Liệu pháp miễn dịch tế bào NK

Tác giả: Ngô Thị Thúy An , bài viết được tư vấn chuyên môn bởi: TS.BS NANA KOBAYASHI Chủ Tịch & Giám Đốc công Ty Cổ Phần Y Tế HELENE

Ung thư là một căn bệnh vô cùng nguy hiểm và đang xuất hiện tăng dần theo thời gian. Trong đó, tế bào tiêu diệt tự nhiên NK là nhân tố quan trọng của hệ thống miễn dịch bẩm sinh để bảo vệ cơ thể chúng ta chống lại ung thư. 

Nội dung bài viết

1. Giới thiệu chung về hệ miễn dịch trong cơ thể

Hệ thống miễn dịch là một hệ thống phòng thủ tự nhiên thông qua các bước phản ứng miễn dịch. Chúng được tạo thành từ mạng lưới các tế bào đặc biệt, protein, các lớp mô và cơ quan có trong cơ thể. Hệ thống miễn dịch phân bổ rải rác, đồng thời phối hợp với nhau chống lại các yếu tố mầm bệnh như vi khuẩn, virus, ký sinh trùng để bảo vệ con người. 

Hệ thống miễn dịch là một hệ thống phòng thủ tự nhiên thông qua các bước phản ứng miễn dịch

2. Tế bào tiêu diệt tự nhiên NK là gì?

Tế bào tiêu diệt tự nhiên NK là viết tắt của Natural Killer Cell, được biết đến lần  đầu vào giữa năm 1970 tại quần thể tế bào lympho (một loại bạch cầu có trong hệ miễn dịch tự nhiên). Tế bào tiêu diệt tự nhiên NK có khả năng nhận biết và tiêu diệt các tế bào ung thư trong cơ thể. Năm 2018, một số chuyên gia người Nhật đã nghiên cứu thành công phương pháp điều trị ung thư mới - Liệu pháp miễn dịch tự thân. Liệu pháp này được kỳ vọng trở thành phương pháp điều trị ung thư thứ 4 bên cạnh các phương pháp điều trị ung thư cũ như: phẫu thuật, hóa trị, xạ trị. 

3. Vai trò của tế bào tiêu diệt tự nhiên NK với hệ miễn dịch

Các tế bào tiêu diệt tự nhiên NK có đa dạng về chức năng sinh học trong nhận biết và tiêu diệt các tế bào nhiễm virus. Vì vậy, tế bào NK có những vai trò quan trọng trong xây dựng hàng rào miễn dịch cho cơ thể, cụ thể như: 

• Là tế bào duy nhất tự tìm tới các tế bào ung thư để triệt tiêu, kể cả khi cơ thể chưa bị ung thư. Tham gia vào ức chế quá trình phát sinh, phát triển và di căn của tế bào ung thư.
• Có khả năng ức chế quá trình nhiễm trùng do virus, ký sinh trùng, vi khuẩn hoặc nấm... thông qua việc giải phóng các granzyme làm bất hoạt hóa quá trình oxy hóa của vi khuẩn hoặc làm trung gian để tiêu diệt các vi khuẩn.
• Tế bào NK đóng vai trò quan trọng trong khả năng chống lại virus và giám sát miễn dịch các khối u. 

Hiện nay, tế bào tiêu diệt tự nhiên NK đóng vai trò quan trọng trong điều trị ung thư, nhiễm virus, hen suyễn và các bệnh tự miễn. Liệu pháp này có ý nghĩa rất lớn trong công cuộc điều trị bệnh đối với y học. 

4. Liệu pháp miễn dịch tế bào NK là gì?

Liệu pháp miễn dịch tế bào NK là liệu pháp công nghệ nuôi cấy các tế bào NK với số lượng lớn bên ngoài cơ thể, được hoạt hóa và sau đó đưa trở lại cơ thể giúp tăng cường hệ thống miễn dịch bẩm sinh và chống lại ung thư. 

Liệu pháp miễn dịch tế bào NK là liệu pháp công nghệ nuôi cấy các tế bào NK với số lượng lớn bên ngoài cơ thể

>>> Tìm hiểu thêm về Liệu pháp tế bào NK/NKT/yδT

5. Những hiệu quả kỳ vọng trong liệu pháp miễn dịch tế bào NK 

5.1. Điều trị ung thư 

Với cơ chế tự tìm và nhận biết tế bào ung thư để tiêu diệt, giúp giảm di căn, liệu pháp miễn dịch tế bào NK đã thể hiện rõ hiệu quả trong hỗ trợ điều trị ung thư giai đoạn sớm. Ở bệnh nhân Ung thư giai đoạn muộn, liệu pháp miễn dịch tế bào NK giúp tăng chất lượng cuộc sống và kéo dài thời gian trước khi chuyển biến xấu hơn. 
Tại Nhật Bản, một tỷ lệ không nhỏ bệnh nhân có chuyển biến tốt trong việc thu nhỏ khối u, trong đó có những trường hợp biến mất hoàn toàn.

5.2. Phòng tránh tái phát ung thư 

Sau điều trị ung thư là lúc cơ thể suy yếu nhất do phải chống đỡ khi áp dụng các phương pháp điều trị ung thư. Liệu pháp miễn dịch tế bào NK lúc này giúp tăng cường hệ miễn dịch, tiêu diệt các tế bào ung thư tiềm tàng trong cơ thể để hạn chế tình trạng ung thư tái phát. 

5.3. Tăng cường miễn dịch, ngăn ngừa các loại bệnh tật, ung thư 

Ngoài khả năng chiến đấu với tế bào Ung thư, tế bào NK còn có tác dụng tấn công các loại nấm/ vi khuẩn/ virus độc hại xâm nhập vào cơ thể. Tế bào NK có thể giải phóng các granzyme làm cho quá trình oxy hóa của vi khuẩn bị vô hiệu hóa hoặc làm trung gian để tiêu diệt các vi khuẩn. 

6. Quy trình điều trị bằng liệu pháp miễn dịch tế bào NK

Quy trình điều trị bằng tế bào NK bao gồm các bước sau: 

6.1 Tư vấn từ bác sĩ

Bệnh nhân sẽ được hướng dẫn kiểm tra thông tin đăng ký và tìm hiểu thêm về liệu pháp miễn dịch tế bào NK. Sau đó, bệnh nhân sẽ được tư vấn cụ thể hơn từ bác sĩ chuyên môn tùy vào từng trường hợp bệnh lý.

6.2 Xét nghiệm 

Sau đó, bệnh nhân thực hiện xét nghiệm máu để tầm soát các bệnh truyền nhiễm với nguy cơ lây nhiễm cao như: viêm gan B, viêm gan C, ung thư, HIV..và các chỉ số máu quan trọng khác liên quan nguy cơ bệnh mãn tính như: mỡ máu, tiểu đường, suy thận, gút... 
Các xét nghiệm khác thường gồm: xét nghiệm phản ứng miễn dịch (biểu đồ miễn dịch), CTC (tế bào khối u lưu hành), xét nghiệm di truyền. Bác sĩ đánh giá kết quả xét nghiệm để xem xét bệnh nhân có phù hợp liệu pháp miễn dịch hay không và đưa ra liệu trình điều trị phù hợp. 

6.3 Lấy máu và quản lý 

Bệnh nhân được trích ra một lượng máu khoảng 30 đến 50 ml để phân tách và nuôi cấy tại phòng xử lý tế bào (CPC). Thời gian nuôi cấy thường diễn ra trong khoảng từ 14 ngày đến 21 ngày. Thời gian này tùy thuộc vào số lượng tế bào được chỉ định. Bệnh nhân có thể quay lại trung tâm để trị liệu nhanh nhất sau 2 tuần. Các mẫu tế bào và thông tin bệnh nhân sẽ được cơ sở điều trị bảo mật tuyệt đối. 

Bệnh nhân được trích ra 1 lượng máu khoảng 30 đến 50 ml 

6.4 Cách thức trị liệu

Tế bào NK được đưa vào cơ thể bằng phương pháp truyền qua đường tĩnh mạch. Thời gian truyền qua tĩnh mạch diễn ra trong khoảng 1 giờ đến 2 giờ 30 phút. Khuyến cáo liệu trình ít nhất 3 - 6 lần, mỗi lần cách nhau khoảng 2 tuần để đạt được hiệu quả mong đợi. 

6.5 Đánh giá điều trị 

Tại phòng khám, bệnh nhân sẽ được đánh giá sự cải thiện tình trạng và hiệu quả điều trị ở các giai đoạn: trước khi điều trị, ngay sau khi kết thúc đợt điều trị đầu tiên và 3 tháng sau khi điều trị. Trước và sau khi kết thúc quá trình điều trị, bác sĩ sẽ đánh giá QOL (Quality of life) của bệnh nhân, thực hiện xét nghiệm phản ứng miễn dịch (biểu đồ miễn dịch), dấu hiệu khối u và nghiên cứu hình ảnh. 

7. Ưu điểm và hạn chế của liệu pháp miễn dịch trong điều trị ung thư

7.1. Ưu điểm

• Tính an toàn cao: Đây là một biện pháp có tính an toàn cao, không gây độc hại cho cơ thể. Biện pháp này không tổn thương hay ảnh hưởng đến các tế bào khỏe mạnh, do tế bào NK gốc được lấy từ chính người bệnh nên có độ tương thích cao. Một số trường hợp có thể bị sốt nhẹ tuy nhiên không quá nguy hiểm hoặc đem lại biến chứng cho cơ thể. 
• Tự nhiên: Xạ trị, hóa trị là phương pháp dùng tia xạ hoặc thuốc để tấn công trực tiếp vào các tế bào ung thư. Tuy nhiên, liệu pháp miễn dịch trong điều trị ung thư sử dụng cơ chế ngược lại. Phương pháp này sử dụng chính hệ miễn dịch của cơ thể để tiêu diệt các tế bào ung thư một cách tự nhiên, giúp phòng ngừa di căn, đề phòng ung thư và ngăn sự hình thành của khối u. Ngoài ra, đây là liệu pháp điều trị không xâm lấn, không gây tổn thương đáng kể lên cơ thể người bệnh vốn dĩ đang suy yếu. 
• Tác động kép: Liệu pháp miễn dịch tế bào NK có tác động mạnh lên hệ miễn dịch của cơ thể. Do đó, không chỉ tiêu diệt, ngăn chặn tế bào ung thư phát triển, phương pháp này còn giúp cơ thể tránh khỏi những tác nhân gây hại, phòng tránh được nhiều các bệnh do nhiễm khuẩn hoặc nhiễm nấm.
• Hiệu quả cao: Liệu pháp miễn dịch tế bào NK được đánh giá là giúp bệnh nhân kéo dài thời gian sống nhiều hơn, nhất là những bệnh nhân không thể phẫu thuật, xạ trị hoặc hóa trị. Ngoài ra, liệu pháp này còn giúp bệnh nhân phục hồi nhanh hơn sau quá trình hóa trị, xạ trị hoặc phẫu thuật.
• Kết hợp trị liệu: Có thể kết hợp trị liệu song song với các phương pháp điều trị ung thư khác.

Liệu pháp sử dụng hệ miễn dịch của cơ thể để tiêu diệt các tế bào ung thư một cách tự nhiên

7.2. Hạn chế của liệu pháp miễn dịch trong điều trị ung thư

• Mang tính cá nhân, cục bộ: Mỗi cơ thể sẽ sản sinh ra kháng nguyên gây ung thư khác nhau. Do đó, khả năng đáp ứng điều trị của cơ thể khác nhau cũng khác nhau. Các nhà nghiên cứu cần cá nhân hóa liệu pháp miễn dịch để từ đó có được nhiều bệnh nhân có thể sử dụng biện pháp này hơn.
• Không nên sử dụng cho những bệnh nhân sử dụng phương pháp cấy ghép vì có thể dẫn đến hiện tượng thải ghép. 
• Để tìm hiểu thêm các thông tin về liệu pháp tế bào miễn dịch NK và các bệnh viện tại Nhật Bản ứng dụng liệu pháp tế bào miễn dịch trong điều trị ung thư, khách hàng vui lòng liên hệ:

8. Điều trị liệu pháp tế bào NK tại Mirai Care

Khi tìm kiếm một quốc gia hàng đầu về liệu pháp tế bào NK, Nhật Bản luôn là cái tên được nhắc đến đầu tiên của người dân Việt Nam. Nắm bắt được nhu cầu này, Mirai Care xuất hiện với vai trò người đồng hành để tư vấn phương pháp điều trị phù hợp tình trạng sức khoẻ, đồng thời giới thiệu đơn vị y tế uy tín tại Nhật đáp ứng được nhu cầu của từng khách hàng.

Khách hàng muốn tìm hiểu thêm thông tin hoặc nhận tư vấn từ đội ngũ chuyên gia y tế hàng đầu về liệu pháp tế bào NK, vui lòng liên hệ 18008144 để được Mirai Care tư vấn và kết nối tới các bệnh viện uy tín tại Nhật Bản. Chúng tôi đồng hành cùng khách hàng trong hành trình bảo vệ sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống

Công ty Cổ phần Mirai Care
Hotline: 18008144
Website: miraicare.vn
Địa chỉ: Tầng 9, tòa IDMC Building, 18 Tôn Thất Thuyết, Mỹ Đình 2, Cầu Giấy, Hà Nội