Ứng dụng liệu pháp tế bào nk trong bệnh viêm khớp

Tác giả: Ngô Thị Thúy An , bài viết được tư vấn chuyên môn bởi: TS.BS Amane Sasada Giám đốc Tokyo Cancer Clinic

Năm 2021, báo cáo của Global RA Network 2021 cho thấy có hơn 350 triệu người bị viêm khớp trên toàn cầu. Tại Hoa Kỳ, cứ 4 người trưởng thành thì có 1 người bị viêm khớp, điều này cho thấy mức độ nghiêm trọng và phổ biến của căn bệnh này. Do đó, nhiều nghiên cứu về tế bào NK trong bệnh viêm khớp được ra đời để tìm kiếm phương pháp điều trị hiệu quả. Vậy trong bài viết này, hãy cùng Mirai Care tìm hiểu liệu pháp mới này nhé.

Table of Contents

1. Tìm hiểu về bệnh viêm khớp

Bệnh viêm khớp ảnh hưởng lớn đến khả năng đi lại và vận động của người bệnh, do đó nó gây khó khăn trong sinh hoạt và đời sống.

1.1 Viêm khớp là gì

Viêm khớp là một bệnh lý khá phổ biến, xuất hiện các triệu chứng viêm, đau nhức ở phần khớp đầu gối, ngón tay, bàn chân,...

Viêm khớp gây đau nhức phần khớp gối, tay, chân

Trong y khoa, các bác sĩ đã xác định được có hơn 100 loại viêm khớp, tuy nhiên có thể chia thành hai dạng phổ biến nhất đó là: viêm xương khớp và viêm khớp dạng thấp. 

• Viêm xương khớp: Là do sự tổn thương của mô sụn trong quá trình liên kết xương-khớp, từ đó làm giảm ma sát, biến dạng và làm lệnh vị trí xương.
• Viêm khớp dạng thấp: Liên quan đến hệ miễn dịch trong cơ thể, dẫn tới các tổn thương màng dịch hoạt, gây các triệu chứng như sốt rét, suy giảm chức năng gan.

Hiện nay, có nhiều phương pháp để điều trị căn bệnh này, trong đó các nhà khoa học đang nghiên cứu một liệu pháp mới sử dụng tế bào Nk trong bệnh viêm khớp. 

1.2 Nguyên nhân, triệu chứng bệnh viêm khớp

Có nhiều nguyên nhân dẫn tới các bệnh về xương khớp, trong đó bệnh viêm khớp có thể chia thành 2 loại nguyên nhân như sau:

Nguyên nhân, triệu chứng bệnh viêm khớp

• Nguyên nhân tại khớp: Do quá trình thoái hóa, viêm sụn, bào mòn sụn khớp, nhiễm khuẩn, chấn thương khớp,..
• Nguyên nhân ngoài khớp: Do tuổi tác, di truyền, các rối loạn chuyển hóa, hệ thống miễn dịch không hoạt động hiệu quả hoặc biến chứng từ các bệnh lý khác.

Một số triệu chứng thường gặp của bệnh viêm khớp như:

• Đau khớp, cứng khớp, đặc biệt là khi vận động, đi lại trong thời gian dài
• Có tiếng lao xao khi cử động khớp
• Vùng da xung quanh các khớp thường sưng đỏ
• Các triệu chứng kèm theo có thể có như: sốt, phát ban, mẩn ngứa, khó thở,...

2. Đặc điểm của bệnh viêm khớp và tế bào NK

Các nghiên cứu đã cho thấy sự tương tác giữa hệ thống miễn dịch và bệnh viêm khớp. Do đó cải thiện hệ thống miễn dịch cũng là một cách để phòng ngừa và hỗ trợ điều trị bệnh viêm khớp, đặc biệt là viêm khớp dạng thấp. Đây cũng chính là lý do mà các nhà khoa học nghiên cứu chiến lược để sử dụng tế bào NK trong điều trị bệnh viêm khớp

Đặc điểm của bệnh viêm khớp và tế bào NK

Tế bào Nk là quần thể tế bào lymphoid được xác định bởi khả năng tự động tiêu diệt các tế bào khối u và các tế bào bị nhiễm virus. Tế bào NK có thể tạo ra các cytokine, trong đó có IFN- γ cực kỳ quan trọng cho hệ thống miễn dịch giúp kích thích và điều hòa miễn dịch. Ở người trưởng thành, trong cơ thể sẽ có khoảng 2 tỷ tế bào NK và được tìm thấy phần lớn ở máu, tủy xương, lá lách, gan, tuyến ức, phổi, và tử cung trong thời kỳ mang thai. 

3. Vai trò tế bào nk trong bệnh viêm khớp

Có nhiều ý kiến và nghiên cứu đã chỉ ra rằng tế bào NK trong bệnh viêm khớp đóng vai trò bảo vệ. Thông qua việc giải phóng các cytokine, các tế bào NK và tế bào miễn dịch tự nhiên, đặc hiệu có sự tương tác qua lại.

Vai trò tế bào nk trong bệnh viêm khớp

Các tiểu quần thể tế bào NK cũng có thể tạo ra TNF- α , GM-CSF, IL-5, IL-13, IL-10 và TGF- β. Một số cytokine, bao gồm IL-2, IL-12, IL-15 và IL-18 có thể kích thích sản xuất cytokine bởi các tế bào NK. Từ đó IL-15 và đường truyền tín hiệu NF- κ B có thể phối hợp hoạt động để tăng cường sức mạnh gây độc tế bào, giảm phản ứng viêm của sụn, giảm tổn thương chất nền và phá hủy sụn. Ngoài ra, IL-15 còn có vai trò trong giai đoạn đầu của quá trình tạo xương, nó kích thích các nguyên bào sợi hoạt dịch dạng thấp thông qua biểu hiện của RANKL do PLD1 giúp hỗ trợ quá trình tạo xương.

4. Liệu pháp tế bào NK trong điều trị bệnh viêm khớp như thế nào

Để sử dụng tế bào NK trong bệnh viêm khớp, người ta hướng đến sự điều chỉnh từ các chất trung gian miễn dịch của bệnh. 

• Mức IL-15 sẽ tăng theo thời gian mắc bệnh
• Tế bào Th sẽ biệt hóa tạo ra các tác nhân Th2 để làm gián đoạn các bệnh viêm mãn tính chẳng hạn. 
• IL-10 có thể điều trị các bệnh tự miễn
• Khả năng tiết ra nhiều loại cytokine của tế bào NK giúp thúc kiểm soát các bệnh tự miễn. 

Liệu pháp tế bào NK trong điều trị bệnh viêm khớp như thế nào

Tuy nhiên, nhiều khía cạnh sinh học của tế bào NK vẫn chưa được giải thích và khám phá. Do đó cần có nhiều phân tích và nghiên cứu về các tế bào NK để hiểu rõ hơn về vai trò của chúng trong quá trình điều trị bệnh.

Lời kết

Trên đây, Mirai Care đã giới thiệu đến bạn ứng dụng của liệu pháp tế bào NK trong bệnh viêm khớp. Tuy nhiên các thông tin này chỉ mang tính chất tham khảo vì vẫn còn nhiều nghiên cứu và kiểm tra lâm sàng trước khi đưa ra những kết luận cụ thể.