Khám phá 3 cách dạy trẻ tự kỷ chỉ tay tại nhà hiệu quả cho bố mẹ áp dụng

Table of Contents

Chỉ tay là một kỹ năng quan trọng giúp trẻ thể hiện mong muốn và kết nối với mọi người xung quanh. Tuy nhiên, nhiều trẻ tự kỷ gặp khó khăn trong việc sử dụng cử chỉ này. Vậy trẻ tự kỷ có biết chỉ tay không? Phụ huynh đã biết cách dạy trẻ tự kỷ chỉ tay sao cho phù hợp chưa? Hãy cùng Mirai Care khám phá chi tiết trong bài viết dưới đây!

1. Trẻ tự kỷ biết chỉ tay không?

Trẻ tự kỷ có biết chỉ tay không ?Chỉ tay là một kỹ năng giao tiếp phi ngôn ngữ quan trọng, giúp trẻ thể hiện mong muốn, thu hút sự chú ý và tương tác với mọi người xung quanh. Đối với trẻ phát triển bình thường, kỹ năng này thường xuất hiện tự nhiên vào khoảng 9-14 tháng tuổi. Tuy nhiên, ở trẻ tự kỷ, kỹ năng này có thể bị chậm trễ hoặc không xuất hiện nếu không được hướng dẫn.

Trẻ tự kỷ có thể gặp khó khăn trong việc chỉ tay vì một số lý do sau:

• Thiếu chú ý chung: Chỉ tay không chỉ là một hành động đơn thuần, mà còn liên quan đến việc chia sẻ sự chú ý với người khác. Nhiều trẻ tự kỷ gặp khó khăn trong việc nhìn theo ánh mắt hoặc hướng tay của người khác, dẫn đến việc không hiểu được ý nghĩa của chỉ tay.
• Hạn chế giao tiếp phi ngôn ngữ: Trẻ tự kỷ thường gặp khó khăn trong việc sử dụng hoặc hiểu các cử chỉ phi ngôn ngữ, bao gồm chỉ tay, vẫy tay hoặc gật đầu.
• Thiếu động lực giao tiếp: Một số trẻ tự kỷ không cảm thấy cần thiết phải chỉ tay vì chúng có thể tự lấy đồ vật mà không cần nhờ người khác, hoặc đơn giản là không quan tâm đến việc chia sẻ sự chú ý với người khác.
• Khả năng bắt chước kém: Trẻ thường học cách chỉ tay bằng cách bắt chước người lớn hoặc những đứa trẻ khác. Tuy nhiên, trẻ tự kỷ thường có kỹ năng bắt chước kém, khiến việc học cử chỉ này trở nên khó khăn hơn.
• Sự khác biệt trong xử lý cảm giác: Một số trẻ tự kỷ có thể cảm thấy không thoải mái khi duỗi ngón tay trỏ hoặc gặp khó khăn trong việc phối hợp vận động để thực hiện hành động chỉ tay.

Không có độ tuổi cố định để dạy trẻ tự kỷ chỉ tay, nhưng lý tưởng nhất là bắt đầu càng sớm càng tốt, ngay khi nhận thấy trẻ chưa có kỹ năng này. Nếu trẻ từ 12-18 tháng tuổi mà chưa biết chỉ tay hoặc chỉ tay không hiệu quả, cha mẹ và giáo viên nên bắt đầu can thiệp bằng cách dạy trẻ tự kỷ chỉ tay thông qua các hoạt động hàng ngày.

Dạy trẻ tự kỷ chỉ tay thông qua các hoạt động hàng ngày

2. Các loại chỉ tay quan trọng cần dạy cho trẻ

2.1 Chỉ tay yêu cầu (chỉ để đòi hỏi)

Mục đích: Chỉ tay yêu cầu giúp trẻ thể hiện mong muốn của mình đối với một đồ vật hoặc sự giúp đỡ từ người khác mà không cần dùng lời nói. Đây là bước đầu tiên trong việc sử dụng giao tiếp phi ngôn ngữ và giúp giảm các hành vi tiêu cực do trẻ không biết cách thể hiện nhu cầu.

Ví dụ:

• Trẻ chỉ vào đồ chơi yêu thích để xin.
• Trẻ chỉ vào thức ăn để đòi ăn.
• Trẻ chỉ vào người lớn khi muốn được bế hoặc giúp đỡ.

Cách dạy:

Tạo tình huống để trẻ cần yêu cầu

• Đặt các đồ vật yêu thích của trẻ (đồ chơi, đồ ăn) ngoài tầm với nhưng vẫn có thể nhìn thấy được.
• Đóng nắp hộp đồ chơi hoặc giữ chặt một túi bánh để trẻ không thể tự mở.

Hướng dẫn trẻ chỉ tay

• Nếu trẻ chưa biết chỉ tay, cha mẹ có thể cầm nhẹ bàn tay trẻ, duỗi ngón trỏ ra và hướng dẫn trẻ chỉ vào đồ vật.
• Khi trẻ chỉ, ngay lập tức đưa đồ vật cho trẻ để củng cố mối liên kết giữa hành động chỉ tay và việc đạt được mong muốn.

Khen ngợi và củng cố

• Khi trẻ chỉ tay đúng, hãy khen ngợi ngay lập tức bằng lời nói: “Giỏi quá, con muốn quả bóng hả? Đây nhé!”
• Sử dụng phần thưởng (đồ chơi, đồ ăn yêu thích) để khuyến khích trẻ tiếp tục chỉ tay trong các tình huống khác nhau.

Trẻ tự kỷ chỉ vào thức ăn để đòi ăn

2.2 Chỉ tay chia sẻ (chỉ để thu hút sự chú ý)

Mục đích:Cách dạy trẻ tự kỷ chỉ tay này giúp trẻ kết nối với người khác bằng cách thu hút sự chú ý của họ vào một sự vật hoặc sự kiện thú vị. Đây là một kỹ năng quan trọng trong việc phát triển chú ý chung và giao tiếp xã hội.

Ví dụ:

• Trẻ chỉ vào máy bay trên bầu trời để thu hút sự chú ý của bố mẹ.
• Trẻ chỉ vào con mèo chạy qua đường để cho người lớn thấy.
• Trẻ chỉ vào tranh trong sách để chia sẻ điều thú vị.

Cách dạy:

Tạo tình huống hấp dẫn

• Sử dụng các đồ vật, hình ảnh hoặc hoạt động mà trẻ có thể thấy hứng thú như bong bóng, đèn nhấp nháy, thú cưng và thể hiện sự hứng thú: “Wow, nhìn kìa, quả bóng bay lên trời!”.
• Nếu trẻ không chủ động chỉ tay, cha mẹ có thể cầm tay trẻ, giúp trẻ duỗi ngón trỏ ra và chỉ vào vật đó.

Khuyến khích trẻ nhìn vào người lớn khi chỉ tay

• Khi trẻ chỉ, hãy khen ngợi ngay: “Đúng rồi! Con thấy chiếc xe đỏ kìa! Tuyệt quá!”.
• Nếu trẻ không nhìn vào người lớn, hãy nhấn mạnh tầm quan trọng của giao tiếp bằng mắt bằng cách ngồi ngang tầm mắt với trẻ và gọi tên trẻ khi chỉ tay.

Chơi trò chơi để khuyến khích chỉ tay chia sẻ

• Trò chơi “Nhìn kìa!”: Cha mẹ giấu một đồ vật thú vị và bất ngờ lấy ra, sau đó chỉ tay vào đồ vật để thu hút sự chú ý của trẻ. Nếu trẻ hứng thú, hãy khuyến khích trẻ cũng chỉ tay để bày tỏ sự quan tâm.
• Sách tranh ảnh: Khi đọc sách, hãy khuyến khích trẻ chỉ vào các hình ảnh thú vị và chia sẻ điều đó với người lớn.

Trẻ chỉ vào con mèo chạy qua đường để cho người lớn thấy

2.3 Chỉ tay phản hồi (theo hướng dẫn)

Mục đích:Chỉ tay phản hồi giúp trẻ làm theo chỉ dẫn của người khác, tăng khả năng tuân theo hướng dẫn, phối hợp trong các hoạt động nhóm và phát triển ngôn ngữ tiếp nhận.

Ví dụ:

• Người lớn hỏi: “Con chỉ cho mẹ quả bóng ở đâu?” và trẻ chỉ vào quả bóng.
• Người lớn yêu cầu: “Con chỉ vào con mèo trong sách đi” và trẻ làm theo.
• Khi chơi trò “Simon says” (Simon bảo), người lớn nói: “Chỉ lên trời!” và trẻ làm theo.

Cách dạy:

Bắt đầu với những đồ vật quen thuộc

• Sử dụng các đồ vật thực tế mà trẻ hay nhìn thấy, như: “Chỉ vào quả bóng nào!” hoặc “Chỉ vào con mèo đi!”.
• Nếu trẻ chưa làm được, hãy làm mẫu bằng cách chỉ tay trước, sau đó khuyến khích trẻ làm theo.

Sử dụng hình ảnh và trò chơi

• Sách tranh: Khi đọc sách, yêu cầu trẻ chỉ vào hình ảnh được nhắc đến, ví dụ: “Chỉ vào con cá đi!”.
• Trò chơi tìm đồ vật: Đặt nhiều đồ chơi khác nhau trước mặt trẻ và yêu cầu trẻ chỉ vào đồ vật theo hướng dẫn.

Tăng dần độ khó

• Khi trẻ đã thành thạo với các đồ vật cụ thể, mở rộng sang những khái niệm trừu tượng hơn, ví dụ: “Con chỉ vào cái gì có màu xanh?” hoặc “Chỉ vào cái gì có thể bay?”

Tạo động lực cho trẻ

• Khen ngợi và củng cố tích cực khi trẻ chỉ đúng, ví dụ: “Giỏi quá, đúng rồi, con chỉ vào con thỏ rồi!”.
• Nếu trẻ chưa quen với việc chỉ tay phản hồi, có thể giúp trẻ bằng cách cầm nhẹ tay và hướng dẫn cho đến khi trẻ tự thực hiện được.

Tăng dần độ khó khi trẻ đã quen với các đồ vật cụ thể

3. Liệu pháp tế bào gốc cải thiện >90% chứng tự kỷ

Giữa nhiều phương pháp can thiệp hiện nay, liệu pháp tế bào gốc đang nổi lên như một hướng đi mang tính đột phá. Bằng cách thay thế và tái tạo các tế bào tổn thương, phương pháp này giúp trẻ cải thiện đáng kể về nhận thức, hành vi và kỹ năng giao tiếp xã hội – những yếu tố then chốt để trẻ có thể hòa nhập với cuộc sống.

Không chỉ là lý thuyết, hiệu quả của liệu pháp tế bào gốc đã được chứng minh qua thực tế điều trị. Viện Nghiên cứu và Điều trị Cấy ghép Tế bào gốc Tokyo - một trong những đơn vị tiên phong trong lĩnh vực này, đã ghi nhận hơn 90% trẻ có sự tiến bộ rõ rệt sau điều trị. Đây không chỉ là con số ấn tượng mà còn là niềm hy vọng cho nhiều gia đình mong muốn tìm kiếm một giải pháp hiệu quả cho con em mình.

Với mong muốn mang đến giải pháp tối ưu cho trẻ tự kỷ, Mirai Care không chỉ giúp phụ huynh tiếp cận với những phương pháp điều trị tiên tiến mà còn kết nối trực tiếp với các chuyên gia hàng đầu tại Viện Nghiên cứu và Điều trị Cấy ghép Tế bào gốc Tokyo. Đây không chỉ là một lựa chọn điều trị mà còn là cơ hội để trẻ có một tương lai tươi sáng hơn.

Hành trình hỗ trợ trẻ tự kỷ chưa bao giờ là dễ dàng, nhưng với sự phát triển của khoa học và công nghệ, phụ huynh giờ đây đã có thêm một lựa chọn đầy hứa hẹn. Mirai Care cam kết đồng hành cùng cha mẹ, mang đến những cơ hội tốt nhất để trẻ có thể phát triển toàn diện, tự tin bước vào cuộc sống.

Mirai Care là đơn vị độc quyền kết nối trẻ tự kỷ bằng liệu pháp tế bào gốc của TSRI

Việc áp dụng linh hoạt và kiên trì các cách dạy trẻ tự kỷ chỉ tay không chỉ giúp trẻ bày tỏ mong muốn mà còn mở ra cơ hội để trẻ giao tiếp và kết nối tốt hơn với mọi người. Hãy đồng hành cùng con trong quá trình học tập này để giúp bé phát triển kỹ năng quan trọng một cách tự nhiên và hiệu quả. Đừng quên theo dõi Mirai Care để cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích khác về trẻ tự kỷ!