GIẢI ĐÁP: Chế độ ăn cho trẻ tăng động như thế nào hợp lý?

Tác giả: Ngô Thị Thúy An , bài viết được tư vấn chuyên môn bởi: BÁC SĨ TAKAHIRO HONDA (Pajili) Giám đốc Viện Nghiên cứu Điều trị Cấy ghép Tế bào Gốc Tokyo (TSRI)

Rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) ở trẻ nhỏ không chỉ ảnh hưởng đến hành vi, khả năng tập trung mà còn tác động lớn đến quá trình học tập và phát triển. Bên cạnh các phương pháp can thiệp y tế và giáo dục, chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ cải thiện triệu chứng. Vậy chế độ ăn cho trẻ tăng độngnhư thế nào là hợp lý để giúp trẻ kiểm soát năng lượng, duy trì sự tập trung và phát triển toàn diện? Hãy cùng Mirai Care tìm hiểu trong bài sau.

1. Mối liên hệ giữa chế độ ăn uống và chứng tăng động?

Nguyên nhân chính xác của chứng tăng động giảm chú ý (ADHD) hiện vẫn chưa có lời giải rõ ràng. Tuy nhiên, các nhà khoa học cho rằng yếu tố di truyền, cấu trúc não bộ và môi trường sống đều có ảnh hưởng đến sự phát triển của bệnh. Trong số đó, chế độ ăn uống được xem là một trong những yếu tố có thể can thiệp và hỗ trợ cải thiện triệu chứng.

Thực tế, dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe não bộ, đặc biệt ở trẻ mắc ADHD. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng chế độ ăn có thể tác động trực tiếp đến mức độ biểu hiện bệnh. 

Một nghiên cứu trên tạp chí Nutritional Neuroscience (Mỹ) cho thấy trẻ ADHD có chế độ ăn giàu trái cây và rau xanh ít gặp tình trạng mất tập trung hơn. Điều này cho thấy việc bổ sung nhiều rau quả trong bữa ăn hằng ngày có thể trở thành giải pháp tự nhiên, góp phần giảm bớt triệu chứng ADHD.

2. Chế độ ăn cho trẻ tăng động như thế nào?

Mặc dù chưa có nhiều nghiên cứu khẳng định chế độ ăn uống có thể chữa khỏi hoàn toàn ADHD, nhưng nhiều chuyên gia đồng ý rằng thực phẩm đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ giảm triệu chứng. Những gì tốt cho não bộ thường cũng có lợi cho trẻ tăng động, đặc biệt khi được áp dụng một cách cân đối và khoa học.

• Chế độ ăn giàu protein: Các thực phẩm như đậu, phô mai, trứng, thịt và các loại hạt giúp tăng khả năng tập trung và duy trì năng lượng. Bữa sáng giàu protein hoặc bữa ăn nhẹ sau giờ học còn giúp thuốc ADHD phát huy hiệu quả lâu hơn.
• Cắt giảm carbohydrate đơn: Hạn chế bánh kẹo, xi-rô, mật ong, đường tinh luyện, sản phẩm từ bột mì trắng, gạo trắng và khoai tây không vỏ, vì chúng có thể làm tăng năng lượng nhanh nhưng gây khó kiểm soát hành vi.
• Tăng cường carbohydrate phức hợp: Rau củ và trái cây như cam, quýt, lê, bưởi, táo, kiwi… giúp cung cấp năng lượng ổn định, đồng thời hỗ trợ trẻ dễ ngủ hơn nếu ăn vào buổi tối.
• Bổ sung axit béo omega-3: Có nhiều trong cá hồi, cá ngừ, hạt óc chó, hạt dẻ Brazil, dầu ô liu và dầu hạt cải. Omega-3 giúp cải thiện chức năng não bộ và hành vi, có thể bổ sung qua thực phẩm hoặc viên uống chuyên dụng.

Một chế độ ăn lành mạnh, kết hợp cùng lối sống khoa học, sẽ góp phần hỗ trợ trẻ bị tăng động kiểm soát triệu chứng tốt hơn.

3. Những thực phẩm trẻ tăng động nên tránh

Để hỗ trợ cải thiện các dấu hiệu trẻ tăng động, cha mẹ nên lưu ý hạn chế hoặc loại bỏ một số nhóm thực phẩm có thể làm tình trạng của trẻ trở nên nghiêm trọng hơn:

• Đường và thực phẩm chứa đường tinh luyện: Đường làm tăng năng lượng đột ngột, gây biến động hành vi. Nên tránh kẹo, bánh ngọt, nước ngọt có ga, nước ép đóng hộp, ngũ cốc nhiều đường.
• Chất bảo quản và phẩm màu nhân tạo: Các chất như phẩm màu đỏ #40, vàng #5, vàng #6 hay natri benzoat có thể làm triệu chứng tăng động nặng hơn.
• Chất béo bão hòa và chất béo trans: Ảnh hưởng tiêu cực đến chức năng não và sức khỏe tổng thể. Cần hạn chế đồ chiên rán, đồ ăn nhanh, bánh ngọt công nghiệp, margarine.
• Chất kích thích (caffeine): Khiến trẻ dễ hưng phấn, bồn chồn. Tránh cà phê, trà, nước ngọt có cafein, chocolate.
• Gluten: Một số trẻ có thể nhạy cảm với gluten, loại bỏ gluten trong chế độ ăn đôi khi giúp cải thiện triệu chứng. Nên tránh bánh mì, mì ống, bánh ngọt từ lúa mì, lúa mạch, lúa mạch đen.
• Thực phẩm chế biến sẵn: Thường chứa nhiều phụ gia, chất bảo quản và chất béo không lành mạnh. Tránh đồ hộp, thức ăn nhanh, thức ăn đông lạnh.

Kết luận

Xây dựng chế độ ăn hợp lý cho trẻ tăng động không chỉ là hạn chế những thực phẩm gây kích thích mà còn cần bổ sung đầy đủ dinh dưỡng tốt cho não bộ và cơ thể. Một thực đơn khoa học, kết hợp cùng lối sống lành mạnh và các phương pháp hỗ trợ khác, sẽ giúp trẻ kiểm soát hành vi, cải thiện khả năng học tập và phát triển cân bằng. Cha mẹ nên tham khảo ý kiến chuyên gia dinh dưỡng để xây dựng kế hoạch ăn uống phù hợp, đảm bảo trẻ vừa khỏe mạnh vừa tiến bộ trong quá trình can thiệp ADHD.