phone

Tìm hiểu các phương pháp trị liệu cho trẻ tự kỷ hiệu quả nhất hiện nay

Tìm hiểu các phương pháp trị liệu cho trẻ tự kỷ hiệu quả nhất hiện nay

Bệnh tự kỷ ở trẻ có xu hướng ngày một tăng, do đó các phương pháp trị liệu cho trẻ tự kỷ được rất nhiều người quan tâm. Tùy thuộc vào thói quen, hành vi và điểm mạnh, điểm yếu của trẻ mà cha mẹ có thể tìm kiếm liệu pháp phù hợp. Dưới đây, Miraicare đã tổng hợp 11 phương pháp trị liệu cho trẻ tự kỷ phổ biến hiện nay, bạn ngay tham khảo ngay nhé.

 

Nội dung bài viết:


1. Những điều cần biết về các phương pháp trị liệu cho trẻ tự kỷ

Tự kỷ là một loại rối loạn phát triển thần kinh ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp, tương tác xã hội và hành vi. Ở trẻ nhỏ bệnh tự kỷ khiến bé chậm nói, ít nói, gặp nhiều khó khăn trong giao tiếp, nhận thức và sự phát triển toàn diện. 

Những điều cần biết về các phương pháp trị liệu cho trẻ tự kỷ

Những điều cần biết về các phương pháp trị liệu cho trẻ tự kỷ

Ở Việt Nam, vẫn chưa có số liệu thống kê đầy đủ về tỷ lệ trẻ mắc bệnh tự kỷ, tuy nhiên số lượng trẻ đến khám có dấu hiệu của hội chứng tự kỷ ngày càng tăng. Còn tại Mỹ, tỷ lệ trẻ em và thanh thiếu niên bị rối loạn phổ tự kỷ tăng đột biến gần 52% từ năm 2017 đến năm 2020. Do đó, những kiến thức và phương pháp trị liệu cho trẻ tự kỷ cần được lan truyền rộng rãi để nhiều người được biết.

  • Thời gian bắt đầu điều trị bệnh tự kỷ tốt nhất là độ tuổi mầm non. Tuy nhiên thời điểm phát hiện bệnh của mỗi đứa trẻ là khác nhau, do đó cha mẹ nên đưa bé đến chuyên gia y tế càng sớm càng tốt.
  • Thói quen, tính cách, hành vi của mỗi đứa trẻ bị bệnh là khác nhau, do đó không có phương pháp trị liệu cho trẻ tự kỷ nào là hoàn hảo nhất. Cha mẹ và gia đình nên tình kiếm các liệu pháp phù hợp với bé và phối hợp thường xuyên để mang lại hiệu quả,
  • Một số trẻ tự kỷ có điểm mạnh đặc biệt về một số lĩnh vực như nghệ thuật, khoa học, tính toán,... Do đó cha mẹ nên quan sát thói quen của bé để tạo điều kiện thuận lợi cho bé phát huy khả năng của mình.
  • Hiện nay, chưa có phương pháp điều trị bệnh tự kỷ khỏi hoàn toàn. Các phương pháp can thiệp cho trẻ tự kỷ chỉ có thể giúp giảm thiểu các triệu chứng, cải thiện khả năng giao tiếp giúp bé phát triển bình thường. 

2. Các phương pháp trị liệu cho trẻ tự kỷ

2.1 Trị liệu hành vi

Trị liệu hành vi là một phương pháp trị liệu cho trẻ tự kỷ nhằm giúp giảm thiểu các hành vi tiêu cực như la hét, chống đối, tự gây tổn thương,... bằng những hành vi tích cực và hữu ích trong cuộc sống. Ngoài ra, nó cũng giúp trẻ cải thiện kỹ năng giao tiếp, kỹ năng xã hội và nâng cao khả năng nhận thức.

Trị liệu hành vi cho trẻ tự kỷ

Trị liệu hành vi cho trẻ tự kỷ

Ưu điểm

Nhược điểm 

Trị liệu hành vi đã được chứng minh là có hiệu quả trong việc cải thiện các kỹ năng giao tiếp, xã hội cho trẻ tự kỷ.

Cần có thời gian dài để đạt được hiệu quả tốt.

Hỗ trợ gia đình hiểu và ứng phó với các hành vi của trẻ

Có thể gây áp lực cho trẻ khi phải tuân thủ một lịch trình học tập và thực hành nghiêm ngặt.

Giúp trẻ phát triển nhận thức và các kỹ năng cần thiết để tự quản lý hành vi của mình.

Hơi cứng nhắc trong một số hoàn cảnh, thiếu tính linh hoạt và sáng tạo

2.2 Trị liệu ngôn ngữ, chỉnh âm

Phương pháp trị liệu cho trẻ tự kỷ bằng trị liệu ngôn ngữ, chỉnh âm giúp trẻ phát triển kỹ năng giao tiếp, cải thiện khả năng diễn đạt ý tưởng và hiểu ngôn ngữ. Đồng thời, nó cũng hỗ trợ trẻ rất tốt cho trẻ tự kỷ trong việc phát âm chính xác, mở rộng vốn từ vựng và cải thiện khả năng tương tác xã hội. 

 Trị liệu ngôn ngữ, chỉnh âm cho trẻ tự kỷ

 Trị liệu ngôn ngữ, chỉnh âm cho trẻ tự kỷ

Ưu điểm

Nhược điểm

Có thể được điều chỉnh dựa trên nhu cầu giao tiếp cụ thể của từng trẻ

Hiệu quả phụ thuộc vào kinh nghiệm của chuyên gia trị liệu.

Giúp cải thiện khả năng nghe

Thời gian điều trị kéo theo chi phí lớn, gây gánh nặng tài chính cho nhiều gia đình

Giúp bé nói rõ từ, đầy đủ từng câu và tự tin giao tiếp

Không cải thiện được khả năng nhận thúc, học tập, tính toán của trẻ

2.3 Vật lý trị liệu

Vật lý trị liệu là phương pháp điều trị phù hợp những trẻ có dáng đi đứng bất thường, khó giữ thăng bằng trong khi di chuyển. Do đó, nó sẽ giúp trẻ cải thiện khả năng vận động và khả năng phối hợp tay - chân - mắt.

Ưu điểm

Nhược điểm

Hỗ trợ phát triển cơ bắp và khả năng vận động linh hoạt

Không cải thiện được kỹ năng giao tiếp, nhận thức và thể hiện cảm xúc

Giúp trẻ thực hiện các hoạt động hàng ngày một cách độc lập hơn.

Gây khó khăn và đau đớn trong các buổi tập đầu

Tăng cường sức khỏe tổng thể và giảm nguy cơ chấn thương do vận động.

Cần sự phối hợp và luyện tập nghiêm túc của trẻ

2.4 Trị liệu cảm giác

Rối loạn giác quan ở trẻ tự kỷ khiến bé có những nhận thức và phản ứng sai lệch với môi trường và xã hội xung quanh. Do đó, phương pháp trị liệu cho trẻ tự kỷ bằng trị liệu cảm giác là rất cần thiết và mang lại nhiều lợi ích giúp bé cải thiện thị giác, khứu giác, thính giác, xúc giác và vị giác.

Trị liệu cảm giác cho trẻ tự kỷ

Trị liệu cảm giác cho trẻ tự kỷ

Ưu điểm

Nhược điểm

Giúp trẻ tham gia vào các hoạt động xã hội và học tập một cách hiệu quả hơn.

Cần nhiều thời gian để điều trị và thấy sự thay đổi rõ rệt

Giúp trẻ quản lý và phản ứng tốt hơn với các kích thích từ môi trường xung quanh.

Không hoàn toàn phù hợp với đặc điểm , thói quen, tính cách và nhu cầu của từng trẻ

Giảm thiểu các phản ứng quá khích với mùi hương, âm thanh, đồ vật,....

Trẻ có thể gặp khó khăn trong việc duy trì các kỹ năng mới học được trong môi trường hàng ngày

Giúp bé cảm thấy thoải mái hơn trong môi trường hàng ngày 

 

2.5 Hóa dược trị liệu 

Hóa dược trị liệu là phương pháp sử dụng thuốc để quản lý và giảm bớt các triệu chứng của bệnh tự kỷ. Từ đó, giúp trẻ dễ dàng tham gia vào các hoạt động hàng ngày và cảm thấy thoải mái, tự tin hơn. Dưới đây là bảng so sánh ưu điểm và nhược điểm của phương pháp này:

Ưu điểm

Nhược điểm

Hiệu quả nhanh chóng 

Có thể gây ra tác dụng phụ không mong muốn

Có thể giúp giảm bớt các hành vi và cảm xúc như lo âu, tức giận, khó tập trung,...

Chỉ cải thiện được một số triệu chứng nhất định

 

Không mang lại lợi ích lâu dài, ngược lại còn làm ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ.

2.6 Liệu pháp dinh dưỡng

Liệu pháp dinh dưỡng là phương pháp tập trung vào việc điều chỉnh chế độ ăn uống hàng ngày để cải thiện sức khỏe tổng thể và hỗ trợ chức năng não bộ. Đồng thời, nó còn giúp trẻ cải thiện khứu giác và vị giác, giảm thiểu tình trạng kén ăn, khó ăn. Do đó, đây là liệu pháp thường được kết hợp với các phương pháp trị liệu cho trẻ tự kỷ khác để nâng cao hiệu quả và cải thiện sức khỏe cho bé.

Liệu pháp dinh dưỡng cho trẻ tự kỷ

Liệu pháp dinh dưỡng cho trẻ tự kỷ

Ưu điểm

Nhược điểm

Tăng cường sức khỏe thể chất và tinh thần của trẻ.

Khó đo lường được tính hiệu quả

Có thể hỗ trợ sự phát triển và hoạt động của não bộ

Cần thực hiện đều đặn trong thời gian dài

Có thể giúp giảm bớt các triệu chứng như tăng động, khó ngủ hoặc vấn đề tiêu hóa.

Gây gánh nặng tài chính cho gia đình

2.7 Phương pháp trị liệu cho trẻ tự kỷ theo nhóm

Thay vì tập trung điều trị tại nhà hoặc các cơ sở y tế thì phương pháp trị liệu cho trẻ tự kỷ theo nhóm giúp bé dễ dàng hòa nhập và tự tin hơn. Các bé sẽ cùng nhau giao tiếp, sinh hoạt với những bạn có thói quen, hành vi và đặc điểm tính cách giống mình để dễ dàng trao đổi và trò chuyện.

Ưu điểm

Nhược điểm

Trẻ được học cách tương tác và giao tiếp hiệu quả với bạn cùng nhóm, phát triển kỹ năng chia sẻ và hợp tác.

Cần sự quản lý chặt chẽ để đảm bảo an toàn cho tất cả trẻ

Giúp trẻ cảm thấy mình là một phần của cộng đồng, giảm cảm giác cô đơn và tăng cường sự tự tin.

Mỗi trẻ có thể phát triển với tốc độ khác nhau dẫn đến sự khác biệt trong mức độ tiến bộ và nhu cầu hỗ trợ.

Trẻ có thể học hỏi từ các bạn cùng nhóm, tạo ra một môi trường học tập đa dạng và phong phú.

Một số trẻ có thể cảm thấy áp lực hoặc căng thẳng khi phải tương tác trong môi trường nhóm, đặc biệt là nhóm quá đông.

2.8 Phương pháp PECS

Phương pháp PECS (Picture Exchange Communication System) là phương pháp trị liệu cho trẻ tự kỷ thông qua giao tiếp trao đổi bằng hình ảnh. Đây là một công cụ hữu ích bé cảm thấy hứng thú và thoải mái hơn, từ đó nâng cao hiệu quả giảng dạy và cải thiện các kỹ năng. 

Phương pháp PECS cho trẻ tự kỷ

Phương pháp PECS cho trẻ tự kỷ

Ưu điểm

Nhược điểm

Giảm bớt các hành vi không mong muốn do khó khăn trong việc diễn đạt.

Cần thời gian và kiên nhẫn để trẻ làm quen và thành thạo việc sử dụng hệ thống hình ảnh.

Có thể được áp dụng dễ dàng trong nhiều tình huống và môi trường khác nhau

Hệ thống hình ảnh có thể không bao quát hết mọi khía cạnh của ngôn ngữ và các tình huống giao tiếp phức tạp.

 

Cần duy trì và cập nhật thường xuyên các hình ảnh để phù hợp với sự phát triển và nhu cầu thay đổi của trẻ.

2.9 Phương pháp TEACCH

Phương pháp TEACCH (Treatment and Education of Autistic and Communication Handicapped Children) là phương pháp sử dụng các cấu trúc và hỗ trợ trực quan để giúp trẻ phát triển kỹ năng giao tiếp và thể hiện cảm xúc. Phương pháp này sẽ vạch ra những lộ trình cụ thể tập trung vào việc tạo ra một môi trường học tập có cấu trúc rõ ràng để trẻ dễ dàng thực hiện các hành vi trong hoàn cảnh cụ thể.

Phương pháp TEACCH cho trẻ tự kỷ

Phương pháp TEACCH cho trẻ tự kỷ

Ưu điểm

Nhược điểm

Cung cấp môi trường học tập có cấu trúc, giúp trẻ tự kỷ dễ dàng hiểu và thực hiện các hành động một cách dễ dàng.

Đặt nặng lý thuyết và thực hành theo khuôn mẫu nên thiếu tính linh hoạt

Tăng khả năng tự lập cho trẻ

Cần thay đổi quy trình giải dạy thường xuyên theo sự tiến bộ của trẻ

Rèn luyện tính kỷ luật và tuân theo quy định

 

2.10 Trị liệu thông qua các môn nghệ thuật

Sử dụng các môn nghệ thuật để cải thiện khả năng vận động, cảm xúc và sự tự tin là một phương pháp trị liệu cho trẻ tự kỷ rất hiệu quả. Một số hoạt động như vẽ tranh, làm bánh, cắm hoa,… giúp trẻ phát huy tính sáng tạo và cải thiện khả năng làm chủ hành vi. Đồng thời, phương pháp này rất hữu ích giúp trẻ thả lỏng tinh thần, giải tỏa căng thẳng và rèn luyện sự tập trung.

Ưu điểm

Nhược điểm

Giúp trẻ tự kỷ thể hiện cảm xúc và ý tưởng của mình theo cách sáng tạo, làm giảm cảm giác cô đơn.

Cần không gian và dụng cụ đầy đủ để bé luyện tập và sáng tạo

Cung cấp cơ hội cho trẻ giao tiếp và tương tác với người khác trong một môi trường không có áp lực.

Hiệu quả đạt được là khác nhau phụ thuộc vào sở thích và điểm mạnh của từng trẻ

Giúp bé tìm ra sở thích, đam mê và điểm mạnh của bản thân

 

2.11 Điều trị bệnh tự kỷ bằng liệu pháp tế bào gốc tủy xương

Tế bào gốc tủy xương là loại tế bào gốc được lấy từ tủy xương có khả năng chuyển biến thành nhiều loại tế bào khác nhau trong cơ thể. Do đó, nó giúp thay thế và sửa chữa các tế bào cũ đã bị tổn thương, hư hỏng. 

 Điều trị bệnh tự kỷ bằng liệu pháp tế bào gốc tủy xương

 Điều trị bệnh tự kỷ bằng liệu pháp tế bào gốc tủy xương

Trong trị liệu cho trẻ tự kỷ, tế bào gốc giúp cải thiện sức khỏe, não và hệ thần kinh từ bên trong, mang đến hiệu quả toàn diện trong việc giảm triệu chứng bệnh và nâng cao kỹ năng cho trẻ.

Ưu điểm

Nhược điểm

Tác động sâu vào các tế bào trong cơ thể, giúp điều trị tận gốc nguyên nhân gây bệnh

Chi phí điều trị cao

Mang lại hiệu quả lâu dài

Không thực hiện được ở trong nước mà cần sang các nước lớn như Nhật Bản, Anh, Mỹ,...

 

Việc tiêm tế bào gốc vào cơ thể có thể khiến trẻ bị đau và không dám thực hiện

Trên đây, Miraicare đã giới thiệu đến bạn 11 phương pháp trị liệu cho trẻ tự kỷ an toàn, hiệu quả. Tuy nhiên, bạn cũng cần lưu ý rằng hiện nay chưa có liệu pháp điều trị hoàn toàn căn bệnh này, do đó bạn cần phải kiên nhẫn và giữ tinh thần lạc quan để hỗ trợ bé cải thiện triệu chứng và phát triển khỏe mạnh.