành vi này có thể bao gồm việc lặp lại các động tác, lời nói hay thói quen cụ thể mà trẻ cảm thấy quen thuộc và an toàn. Sự lặp lại này không chỉ là một phần trong cách trẻ thể hiện sự kiểm soát và tổ chức thế giới xung quanh mình, mà còn là cách trẻ đối phó với sự lo âu, căng thẳng khi gặp phải tình huống khó hiểu hoặc không lường trước. 

Ví dụ: một trẻ tự kỷ chức năng cao có thể dành nhiều giờ mỗi ngày để xếp các món đồ chơi theo một thứ tự nhất định và không muốn thay đổi cách sắp xếp này. Trẻ có thể rất khó chịu nếu ai đó thay đổi vị trí các món đồ chơi, dù chỉ là một sự thay đổi nhỏ.

Trẻ tự kỷ chức năng cao không có nhiều sở thích

Trẻ tự kỷ chức năng cao không có nhiều sở thích

2.3 Khó khăn trong việc xử lý thông tin cảm giác

Một dấu hiệu điển hình nhận biết trẻ tự kỷ chức năng cao nữa là khó khăn trong việc xử lý thông tin cảm giác. Những khó khăn này có thể ảnh hưởng đến khả năng tập trung, hành vi và cách trẻ tương tác với môi trường xung quanh. 

Trẻ có thể nhạy cảm quá mức hoặc kém nhạy với các kích thích từ môi trường xung quanh như: âm thanh, ánh sáng, mùi vị,… Hiểu và điều chỉnh môi trường phù hợp có thể giúp trẻ cảm thấy an toàn và dễ chịu hơn, từ đó cải thiện khả năng hòa nhập. 

Ví dụ: Trẻ có thể phản ứng rất mạnh mẽ với tiếng ồn lớn như tiếng ồn trong lớp học hay tiếng ồn từ máy hút bụi, khiến trẻ cảm thấy đau đớn hoặc hoảng sợ, và có thể bỏ chạy hoặc che tai lại. 

3. Sự khác biệt giữa tự kỷ chức năng cao và các dạng tự kỷ khác

Trong phiên bản DSM-5, hội chứng Asperger không còn được xem là một chẩn đoán riêng biệt mà được gom vào nhóm chung “Rối loạn phổ tự kỷ chức năng cao” (HFA). Việc hợp nhất giúp đơn giản hóa chẩn đoán, tăng tính nhất quán trong điều trị và tập trung vào mức độ hỗ trợ mà cá nhân cần, thay vì phân loại cứng nhắc. 

Mặc dù thường xuyên được nhắc đến cùng một khái niệm, nhưng thực ra vẫn có sự khác biệt nhất định. 

Đặc điểm

Tự kỷ chức năng cao (HFA)

Hội chứng Asperger

Tự kỷ điển hình

Đặc điểm nổi bật

Kết hợp giữa khó khăn giao tiếp và hành vi lặp lại nhưng trí tuệ tốt.

Kỹ năng ngôn ngữ tốt, thường có trí tuệ cao và sở thích chuyên sâu.

Chậm phát triển toàn diện, cần hỗ trợ lâu dài.

Trí tuệ

Trí tuệ trung bình hoặc cao, đôi khi vượt trội trong một số lĩnh vực.

Trí tuệ trung bình hoặc cao, đôi khi vượt trội trong một số lĩnh vực.

Trí tuệ có thể từ thấp đến trung bình, thường kèm chậm phát triển.

Ngôn ngữ

Phát triển ngôn ngữ chậm, có thể bị chậm nói trong giai đoạn đầu.

Ngôn ngữ phát triển bình thường nhưng gặp khó khăn trong sử dụng linh hoạt.

Chậm, hoặc không phát triển ngôn ngữ, một số trẻ không nói.

Kỹ năng xã hội

Khó khăn trong việc duy trì các mối quan hệ và đọc tín hiệu xã hội.

Gặp khó khăn với kỹ năng xã hội nhưng thường không nghiêm trọng như HFA.

Khó khăn nghiêm trọng trong giao tiếp xã hội và ít tương tác.

Hành vi và sở thích

Thường bị ám ảnh với một số sở thích và thói quen.

Ám ảnh với các chủ đề cụ thể, đôi khi quá chi tiết hoặc chuyên sâu.

Có hành vi lặp đi lặp lại, khó thích nghi với thay đổi.

Xử lý cảm giác

Nhạy cảm hoặc ít nhạy cảm với kích thích giác quan, mức độ nhẹ hơn.

Có thể nhạy cảm nhưng thường kiểm soát tốt hơn.

Vấn đề cảm giác nghiêm trọng hơn, thường gây ra phản ứng mạnh.

Phân biệt trẻ tự kỷ chức năng cao với các dạng tự kỷ khác

Phân biệt trẻ tự kỷ chức năng cao với các dạng tự kỷ khác

4. Những thách thức và điểm mạnh của trẻ tự kỷ chức năng cao

Mặc dù các triệu chứng có thể xuất hiện ở nhiều mức độ khác nhau, nhưng những thách thức phổ biến nhất ở trẻ tự kỷ chức năng cao (HFA) bao gồm:

  • Thiếu hụt trong tương tác xã hội: Khó khăn trong việc hiểu ngôn ngữ cơ thể cũng như các tín hiệu xã hội như: nét mặt, cử chỉ,…
  • Dễ bị cô lập:Sở thích đặc biệt và hành vi lặp lại của trẻ khiến chúng không hòa nhập được với các bạn cùng trang lứa.
  • Khó khăn trong việc thích nghi với môi trường mới:Khi chuyển đến một không gian, tình huống hay thói quen mới có thể làm trẻ cảm thấy bất an và khó khăn trong việc điều chỉnh hành vi, dẫn đến sự phản kháng.
  • Nhạy cảm giác quan:Trẻ có thể thấy một số mùi, tiếng động, vị, ánh sáng và xúc giác là quá sức chịu đựng hoặc khó chịu. Khi tiếp xúc với chúng, trẻ có thể rất căng thẳng, lo âu và khó chịu.

Bên cạnh các thách thức, những trẻ HFA thường sở hữu một số điểm mạnh nổi bật, bao gồm:

  • Khả năng tập trung mạnh mẽ:Trẻ HFA có thể tập trung cao độ giúp trẻ vượt trội trong một số lĩnh vực hoặc sở thích cá nhân.
  • Trí thông minh cao:Nhiều trẻ thực sự thông minh và có trí nhớ tuyệt vời cùng với vốn từ vựng phong phú và khả năng suy nghĩ trực quan. 
  • Trung thực và chấp nhận:Trẻ sẽ trung thực và nói sự thật với bạn. Có thể nhìn thấu sự giả tạo nhưng trẻ không phán xét, định kiến ​​hoặc thao túng, mà chấp nhận. 
  • Rất đáng tin cậy:Trẻ tự kỷ chức năng cao thường rất đáng tin cậy, và chính sự tập trung đặc biệt của mình giúp trẻ thực hiện đầy đủ các cam kết và lời hứa.

Trẻ tự kỷ chức năng cao sở hữu trí thông minh và trí nhớ tuyệt vời 

Trẻ tự kỷ chức năng cao sở hữu trí thông minh và trí nhớ tuyệt vời 

5. Điều trị tự kỷ chức năng cao bằng liệu pháp tế bào gốc

Điều trị tự kỷ chức năng cao bằng liệu pháp tế bào gốc là một phương pháp y học tiên tiến. Liệu pháp này sử dụng tế bào gốc để giúp tái tạo và cải thiện các chức năng não bộ, từ đó hỗ trợ giảm bớt các triệu chứng như rối loạn giao tiếp và các hành vi lặp lại. 

Mirai Care sẽ giúp các bậc phụ huynh kết nối với nơi có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực này - Viện nghiên cứu điều trị cấy ghép tế bào gốc Tokyo. Theo thống kê của viện, tỷ lệ trẻ thành công sau điều trị bằng tế bào gốc đạt con số trên 95%. Đây là một thành tựu ấn tượng, cho thấy hiệu quả rõ rệt của liệu pháp trong việc cải thiện các triệu chứng tự kỷ, đặc biệt là ở những trẻ tự kỷ chức năng cao. 

Với sự hỗ trợ từ các chuyên gia hàng đầu và công nghệ tiên tiến, các bậc phụ huynh có thể yên tâm rằng con em mình sẽ nhận được sự chăm sóc và điều trị tốt nhất, mang lại cơ hội cải thiện chất lượng cuộc sống và phát triển toàn diện.

Mirai Care kết nối bệnh nhân điều trị tự kỷ chức năng cao bằng liệu pháp tế bào gốc

Mirai Care kết nối bệnh nhân điều trị tự kỷ chức năng cao bằng liệu pháp tế bào gốc

Dù phải đối mặt với nhiều thách thức, nhưng với sự can thiệp sớm và phương pháp điều trị phù hợp, trẻ tự kỷ chức năng cao có thể vượt qua những rào cản này. Từ đó mở ra những cơ hội mới và tiềm năng vô hạn trong tương lai.Nếu bạn cần thêm thông tin, hãy liên hệ Mirai Care để nhận tư vấn và hướng dẫn phù hợp.

Juntendo University Hospital
NCGM
St. Luke's International Hospital
Omotesando Helene Clinic
VNeconomy
vietnamnet
vnexpress
alobacsi