Hướng dẫn toàn diện cách phòng ngừa đột quỵ lần đầu ở phụ nữ

Tác giả: Ngô Thị Thúy An

Nội dung bài viết:

Đột quỵ là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật cho phụ nữ trên toàn thế giới. Và cách phòng ngừa đột quỵ lần đầu ở phụ nữ là điều quan trọng rất cần được lưu ý. Cùng Mirai Care xây dựng thói quen sống lành mạnh như chế độ ăn uống cân bằng, tập thể dục thường xuyên đến các giải pháp y tế tiên tiến, việc chăm sóc sức khỏe kịp thời và đúng cách có thể giúp giảm thiểu nguy cơ mắc phải căn bệnh nguy hiểm này.

1.Vì sao phụ nữ dễ bị đột quỵ?

Dưới đây là các nguyên nhân dẫn đến sự thay đổi tiêu cực của các vấn đề tâm sinh lý và sức khỏe trên khiến chị em phụ nữ dễ bị đột quỵ:

1.1 Thuốc tránh thai uống

Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA) và Hiệp hội Đột quỵ Hoa Kỳ (ASA), phụ nữ sử dụng thuốc tránh thai có hàm lượng estrogen cao có nguy cơ đột quỵ cao gấp đôi so với những người dùng thuốc có ít hoặc không có estrogen. 

Điều này đặc biệt đúng với những người trên 35 tuổi, có huyết áp cao hoặc thói quen hút thuốc. Những người này nên cân nhắc dùng thuốc tránh thai chỉ có progestin hoặc thuốc tránh thai không chứa hormone để giảm thiểu nguy cơ. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng estrogen cao có thể làm tăng nguy cơ huyết khối tĩnh mạch, một yếu tố liên quan đến đột quỵ khi mang thai.

Thuốc tránh thai gây rối loạn nội tiết tố nữ

1.2 Biến chứng khi mang thai

Phụ nữ mang thai, đặc biệt những người cóhuyết áp caotrong thai kỳ (tiền sản giật) hoặc huyết áp cao sau sinh,người bị trầm cảmcó nguy cơ đột quỵ tăng cao. Tình trạng này có thể kéo dài sau khi sinh và cần được kiểm soát chặt chẽ trong suốt thai kỳ. Ngoài ra, các biến chứng thai kỳ khác như đái tháo đường thai kỳ, bong nhau thai và sinh non cũng liên quan đến nguy cơ đột quỵ. Việc kiểm soát huyết áp và đường huyết trong thai kỳ có thể giảm thiểu nguy cơ này.

1.3 Bệnh lạc nội mạc tử cung

Bệnh lạc nội mạc tử cung được hiểu là mô nội mạc tử cung phát triển ngoài tử cung. Điều này có thểlàm tăng nguy cơ đột quỵ lên tới 34%. Một số nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa tình trạng này và các bệnh lý mạch máu, đặc biệt là trong các trường hợp có rối loạn đông máu hoặc viêm mãn tính.

1.4 Thời kỳ mãn kinh

Phụ nữ trước 45 tuổi hay gặp các triệu chứng vận mạch nghiêm trọng như bốc hỏa và đổ mồ hôi đêm thường có nguy cơ mắc bệnh đột quỵ. Hơn nữa, khi phụ nữ sử dụng liệu pháp thay thế hormone để kiểm soát các triệu chứng mãn kinh cũng có thể gặp phải nguy cơ đột quỵ cao, đặc biệt là đối với những người trên 60 tuổi hoặc dùng hormone trong hơn 10 năm. Một số nghiên cứu cho thấyliệu pháp hormon có thể làm tăng nguy cơ huyết khối và đột quỵở phụ nữ mãn kinh.

1.5 Liệu pháp Estrogen 

Phụ nữ và những người có giới tính “đa dạng”dùng estrogen như một phần của phương pháp điều trị y tế với mục đích khẳng định giới tínhcủa bản thân có thể đối mặt với nguy cơ đột quỵ cao hơn so với người bình thường. Mặc dù chưa có nhiều nghiên cứu đầy đủ về mức độ nguy cơ, nhưng các chuyên gia khuyến cáo những cá nhân này nên áp dụng các biện pháp phòng ngừa đột quỵ như không hút thuốc, kiểm soát huyết áp và thực hiện kiểm tra y tế định kỳ để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh (The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 2020). [4]

Phụ nữ là đối tượng rất dễ gặp tình trạng đột quỵ

2. Cách phòng ngừa đột quỵ lần đầu ở phụ nữ

Đột quỵ không chỉ là mối đe dọa đối với sức khỏe mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của phụ nữ. Để giảm nguy cơ đột quỵ lần đầu, chị em cần áp dụng các chiến lược phòng ngừa toàn diện. 

Những biện pháp cơ bản như duy trì chế độ ăn uống khoa học, ăn nhiều rau củ quả tươi, hạn chế chất béo xấu và đường; tập thể dục thường xuyên với các hoạt động phù hợp như yoga, đi bộ. Tránh hút thuốc và kiểm soát huyết áp cũng là những nền tảng cơ bản nhưng quan trọng cần được lưu ý.

Tuy nhiên, ngoài những phương pháp này, các tiến bộ của y học hiện đại đã mang đếnliệu pháp tế bào gốcnhư một giải pháp hỗ trợ điều trị đột quỵ đầy tiềm năng. Tế bào gốc có khả năng tái tạo các mô tổn thương và phục hồi chức năng não bộ sau đột quỵ, giúp cải thiện rõ rệt tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. 

Liệu pháp tế bào gốc giúp phòng ngừa đột quỵ ở phụ nữ

Có một số trường hợp thành công trong điều trị đột quỵ bằng liệu pháp tế bào gốc, minh chứng cụ thể nhất cho tiềm năng phát triển của liệu pháp y học này:   

• Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã thực hiện nghiên cứuvới 92 bệnh nhân nhồi máu não vùng cấp máu động mạch não giữa. Những bệnh nhân được điều trị bằng tế bào gốc tủy xương (tiêm qua đường tĩnh mạch hoặc động mạch) đã cho thấy sự cải thiện khả năng phục hồi so với nhóm không sử dụng liệu pháp này. Liệu pháp tế bào gốc tại đây bao gồm cả việc sử dụng tế bào gốc tự thân và dị thân, với mục tiêu tái tạo tổn thương thần kinh. [5]

Tuy nhiên, để đảm bảo hiệu quả lâu dài, liệu pháp tế bào gốc cần được thực hiện đồng hành với lối sống khoa học, bao gồm kiểm tra sức khỏe định kỳ, giảm căng thẳng và xây dựng kế hoạch sống lành mạnh. Điều này giúp nâng cao chất lượng cuộc sống và giảm thiểu tối đa nguy cơ đột quỵ.

3. Đột quỵ "ngụy trang" như thế nào?

Những dấu hiệu dễ nhầm lẫn

Các triệu chứng của đột quỵ thường bị nhầm lẫn với các bệnh thông thường khác, đặc biệt là ở giai đoạn đầu. Ví dụ:

• Đau đầu: Nhiều người cho rằng đây chỉ là đau đầu thông thường, nhất là khi cơn đau không dữ dội.
• Chóng mặt: Dễ nhầm lẫn với say xe, huyết áp thấp hoặc do thiếu ngủ.
• Tê hoặc yếu ở tay, chân: Thường bị xem là do căng cơ hoặc ngủ sai tư thế.

Điều này dẫn đến việc người bệnh khó có thể phát hiện ra đột quỵ và có biện pháp điều trị kịp thời, nhất là khi không đi kèm các dấu hiệu điển hình như méo miệng hay nói lắp.

Cái bẫy của "đau đầu kinh nguyệt"

• Phụ nữ và dấu hiệu bị bỏ qua: Đau đầu kinh nguyệt là triệu chứng phổ biến ở phụ nữ, đặc biệt trước kỳ kinh nguyệt, do sự thay đổi về hormone. Điều này khiến nhiều người nghĩ rằng các cơn đau đầu, dù bất thường, chỉ là một phần ảnh hưởng của chu kỳ kinh nguyệt.
• Hệ quả: Một số trường hợp đột quỵ nhẹ đã bị bỏ qua vì người bệnh không nghĩ rằng mình đang đối mặt với một tình trạng nghiêm trọng. Đau đầu kết hợp với mệt mỏi hoặc buồn nôn có thể là tín hiệu quan trọng không thể xem thường.

Đau đầu chóng mặt là những triệu chứng của đột quỵ

4. Phụ nữ ơi, đừng chủ quan với căn bệnh "im lặng"!

Đột quỵ được xem là "kẻ giết người thầm lặng," đặc biệt với phụ nữ - nhóm đối tượng dễ bị tổn thương bởi các yếu tố như hormone, áp lực cuộc sống, và thói quen sinh hoạt. Chính vì thế, hãy luôn nhớ rằng"phòng bệnh hơn chữa bệnh". Dưới đây là những cách phòng ngừa đột quỵ lần đầu ở phụ nữ hiệu quả:

4.1 Quản lý căng thẳng hiệu quả

Căng thẳng kéo dài là một trong những nguyên nhân tiềm ẩn làm tăng nguy cơ đột quỵ. Để quản lý stress, bạn có thể áp dụng một số cách sau:

• Thử các kỹ thuật thư giãn đơn giản:Dành 5-10 phút mỗi ngày để thực hành hít thở sâu, thiền, yoga hoặc nghe nhạc nhẹ nhàng.
• Chia sẻ áp lực:Đừng giữ mọi thứ trong lòng; hãy tìm kiếm sự hỗ trợ từ bạn bè, người thân hoặc chuyên gia tâm lý khi cần thiết.
• Xây dựng thói quen tích cực:Đọc sách, đi dạo, hoặc tham gia các hoạt động bạn yêu thích để tái tạo năng lượng tích cực.

4.2 Ngủ đủ giấc

Giấc ngủ chất lượng không chỉ giúp phục hồi cơ thể mà còn hỗ trợ chức năng tim mạch và não bộ.

• Thiết lập thói quen:Đi ngủ và thức dậy vào một giờ cố định để ổn định nhịp sinh học.
• Không gian ngủ thoải mái:Đảm bảo phòng ngủ tối, yên tĩnh, và có nhiệt độ phù hợp.
• Tránh thiết bị điện tử:Trước khi ngủ 1 giờ, hạn chế sử dụng điện thoại, máy tính để tránh tác động từ ánh sáng xanh.

Ngủ đủ giấc giúp phòng ngừa đột quỵ hiệu quả

4.3 Uống đủ nước

Nước là yếu tố quan trọng để duy trì huyết áp ổn định và hỗ trợ trao đổi chất.

• Lợi ích:Uống đủ nước giúp tuần hoàn máu tốt hơn, giảm nguy cơ máu đông và duy trì các chức năng cơ bản của cơ thể.
• Lượng nước cần thiết:Trung bình, mỗi người nên uống khoảng 35ml nước/kg cân nặng mỗi ngày, hoặc nhiều hơn nếu vận động nhiều.

4.4 Hạn chế tiêu thụ đường và chất béo

Chế độ ăn lành mạnh đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa đột quỵ.

• Kiểm tra nhãn thực phẩm:Chọn các sản phẩm ít đường, ít chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa.
• Đồ uống thay thế:Thay nước ngọt có ga bằng nước lọc hoặc trà thảo mộc.
• Tự nấu ăn tại nhà:Bạn sẽ kiểm soát được lượng đường, muối, và chất béo trong món ăn, giảm nguy cơ hấp thụ các chất có hại.

Thiết lập chế độ ăn uống lành mạnh

Việc tìm hiểu cách phòng ngừa đột quỵ lần đầu ở phụ nữ không chỉ là trách nhiệm của chị em mà còn là biện pháp bảo vệ gia đình và những người thân yêu. Mirai Caretin rằng, bằng cách duy trì một lối sống lành mạnh và tìm kiếm sự tư vấn y tế khi cần thiết, phụ nữ có thể bảo vệ sức khỏe tim mạch của mình một cách hiệu quả. Hãy hành động ngay hôm nay để phòng ngừa đột quỵ và sống một cuộc sống khỏe mạnh, năng động.