Giúp con học tốt hơn nhờ hiểu những kiểu học của trẻ tự kỷ

Tác giả: Ngô Thị Thúy An , bài viết được tư vấn chuyên môn bởi: BÁC SĨ TAKAHIRO HONDA (Pajili) Giám đốc Viện Nghiên cứu Điều trị Cấy ghép Tế bào Gốc Tokyo (TSRI)

Mỗi đứa trẻ tự kỷ đều có những cách tiếp cận học tập riêng biệt, điều này đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển kỹnhững kiểu học của trẻ tự kỷ năng và hiểu biết của trẻ. Việc nhận diện và áp dụng phương pháp giảng dạy phù hợp với kiểu học của trẻ tự kỷ không chỉ giúp trẻ tiếp thu kiến thức dễ dàng hơn mà còn tạo điều kiện để trẻ phát triển toàn diện về mặt xã hội và cảm xúc. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá những kiểu học của trẻ tự kỷ và cách tối ưu hóa phương pháp giáo dục để hỗ trợ trẻ phát huy tối đa tiềm năng của mình.

Mội dung bài viết:

1. Những thách thức học tập phổ biến đối với trẻ tự kỷ

Một trong những thách thức lớn mà trẻ tự kỷ phải đối mặt là khiếm khuyết về kỹ năng xã hội và giao tiếp. Trẻ thường gặp khó khăn trong việc hiểu ngôn ngữ cơ thể và nhận thức rằng người khác có suy nghĩ hoặc cảm xúc khác mình. Việc thể hiện cảm xúc, lắng nghe chỉ dẫn, cũng như các kỹ năng đọc, viết có thể là những khó khăn, nhưng cũng có thể là điểm mạnh của một số trẻ tự kỷ. Một phần cốt lõi của vấn đề này là sự hạn chế khả năng tiếp thu thông qua giao tiếp bằng mắt, cử chỉ và lời nói.

Đồng hành cùng trẻ tự kỷ trong hành trình phát triển 

>> Có thể bạn chưa biết:
Một bước ngoặt đáng kể trong điều trị tự kỷ, mở ra cánh cửa hy vọng mới cho hàng triệu người bệnh trên toàn thế giới. Tại Việt Nam, Miracare tự hào là cầu nối đưa bệnh nhân mắc bệnh tự kỷ điều trị tại Viện nghiên cứu, điều trị cấy ghép tế bào gốc Tokyo (TSRI) - đơn vị tiên phong và duy nhất hiện tại điều trị bệnh tự kỷ bằng phương pháp này tại Nhật Bản.
Tại TSRI có hơn 500 trẻ mắc bệnh tự kỷ đã điều trị bằng liệu pháp này, hơn 95% bệnh nhân cải thiện đáng kể sau điều trị. Cùng tìm hiểu phương pháp điều trị tự kỷ bằng liệu pháp tế bào gốc tủy xương nhé!

2. Những kiểu học của trẻ tự kỷ phổ biến nhất

Một số kiểu học phổ biến nhất ở trẻ tự kỷ, giúp bạn hiểu và điều chỉnh phương pháp giảng dạy phù hợp:

2.1. Kiểu học vẹt

Trẻ có kiểu học này thường bị cuốn hút bởi các chữ cái, số đếm và các hình mẫu có tính lặp lại. Ngay từ khi còn nhỏ, trẻ có khả năng ghi nhớ và lặp lại những bài hát dài hoặc đọc thuộc lòng những bài thơ, dù đôi khi không thực sự hiểu rõ nội dung. 

Một đặc điểm khác của trẻ là sở thích sắp xếp đồ vật thành các hàng dài như việc xếp các món đồ thành hình toa tàu và có thể dành nhiều thời gian chỉ để quan sát hoặc chơi với những hàng đồ vật đã sắp xếp. Điều này cho thấy sự yêu thích về trật tự, cấu trúc và tính lặp lại trong môi trường của trẻ, phản ánh một phần cách trẻ tiếp cận và học hỏi từ thế giới xung quanh.

2.2. Học qua thực hành

Trẻ tự kỷ thường thể hiện sự yêu thích đặc biệt với việc thao tác máy móc và các vật thể xung quanh. Những trẻ này thường thích ấn nút, xoay tròn hoặc tháo lắp các đồ chơi hơn là chơi theo cách thông thường. Sự tò mò này giúp trẻ khám phá và hiểu biết về cách hoạt động của các vật dụng, mặc dù khả năng phối hợp tay chân của trẻ có thể khá vụng về. 

Để giúp trẻ thực hiện các yêu cầu, cha mẹ hoặc giáo viên thường cần cầm tay và chỉ dẫn từng bước cụ thể, từ đó tạo điều kiện cho trẻ học hỏi và phát triển kỹ năng vận động. Việc này không chỉ giúp trẻ nắm bắt các khái niệm một cách rõ ràng hơn mà còn nâng cao sự tự tin trong quá trình tương tác với môi trường xung quanh.

Trò chơi thực tiễn sẽ giúp trẻ tự kỷ kích thích sự tò mò

2.3. Học theo cấu trúc có sẵn

Trẻ học theo cấu trúc có sẵn thường thể hiện những đặc điểm nổi bật như tính rập khuôn và nhại lời. Chẳng hạn, khi trẻ nghe một câu nói hay một bài hát, chúng có thể lặp lại nguyên văn mà không cần suy nghĩ về ý nghĩa sâu xa. Điều này đôi khi khiến trẻ gặp khó khăn trong việc giao tiếp và thể hiện cảm xúc một cách tự nhiên. 

Tuy nhiên, sự lặp đi lặp lại này cũng có thể là một công cụ hữu ích trong việc củng cố trí nhớ và xây dựng kỹ năng ngôn ngữ. Do đó, cha mẹ và giáo viên có thể tận dụng cách học này bằng cách cung cấp những cấu trúc có sẵn và khuyến khích trẻ tham gia vào các hoạt động tương tác, từ đó dần dần mở rộng khả năng giao tiếp và sáng tạo của trẻ.

2.4. Học qua thị giác

Trẻ tự kỷ có thể học hiệu quả thông qua cách học thị giác, khi trẻ nhìn và quan sát một hiện tượng hoặc sự vật nào đó, chúng thường ghi nhớ được thông tin một cách rõ ràng hơn. Những trẻ có kiểu học này thường rất thích tham gia vào các hoạt động như ráp hình, bởi vì chúng thích tìm kiếm và nhận diện các chi tiết nhỏ trong một món đồ chơi. Sự tò mò và khéo léo của trẻ thể hiện qua việc chúng thích nhìn mọi thứ từ nhiều góc độ khác nhau, giúp trẻ không chỉ phát triển khả năng quan sát mà còn nâng cao sự chú ý đến các chi tiết mà người khác có thể bỏ qua.

Học qua thị giác giúp trẻ nâng cao khả năng sáng tạo

2.5. Học qua thính giác: nghe – hiểu

Trẻ tự kỷ thường cảm nhận thế giới xung quanh qua âm thanh và việc nghe các bài giảng, câu chuyện hoặc thậm chí là âm nhạc có thể giúp trẻ hiểu và ghi nhớ thông tin tốt hơn. Khi trẻ nghe, não bộ của chúng sẽ xử lý các tín hiệu âm thanh, từ đó tạo ra sự liên kết với các khái niệm và ý tưởng. Điều này có thể giúp trẻ cải thiện khả năng ngôn ngữ, phát triển từ vựng và tăng cường kỹ năng giao tiếp. 

Tuy nhiên, trẻ tự kỷ cũng có thể gặp khó khăn trong việc tập trung vào âm thanh và lời nói khi có quá nhiều tiếng ồn xung quanh. Chính vì thế, để tối ưu hóa phương pháp học qua thính giác, môi trường học tập cần được thiết kế yên tĩnh, không bị phân tâm.

3. Làm thế nào để hỗ trợ việc học cho trẻ tự kỷ?

Hỗ trợ việc học cho trẻ tự kỷ là một quá trình cần sự kiên nhẫn và hiểu biết sâu sắc về nhu cầu và cách thức học tập của từng trẻ. Một số cách hiệu quả để hỗ trợ việc học cho trẻ tự kỷ:

• Không gian học cần yên tĩnh, ít tiếng ồn và không có yếu tố gây phân tâm, giúp trẻ tập trung tốt hơn.
• Kết hợp các phương pháp dạy học đa dạng như học qua hình ảnh, vận động và thính giác sẽ giúp trẻ tiếp thu kiến thức một cách hiệu quả.
• Lặp lại các hoạt động và bài học nhiều lần sẽ củng cố kiến thức cho trẻ.
• Hợp tác với giáo viên và các chuyên gia để xây dựng chương trình học tập cá nhân hóa sẽ đảm bảo rằng trẻ nhận được sự hỗ trợ cần thiết để phát triển tối đa tiềm năng.

Không gian yên tĩnh giúp trẻ thoải mái học tập

Hiểu rõ về những kiểu học của trẻ tự kỷ không chỉ giúp cha mẹ và giáo viên phát triển các phương pháp giáo dục phù hợp mà còn tạo ra một môi trường học tập tích cực và khuyến khích sự phát triển toàn diện cho trẻ. Việc xác định và áp dụng các phương pháp học tập dựa trên nhu cầu và sở thích của trẻ sẽ giúp tối ưu hóa khả năng học hỏi, từ đó nâng cao sự tự tin và khả năng giao tiếp của trẻ. Hãy nhớ rằng, mỗi trẻ tự kỷ là một cá thể độc đáo, việc hiểu biết về trẻ sẽ giúp bạn hỗ trợ chúng tốt hơn trong hành trình học tập.

Cũng là một người cha, tôi thật sự thấu hiểu sự vất vả trong chăm sóc và nuôi dạy con cái. Nếu một đứa trẻ lớn lên không phát triển toàn diện về thể chất, trí tuệ và tinh thần quả thật là một thiệt thòi rất lớn với chính cá nhân đó và gia đình. 
Để xây dựng một cộng đồng người Việt Nam có nhận thức về liệu pháp tế bào gốc - công nghệ đột phá trong điều trị bệnh tự kỷ cần sự chung tay, lan tỏa đến nhiều phụ huynh có con mắc bệnh tự kỷ hơn nữa. Chúng tôi tin rằng, mỗi đứa trẻ đều xứng đáng có một cuộc sống khỏe mạnh và hạnh phúc. Đó là lý do tại sao Mirai Care không ngừng nỗ lực.