Điều Trị Lupus Ban Đỏ Bằng Tế Bào Gốc: Cơ chế và độ hiệu quả

Tác giả: Ngô Thị Thúy An , bài viết được tư vấn chuyên môn bởi: TS.BS Takaaki Matsuoka Viện trưởng Trung tâm tế bào gốc Helene

Bệnh Lupus ban đỏ có khả năng đe dọa tính mạng. Trong khi nhiều bệnh nhân không đáp ứng được với các phương pháp truyền thống như điều trị bằng glucocorticoid liều cao hay thuốc ức chế miễn dịch, thì việc điều trị lupus ban đỏ bằng tế bào gốc được xem như một cuộc cách mạng giúp thiết lập lại hệ thống miễn dịch bất thường ở các bệnh tự miễn. 

Nội dung bài viết

---

1. Tìm hiểu về Lupus ban đỏ

1.1 Lupus ban đỏ là bệnh gì?

Lupus là một căn bệnh xảy ra khi hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công các mô và cơ quan của chính cơ thể (bệnh tự miễn dịch). Tình trạng viêm do lupus gây ra có thể ảnh hưởng đến nhiều bộ phận cơ thể khác nhau - Bao gồm khớp, da, thận, tế bào máu, não, tim và phổi.

1.2 Nguyên nhân và triệu chứng của bệnh Lupus ban đỏ (1)

Nguyên nhân

Theo nhiều nghiên cứu, nguyên nhân gây ra bệnh lupus trong hầu hết các trường hợp vẫn chưa được biết rõ. Một số tác nhân tiềm năng bao gồm:

• Ánh nắng: Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời có thể gây tổn thương da lupus hoặc gây ra phản ứng bên trong ở những người nhạy cảm.
• Nhiễm trùng: Bị nhiễm trùng có thể khởi phát bệnh lupus hoặc gây tái phát ở một số người.
• Thuốc: Lupus có thể được kích hoạt bởi một số loại thuốc huyết áp, thuốc chống động kinh và thuốc kháng sinh. Những người mắc bệnh lupus do thuốc thường khỏi bệnh khi ngừng dùng thuốc. Hiếm khi, các triệu chứng có thể tồn tại ngay cả sau khi ngừng thuốc.

Triệu chứng

Các triệu chứng của bệnh lupus mà bạn gặp phải sẽ phụ thuộc vào hệ thống cơ thể nào bị ảnh hưởng bởi căn bệnh này. Các triệu chứng phổ biến nhất bao gồm:

• Mệt mỏi
• Sốt
• Đau khớp, cứng khớp và sưng tấy
• Phát ban hình con bướm trên mặt che phủ má và sống mũi hoặc phát ban ở những nơi khác trên cơ thể
• Các tổn thương da xuất hiện hoặc trầm trọng hơn khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời
• Ngón tay và ngón chân chuyển sang màu trắng hoặc xanh khi tiếp xúc với lạnh hoặc trong thời gian căng thẳng
• Hụt hơi
• Đau ngực
• Khô mắt
• Đau đầu, lú lẫn và mất trí nhớ

2. Bệnh Lupus ban đỏ có nguy hiểm không?

Trong hầu hết các trường hợp, bệnh lupus không gây tử vong. Trên thực tế, 80% đến 90% những người mắc bệnh tự miễn này sẽ có tuổi thọ bình thường. Tuy nhiên, một số người vẫn có thể tử vong vì căn bệnh này, trong đó hệ thống miễn dịch tấn công các cơ quan và mô của cơ thể.
Các triệu chứng của bệnh lupus có thể rất khác nhau, từ nhẹ đến trung bình đến rất nặng. Những trường hợp thường xuyên bùng phát nặng là những trường hợp khó điều trị nhất. Họ cũng là những người có nhiều khả năng bị rút ngắn tuổi thọ vì căn bệnh này nhất. 

Nguyên nhân tử vong điển hình do bệnh lupus là các biến chứng từ:

• Tổn thương thận: Đây là biến chứng phổ biến nhất từ bệnh lupus ban đỏ, đặc biệt là dạng lupus ban đỏ hệ thống (SLE). Chúng có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho thận và rút ngắn tuổi thọ. Trường hợp này có thể được chẩn đoán là bệnh viêm thận lupus .
• Tổn thương tim: Lupus có thể gây viêm động mạch cũng như cơ tim và các mô khác. Điều này làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch cũng như đau tim.
• Nhiễm trùng: Vì là bệnh tự miễn nên lupus có thể làm suy yếu hệ thống miễn dịch của bạn. Và các loại thuốc dùng để điều trị bệnh lupus ban đỏ có thể khiến bệnh trở nên nặng hơn vì làm tăng nguy cơ nhiễm trùng. 

3. Cơ chế phân tử của tế bào gốc trong điều trị Lupus ban đỏ

3.1 Tế bào gốc điều chỉnh các tế bào miễn dịch thích ứng

Tế bào gốc trung mô (MSC) là một loại tế bào có khả năng ức chế miễn dịch và chúng đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị bệnh lupus ban đỏ (SLE). Khi được cấy ghép vào cơ thể, MSC tương tác với các tế bào khác và giảm việc sản xuất các phân tử gây viêm, giúp làm giảm viêm nhiễm và tổn thương. Trong điều trị bệnh lupus ban đỏ, tế bào gốc trung mô ức chế sự phát triển của tế bào B và tế bào T CD4+, những tế bào gây ra sự tổn thương trong bệnh lupus ban đỏ. Chúng cũng giảm sự mất cân bằng giữa các nhóm tế bào T, làm giảm phản ứng viêm quá mức. MSC còn có khả năng tăng cường các tế bào điều hòa và giảm tỷ lệ các phân tử gây viêm trong cơ thể. Khi kết hợp với các loại thuốc đã được sử dụng trong điều trị lupus ban đỏ, tế bào gốc trung mô có thể cải thiện hiệu quả điều trị và giảm nguy cơ tác dụng phụ của thuốc. Đó là lý do tại sao MSC đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh hệ thống miễn dịch trong lupus ban đỏ. 

>>> Có thể bạn quan tâm điều trị bệnh tự miễn bằng tế bào gốc

3.2 Tế bào gốc điều hòa các tế bào miễn dịch bẩm sinh

Tế bào gốc trung mô (MSC) đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa các tế bào miễn dịch bẩm sinh. Trong bệnh lupus ban đỏ (SLE), phản ứng miễn dịch bẩm sinh đóng vai trò chủ chốt trong sự tiến triển của bệnh. Trong nghiên cứu gần đây, đã phát hiện rằng MSC có khả năng điều chỉnh các tế bào miễn dịch bẩm sinh để giảm sự viêm nhiễm và tổn thương. Khi được cấy ghép cùng với các tế bào miễn dịch bẩm sinh, MSC có khả năng điều chỉnh tăng sự sản xuất các phân tử chống viêm và giảm sự sản xuất các phân tử gây viêm. Ngoài ra, MSC cũng có khả năng điều chỉnh hoạt động của các tế bào dendritic (DC), loại tế bào quan trọng trong việc kích hoạt tế bào T và B. MSC giúp ức chế sự trưởng thành và chức năng của DC, làm giảm sự biểu hiện của các phân tử trình bày và tăng cường hoạt động của các tế bào ức chế. Việc kết hợp MSC trong điều trị SLE có thể đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh hệ thống miễn dịch và cải thiện tình trạng bệnh. Mặc dù vẫn còn nhiều nghiên cứu cần được tiến hành để hiểu rõ hơn về cơ chế này trong bệnh lupus ban đỏ, nhưng những khám phá hiện tại đã đề xuất rằng tế bào gốc trung mô có tiềm năng trong việc điều trị bệnh lupus ban đỏ.

4. Liều lượng thích hợp tế bào gốc được truyền để điều trị lupus ban đỏ?

Một nghiên cứu so sánh hiệu quả lâm sàng giữa truyền tế bào gốc trung mô (MSC) 1 lần và 2 lần cho bệnh nhân lupus ban đỏ đã được tiến hành. Trong thời gian theo dõi trung bình 26-27 tháng, tỷ lệ sống sót của cả hai nhóm lần lượt là 100% và 96,4%. Tuy nhiên, tỷ lệ thuyên giảm hoàn toàn trên lâm sàng trong nhóm truyền MSC đơn lẻ (53,3%) thấp hơn so với nhóm truyền MSC đôi lần (28,6%). Tỷ lệ tái phát lần lượt là 26,7% và 22,2%. Không có sự khác biệt đáng kể về tỷ lệ tổn thương thận hay tác dụng phụ liên quan đến nhiễm trùng giữa hai nhóm. Việc truyền MSC cũng không gây bất thường đáng kể về chức năng gan, các chỉ số máu và không tăng dấu hiệu khối u trước và sau truyền MSC. Tổng quan, truyền MSC có thể là một phương pháp an toàn và hiệu quả cho bệnh nhân lupus ban đỏ, nhưng cần nghiên cứu thêm để xác định liều lượng tối ưu và tác động chi tiết.

5. Chi phí điều trị lupus ban đỏ bằng tế bào gốc

Theo thông tin từ trang điện tử Innovationsmedical.com cho biết, Chi phí liệu pháp tế bào gốc chữa Lupus ban đỏ ban đầu dao động từ 5.000 USD đến 10.000 USD. Phạm vi chi phí phụ thuộc vào mức độ phức tạp của việc cung cấp tế bào trở lại cơ thể. Ví dụ, các bệnh về cột sống đòi hỏi nhiều bác sĩ phải đưa tế bào trở lại cơ thể bạn và điều này đòi hỏi chi phí tăng lên do có nhiều bác sĩ tham gia vào quy trình. Đối với nhiều bệnh nhân lupus ban đỏ, điều trị ban đầu là tất cả những gì cần thiết; tuy nhiên, đối với một số tình trạng, có thể cần phải thực hiện các biện pháp điều trị tiếp theo và được thực hiện với mức phí thấp hơn.

Việc áp dụng phương pháp điều trị lupus ban đỏ bằng tế bào gốc đang ở giai đoạn đầu tiên trong lâm sàng. Nhờ sự tiến bộ của y học, hy vọng rằng phương pháp này sẽ đem lại những bước tiến đáng kể trong việc đối phó với căn bệnh tự miễn nghiêm trọng này, mở ra những triển vọng mới cho những người bị lupus ban đỏ trong việc điều trị bệnh một cách hiệu quả hơn.

Khách hàng muốn tìm hiểu thêm thông tin hoặc nhận tư vấn từ đội ngũ chuyên gia y tế hàng đầu về tế bào gốc Nhật Bản, vui lòng liên hệ 18008144 để được Mirai Care tư vấn và kết nối tới các bệnh viện uy tín tại Nhật Bản. Chúng tôi đồng hành cùng khách hàng trong hành trình bảo vệ sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống

---

Tài liệu tham khảo:

• (1): https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/lupus/symptoms-causes/syc-20365789
• (2): https://www.webmd.com/lupus/lupus-fatal
• (3): https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8516390/