Men gan cao là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu và cách phòng ngừa

Tác giả: Nguyễn Thị Linh , bài viết được tư vấn chuyên môn bởi: TS.BS Koichi Tanaka Tổng giám đốc Viện nghiên cứu sáng chế y học Tanaka

Men gan là xúc tác sinh học quan trọng trong quá trình chuyển hoá của cơ thể. Tình trạng men gan cao là dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy các tế bào gan đang bị tổn thương, có thể dẫn đến nhiều bệnh lý nguy hiểm như viêm gan cấp, mạn tính, xơ gan, ung thư gan,... Vì vậy để có thể phòng ngừa bệnh tật hiệu quả, trong bài viết này Mirai Care cùng bạn tìm hiểu chi tiết men gan cao là gì, cũng như phương pháp điều trị tối ưu nhất hiện nay.

Nội dung bài viết

1. Men gan cao là gì?

Gan được xem là cơ quan quan trọng trong việc chuyển hóa các chất dinh dưỡng, đào thải các chất cặn bã ra bên ngoài cơ thể. Nhờ có men gan mà các hoạt động của gan được diễn ra một cách bình thường. Để hiểu rõ hơn về bệnh lý men gan cao, trước hết cần nắm được một số đặc điểm về men gan. Men gan là các enzyme được sản xuất bởi gan, có 4 loại chính: Alanine transaminase (ALT), Gamma - glutamyl transpeptidase (GGT), Phosphatase kiềm (ALP) và Aspartate transaminase (AST). Những enzyme này có chức năng chuyển hóa các chất trong cơ thể, tăng sản xuất mật cũng như chống lại sự nhiễm trùng. 

Men gan cao phản ánh tình trạng gan đang bị tổn thương

Men gan cao là dấu hiệu phản ánh tình trạng gan bị tổn thương bởi các tác nhân gây bệnh. Tùy vào mức độ tăng cao của men gan, gan có thể có những tổn thương như viêm gan, xơ gan hay nghiêm trọng hơn là ung thư gan. Chỉ số men gan tỉ lệ thuận với biểu hiện tổn thương gan, chính vì thế dựa vào kết quả xét nghiệm máu có thể dự đoán được giai đoạn của bệnh. Khi gan bị tổn thương, các tế bào bị viêm sẽ giải phóng men gan vào máu, làm tăng men gan. 

Nếu trong kết quả xét nghiệm, nồng độ enzyme trong máu vượt quá nồng độ cho phép, đây là dấu hiệu cảnh báo sự rối loạn chức năng gan và báo hiệu gan đang tổn thương. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt, sự xuất hiện của các enzyme này có thể không phản ánh được tình trạng bệnh. 

2. Nguyên nhân men gan tăng cao

Thực tế có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng men gan cao nhưng phổ biến nhất là một số nguyên nhân sau:

• Sử dụng quá nhiều thuốc dẫn đến tác dụng phụ: Một số thuốc giảm đau, thuốc kháng sinh, thuốc giảm cholesterol tác động làm chỉ số men gan trong máu cao. Đặc biệt, lạm dụng thuốc giảm đau có chứa acetaminophen quá nhiều sẽ tăng nguy cơ gây hại lên gan, nghiêm trọng nhất là hoại tử gan, ung thư gan. Vì vậy người bệnh cần cẩn trọng khi sử dụng thuốc, cần có sự tư vấn của bác sĩ, dược sĩ và tuân thủ liều điều trị hợp lý để không ảnh hưởng đến gan.
• Thói quen sinh hoạt không hợp lý: Sử dụng quá nhiều chất kích thích, uống nhiều rượu bia chính là nguyên nhân gây tăng men gan hàng đầu và ảnh hưởng đến chức năng của nhiều cơ quan khác trong cơ thể.
• Do bệnh lý: Các bệnh liên quan về viêm gan, bệnh tiểu đường, bệnh sỏi mật hay bệnh suy tim cũng là nguyên nhân khiến men gan cao. 

Béo phì cũng là nguyên do gây sức ép lên gan, khiến gan hoạt động kém đi

Ngoài ra, ở những người béo phì, chức năng gan bị suy giảm dẫn đến điều hòa hoạt động kém làm men gan tăng lên. Việc hiểu rõ nguyên nhân men gan tăng cao là vô cùng quan trọng để bạn có thể áp dụng các biện pháp phòng tránh và duy trì sức khỏe cơ thể tốt hơn.

3. Các dấu hiệu khi men gan cao

Các chỉ số men gan cũng cho biết được phần nào tình trạng bệnh đang diễn ra. Ban đầu, chỉ số men gan tăng nhẹ, bệnh nhân dường như chưa có những triệu chứng cụ thể. Sau một thời gian, xét nghiệm lại men gan tăng cao hơn thì dần có những dấu hiệu rõ rệt. 

3.1. Ngứa da

Ngứa da là biểu hiện của men gan mạn tính. Tuy nhiên, không phải tất cả các trường hợp men gan cao đều gặp phải triệu chứng ngứa da bởi điều này còn tùy thuộc vào cơ địa của từng bệnh nhân hay giai đoạn tiến triển của bệnh. Khi đó, gan đào thải độc tố không kịp dẫn đến sự tích tụ chất độc trong da gây bệnh ngứa ngáy, khó chịu. Khi cơ thể có triệu chứng ngứa dai dẳng, đừng vội xem thường mà hãy đến cơ sở y tế thăm khám để tìm ra nguyên nhân, tránh để bệnh tiến triển khó phục hồi. Tuy nhiên cần lưu ý phân biệt giữa ngứa da do bệnh ganvà ngứa da do dị ứng để không phải lo lắng quá mức.

3.2. Rối loạn tiêu hóa

Bệnh nhân men gan cao sẽ có những biểu hiện rối loạn tiêu hóa, ảnh hưởng đến chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt hằng ngày. Các vấn đề về ăn uống ở người bệnh trở nên khó khăn khi quá trình hấp thụ dinh dưỡng kém đi. Điều này liên quan mật thiết đến tình trạng, mức độ của bệnh gan. Bệnh gan càng nặng, khả năng tiêu hóa sẽ ngày càng giảm sút. 

3.3. Vàng da, vàng mắt

Vàng da là một dấu hiệu đặc trưng nhất của bệnh về gan

Gan là bộ phận có chức năng thanh lọc, đào thải các độc tố ra bên ngoài. Tuy nhiên do sự tổn thương gan dẫn đến men gan tăng cao, các chất độc tích tụ nhiều trong cơ thể và biểu hiện dưới da gây ra vàng da, vàng mắt. Vàng mắt là dấu hiệu dễ nhận biết nhất khi men gan tăng. Nguyên nhân của vấn đề này chính là do sự tích tụ sắc tố mật bilirubin, tế bào gan không còn nữa và đi vào máu gây vàng da, vàng mắt, đôi khi còn tích tụ màng nhầy trong khoang miệng. 

3.4. Phân có màu vàng nhạt

Khi men gan cao, nước tiểu cơ thể thải ra màu sẽ đậm hơn bình thường và phân ngoài sẽ có màu nhạt khác thường. Không những thế, người bệnh sẽ bị ảnh hưởng bởi vấn đề tiêu hóa ví dụ như chướng bụng, ăn khó tiêu hoặc đầy hơi. Bên cạnh những dấu hiệu này, người bệnh còn có thể gặp phải một số triệu chứng khác như cơ thể thường xuyên mệt mỏi, tâm sinh lý thay đổi thất thường, chán ăn, suy nhược, giảm ham muốn tình dục hay thường xuyên đi ngoài, buồn nôn,...

Nếu cơ thể có bất kỳ dấu hiệu cảnh báo nào ở trên, người bệnh đừng chần chừ mà hãy đến thăm khám tại các cơ sở y tế uy tín nhằm kịp thời chẩn đoán bệnh lý liên quan đến gan để được chuyên gia tư vấn phương pháp điều trị phù hợp, hạn chế biến chứng không mong muốn. 

4. Phương pháp điều trị bệnh men gan tăng cao

Bệnh men gan tăng cao là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, đòi hỏi sự quan tâm và điều trị kịp thời để ngăn chặn sự tiến triển của bệnh. Có nhiều phương pháp điều trị khác nhau được áp dụng, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh và tình trạng sức khỏe tổng thể của bệnh nhân. 

Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, khoa học là giải pháp điều trị men gan tăng cao hiệu quả

Một trong những phương pháp quan trọng bên cạnh cạnh việc dùng thuốc đó chính là thay đổi lối sống. Điều này bao gồm việc duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh, giảm cân nếu cần thiết và tăng cường hoạt động thể chất. Các chất béo và đường trong thức ăn nên được hạn chế, và việc tiêu thụ rượu, bia hay các chất kích thích  nên được giảm thiếu hay tốt hơn là loại bỏ hoàn toàn.

Một số cách thường được các chuyên gia khuyên bệnh nhân tăng men gan thực hiện:

• Thực hiện chế độ ăn giàu chất xơ, lượng protein vừa phải, hạn chế chất béo xấu
• Loại bỏ các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá,...
• Thận trọng trong quá trình sử dụng thuốc, tránh lạm dụng thuốc
• Duy trì thói quen tập thể dục, hoạt động thể lực vừa phải
• Bổ sung thực phẩm tốt cho gan, tăng cường thải độc gan định kỳ

5. Những biến chứng nguy hiểm của bệnh men gan cao

Bệnh men gan cao có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm và tác động xấu đối với sức khỏe người bệnh. Mức độ men gan tăng có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề gan khác nhau, từ các bệnh lý gan nhiễm trùng đến các tình trạng ung thư gan. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến những hậu quả vô cùng nghiêm trọng.
Một trong những biến chứng phổ biến của bệnh men gan cao là xơ gan. Xơ gan là quá trình tổn thương của mô gan, gây ra sự suy giảm chức năng gan. Khi tình trạng xơ gan trở nên nghiêm trọng, nó có thể dẫn đến xơ cứng gan, đây là giai đoạn cuối cùng và nguy hiểm của bệnh gan. Những tế bào xơ cứng gan có thể gây ra nhiều vấn đề bao gồm suy gan, viêm gan và nghiêm trọng nhất là ung thư gan.

Phát ban cũng có thể là dấu hiệu cho thấy gan đang không khoẻ

Không những thế, men gan cao cũng có thể dẫn đến cảnh báo chảy máu từ gan, làm tăng nguy cơ chảy máu nội tạng. Ngoài ra, bệnh nhân có thể phát ban, chảy máu nướu và dễ bị nhiễm trùng do hệ thống miễn dịch suy giảm. Tình trạng men gan cao cũng ảnh hưởng đến chức năng các cơ quan khác trong cơ thể bao gồm thận, tim và hệ thống tiêu hóa. Người bệnh có thể phải đối mặt với vấn đề như suy thận, tiểu đường và cao huyết áp.

6. Cách phòng ngừa hiện tượng men gan cao

Phòng ngừa men gan cao đóng vai trò quan trọng trong bảo vệ sức khỏe của gan và ngăn chặn sự tiến triển của các vấn đề liên quan đến men gan. Sau đây là một số cách phòng ngừa hiệu quả:

• Chế độ ăn uống lành mạnh: Hạn chế tiêu thụ chất béo và đường, tăng cường ăn rau, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt để cung cấp dưỡng chất cần thiết cho gan.
• Kiểm soát cân nặng: Việc duy trì cân nặng ổn định giúp giảm áp lực lên gan và giảm nguy cơ men gan tăng cao. Hoạt động thể chất đều đặn cùng với chế độ ăn uống lành mạnh là chìa khóa để duy trì cân nặng lý tưởng.
• Hạn chế tiêu thụ rượu, bia: Rượu, bia là một trong những nguyên nhân chính của men gan cao. Việc giảm hoặc loại bỏ hoàn toàn việc tiêu thụ rượu có thể giảm nguy cơ mắc bệnh gan và men gan tăng cao.
• Thường xuyên khám sức khỏe định kỳ: Đối với những người có nguy cơ cao như những người có tiền sử gia đình về bệnh gan, việc thực hiện các xét nghiệm định kỳ và kiểm tra sức khỏe tổng thể là quan trọng để phát hiện sớm bất kỳ biểu hiện của men gan cao và các vấn đề liên quan đến gan.

7. Chẩn đoán và điều trị men gan cao cùng bác sĩ Koichi Tanaka

Tư vấn, điều trị men gan cao cùng bác sĩ đầu ngành về gan sẽ giúp bạn có được chẩn đoán chính xác

Trong lĩnh vực điều trị về bệnh lý liên quan đến gan, Mirai Care vinh dự được đồng hành cùng bác sĩ Koichi Tanaka - một bác sĩ hàng đầu trong lĩnh vực ghép gan, điều trị ung thư gan. Với những cống hiến cho y học bằng hàng nghìn ca ghép tạng ở người còn sống, vào tháng 06/2023, Giáo sư, Tiến Sĩ, Bác sĩ Koichi Tanaka vinh dự là một trong những nhà khoa học được Hiệp hội gan mật Châu  Âu trao giải thưởng về nhà khoa học đổi mới sáng tạo. 
Nhà khoa học kỳ cựu người Nhật này đã cống hiến hết mình để cứu sống những người bệnh gan tại quê hương, đồng thời lan tỏa tài năng của mình trên toàn thế giới. Nhờ lối tư duy nhạy bén, tầm nhìn cùng sự sáng tạo trong y học, Giáo sư Koichi Tanaka đã trở thành biểu tượng, sự tiên phong trong lĩnh vực ghép gan, tạo ra cái nhìn tiên tiến hơn, tiến bộ hơn cho y học ghép tạng nói chung.

Mirai Care hợp tác trực tiếp cùng Giáo sư Koichi Tanaka với mục đích tăng cường tính chính xác, chi tiết trong chẩn đoán và điều trị men gan cao cho người Việt. Vì vậy, khi trao gửi niềm tin tại Mirai Care, khách hàng sẽ nhận về chất lượng dịch vụ cao cấp nhất với sự tận tình trong từng khâu phục vụ, tư vấn và chăm sóc. Bạn đọc muốn nhận giải đáp 1:1 cùng GS.TS.BS Koichi Tanaka, vui lòng liên hệ hotline 18008144, đội ngũ Mirai Care sẽ hộ trợ tận tình.

Ngoài ra, Khách hàng muốn tìm hiểu thêm thông tin hoặc nhận tư vấn từ đội ngũ chuyên gia y tế hàng đầu về cải thiện chức năng gan bằng tế bào gốc, vui lòng liên hệ Mirai Care tư vấn và kết nối tới các bệnh viện uy tín tại Nhật Bản.

Như vậy qua bài viết, Mirai Care đã giúp bạn hiểu rõ về vấn đề men gan cao là gì, cũng như đâu là phương pháp điều trị, phòng ngừa hiệu quả hiện nay. Bệnh lý về gan không chỉ gây ảnh hưởng đến một vị trí mà có thể gây biến chứng lên các cơ quan lân cận trong hệ thống vận hành của cơ thể. Vì vậy ngay khi có dấu hiệu tăng men gan, bạn cần đến gặp bác sĩ để được tư vấn phương án điều trị tối ưu nhất.