Trẻ tăng động giảm chú ý kiêng ăn gì? 6 loại thực phẩm trẻ tăng động nên tránh

Tác giả: Ngô Thị Thúy An , bài viết được tư vấn chuyên môn bởi: BÁC SĨ TAKAHIRO HONDA (Pajili) Giám đốc Viện Nghiên cứu Điều trị Cấy ghép Tế bào Gốc Tokyo (TSRI)

Khi con được chẩn đoán tăng động giảm chú ý (ADHD), nhiều cha mẹ vừa lo lắng, vừa bối rối không biết nên chăm sóc con thế nào cho đúng. Ít ai ngờ rằng dinh dưỡng hằng ngày lại có thể ảnh hưởng mạnh mẽ đến hành vi và khả năng tập trung của trẻ. Một số loại thực phẩm tưởng chừng vô hại lại có thể khiến con hiếu động hơn, dễ mất kiểm soát và khó tập trung. Vậy trẻ tăng động giảm chú ý kiêng ăn gì? Cùng Mirai Care tìm hiểu trong bài sau. 

1. Mối liên hệ giữa tăng động giảm chú ý và dinh dưỡng

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, dinh dưỡng có ảnh hưởng đáng kể đến triệu chứng và hành vi của trẻ tăng động giảm chú ý (ADHD). Não bộ của trẻ cần được nuôi dưỡng bằng các dưỡng chất thiết yếu như protein, chất béo tốt, vitamin và khoáng chất để hoạt động ổn định. Khi chế độ ăn thiếu cân bằng hoặc chứa nhiều thực phẩm gây kích thích, các triệu chứng như mất tập trung, bốc đồng hay hiếu động quá mức có thể trở nên nghiêm trọng hơn.

Ngược lại, khi chế độ ăn cho trẻ tăng động khoa học, lành mạnh – giàu axit béo omega-3, vitamin nhóm B, kẽm, sắt, magie, cùng với việc hạn chế đường và phụ gia – có thể giúp cải thiện khả năng tập trung, điều chỉnh cảm xúc và hỗ trợ chức năng não bộ. Điều này cho thấy, dinh dưỡng không chỉ là yếu tố phụ trợ mà là “chìa khóa” quan trọng giúp trẻ tăng động giảm chú ý phát triển tốt hơn cả về thể chất lẫn tinh thần.

2. Trẻ tăng động giảm chú ý kiêng ăn gì?

2.1. Đường và chất tạo ngọt nhân tạo

Đường tinh luyện và các chất tạo ngọt nhân tạo như aspartame, sucralose… có thể làm tăng năng lượng đột ngột, khiến trẻ trở nên hiếu động, khó kiểm soát hành vi và giảm khả năng tập trung. Ngoài ra, đường còn ảnh hưởng đến giấc ngủ và tâm trạng của trẻ. Thay vì bánh kẹo ngọt, cha mẹ nên cho con dùng trái cây tươi hoặc các món có vị ngọt tự nhiên.

2.2. Phụ gia thực phẩm, chất bảo quản

Các loại phẩm màu, hương liệu tổng hợp, chất bảo quản (như natri benzoat) thường có trong đồ ăn nhanh, snack, nước ngọt có gas… có thể kích thích hệ thần kinh và làm tăng hành vi bốc đồng ở trẻ. Vì vậy, cha mẹ nên ưu tiên thực phẩm tươi, nấu tại nhà để đảm bảo an toàn và giảm tác động tiêu cực lên hệ thần kinh của con.

2.3. Thực phẩm giàu chất béo, chế biến sẵn

Thức ăn nhanh, đồ chiên rán, xúc xích, thịt xông khói… chứa nhiều chất béo bão hòa và dầu chiên lại nhiều lần, không chỉ gây hại cho tim mạch mà còn ảnh hưởng đến hoạt động của não bộ. Những loại thực phẩm này có thể làm giảm khả năng tập trung, khiến trẻ mệt mỏi, dễ cáu gắt. Cha mẹ nên thay thế bằng các nguồn đạm và chất béo tốt như cá hồi, quả bơ, các loại hạt.

2.4. Thực phẩm chứa gluten

Một số nghiên cứu cho thấy gluten (có trong lúa mì, lúa mạch, yến mạch, bột mì trắng...) có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng ADHD ở một số trẻ nhạy cảm. Việc loại bỏ gluten khỏi khẩu phần ăn có thể giúp cải thiện hành vi và sự tập trung. Nếu muốn áp dụng chế độ ăn không gluten, cha mẹ nên tham khảo ý kiến chuyên gia dinh dưỡng để đảm bảo con vẫn được cung cấp đầy đủ dưỡng chất cần thiết.

2.5. Trái cây và thực phẩm đông lạnh

Trái cây và rau củ tươi đóng vai trò rất quan trọng trong chế độ ăn của trẻ, đặc biệt là với trẻ tăng động giảm chú ý (ADHD). Những thực phẩm này không chỉ cung cấp vitamin và khoáng chất cần thiết mà còn giúp cải thiện khả năng tập trung và giảm các triệu chứng ADHD. Nhiều nghiên cứu cho thấy, trẻ ăn nhiều rau củ và trái cây tươi thường có biểu hiện ADHD nhẹ hơn, nhất là về khả năng chú ý.

Tuy nhiên, cha mẹ cần lưu ý khi chọn thực phẩm đông lạnh. Một số sản phẩm có thể chứa chất tạo màu nhân tạo hoặc dư lượng thuốc trừ sâu, làm ảnh hưởng tiêu cực đến hành vi của trẻ. Theo Tiến sĩ Barnhill, “thực phẩm được xử lý bằng thuốc trừ sâu organophosphate có thể gây ra các vấn đề hành vi thần kinh tương tự ADHD”, vì vậy hãy đọc kỹ nhãn mác trước khi mua để đảm bảo an toàn cho con.

2.6. Nước tăng lực

Nước tăng lực ngày càng được nhiều trẻ em và thanh thiếu niên ưa chuộng, nhưng đây lại là nhóm đồ uống mà trẻ tăng động nên tránh xa. Loại nước này chứa nhiều thành phần có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng ADHD, bao gồm đường, chất tạo ngọt nhân tạo, màu thực phẩm, caffeine và các chất kích thích khác. 

Theo Tiến sĩ Barnhill, “nước tăng lực nằm trong danh sách những yếu tố có thể khiến thanh thiếu niên biểu hiện hành vi giống ADHD”, vì vậy chúng hoàn toàn không phù hợp trong chế độ ăn lành mạnh cho người mắc ADHD.

Đặc biệt, hàm lượng caffeine cao trong nước tăng lực rất nguy hiểm với trẻ đang dùng thuốc điều trị ADHD. Theo Hiệp hội Rối loạn Thiếu tập trung (ADHD), thuốc kích thích có thể làm tăng nhẹ nhịp tim, và khi kết hợp với đồ uống chứa caffeine, tác dụng này có thể làm tim đập nhanh hơn, gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe tim mạch của trẻ.

Kết luận

Dinh dưỡng không phải là “phép màu” chữa khỏi tăng động giảm chú ý, nhưng chắc chắn là chìa khóa quan trọng giúp con ổn định hành vi và phát huy tiềm năng của mình. Cha mẹ hãy bắt đầu từ những thay đổi nhỏ – giảm đường, tránh phụ gia, chọn thực phẩm tự nhiên và lành mạnh – để thấy con ngày càng tập trung, bình tĩnh và vui vẻ hơn mỗi ngày.

Có thể bạn chưa biết:

Một bước ngoặt đáng kể trong điều trị tự kỷ, mở ra cánh cửa hy vọng mới cho hàng triệu người bệnh trên toàn thế giới. Tại Việt Nam, Miracare tự hào là cầu nối đưa bệnh nhân mắc bệnh tự kỷ điều trị tại Viện nghiên cứu, điều trị cấy ghép tế bào gốc Tokyo (TSRI) - đơn vị tiên phong và duy nhất hiện tại điều trị bệnh tự kỷ bằng phương pháp này tại Nhật Bản.

Tại TSRI có hơn 500 trẻ mắc bệnh tự kỷ đã điều trị bằng liệu pháp này, hơn 95% bệnh nhân cải thiện đáng kể sau điều trị. Cùng tìm hiểu phương pháp điều trị tự kỷ bằng liệu pháp tế bào gốc nhé!